Circularity Gap Report: Zes strategieën voor een circulaire textielindustrie onderzocht

In samenwerking met de H&M Foundation heeft de Amsterdamse organisatie Circle Economy de nieuwste editie van het Circularity Gap Report gepubliceerd. Dit keer hebben de organisaties voor het eerst een grondige analyse gemaakt van de textielindustrie. Uit het rapport blijkt dat deze sector slechts 0,3 procent circulair is, vergeleken met het wereldwijde gemiddelde van 7,2 procent. Het rapport onderzoekt hoe de industrie bijdraagt aan verschillende milieueffecten en biedt modellen voor mogelijke oplossingen.

Het rapport beschrijft zes circulaire economie-strategieën die de milieu-impact van de textielindustrie met de helft zouden kunnen verminderen. Het zijn echter "wat als"-scenario's, die vooral hypothetisch zijn en weinig rekening houden met regelgeving, politieke realiteit of de technologische haalbaarheid van oplossingen. Ook wordt de kwaliteit van het afval na gebruik, zoals post-consumer textielafval, en de prestaties van producten niet meegenomen in deze modellen.

De makers van het rapport geven aan dat de scenario’s opzettelijk niet aan een specifieke tijdlijn zijn gebonden en bedoeld zijn als verkenning. Het gaat niet om de vraag hoe deze scenario’s zich in de werkelijkheid zouden ontwikkelen, maar om een kans om na te denken over hoe de samenleving eruit zou kunnen zien als er ingrijpende veranderingen plaatsvinden. "Deze benadering laat ons nadenken over een textielindustrie die zich losmaakt van het traditionele lineaire systeem," aldus de makers.

Strategieën zoals het verbeteren van de duurzaamheid van kleding, het duurzaam produceren van natuurlijke vezels en het ontwikkelen van circulaire productieprocessen kunnen volgens het rapport de impact op milieuaspecten zoals broeikasgasemissies, waterverbruik en bedreigingen voor de gezondheid van de mens met maar liefst 50 procent verminderen. FashionUnited heeft de zes voorgestelde strategieën bekeken en de bevindingen samengevat.

1) Overschakelen naar meer natuurlijke, lokale en gerecycleerde vezels

De textielindustrie produceert een breed scala aan vezels die gebruikt wordt voor alles van dagelijks gebruik tot technische kleding. "In de afgelopen decennia werd de verschuiving naar synthetische vezels—zoals polyester, nylon en acryl—gedreven door hun kosteneffectiviteit, houdbaarheid en veelzijdigheid. Deze materialen domineren nu de markt, goed voor 65 procent van de wereldwijde vezelproductie of 75,5 miljoen ton," stelt het rapport.

De productie van synthetische vezels is echter gebaseerd op petrochemische stoffen, wat bijdraagt aan koolstofemissies en schade aan het milieu gedurende hun levenscyclus. Hierdoor vormen synthetische vezels een milieuprobleem. Het rapport geeft dan ook aan dat, gezien de toenemende nadruk op duurzaamheid, er steeds meer belangstelling is voor het vervangen van synthetische vezels door natuurlijke alternatieven.

Natuurlijke vezels omvatten; plantaardige vezels zoals katoen en linnen, kunstmatige cellulosevezels (MMCF's) zoals viscose en dierlijke vezels zoals wol, kasjmier, zijde en andere en zijn goed voor de resterende 35 procent van de wereldwijde vezelproductie. Daarvan vormen plantaardige vezels 27 procent (31,5 miljoen ton), MMCF's 6,3 procent (7,3 miljoen ton) en dierlijke vezels 1,7 procent (2 miljoen ton).

"Hoewel deze vezels vaak worden gewaardeerd om hun biologische afbreekbaarheid en lagere impact op het milieu, roept hun productie ook zorgen op: natuurlijke vezels vereisen aanzienlijke hoeveelheden water en meststoffen, pesticiden en synthetische chemicaliën tijdens de landbouw en verwerking", waarschuwt het rapport.

Het volledig elimineren van synthetische materialen zou dus geen haalbare oplossing zijn, vooral gezien de grote volumes die al in omloop zijn en de eerder genoemde nadelen van natuurlijke vezels. Ook vereisen producten zoals reguliere sportkleding en schoenen synthetische mengsels om de nodige kwaliteiten te bereiken, zoals elasticiteit, vochtafvoer en duurzaamheid. Hoewel er duurzamere en zelfs biologisch afbreekbare voorbeelden zijn van On, Veja, Allbirds en Nat-2, blijven zij de uitzondering.

“Een meer praktische aanpak zou zich kunnen richten op het verlengen van de levensduur van bestaande synthetische vezels door hergebruik en recycling, terwijl het gebruik van natuurlijke vezels wordt vergroot”. Daarnaast zou men het aandeel gerecyclede natuurlijke vezels kunnen vergroten, waardoor de milieueffecten die samenhangen met de productie van nieuwe vezels worden verminderd.

Conclusie strategie één

"Onze analyse toont aan dat dit scenario negatieve gevolgen heeft voor alle milieustatistieken, behalve voor de materiële voetafdruk en klimaatverandering. Dit komt vooral doordat synthetische vezels efficiënter zijn wat betreft water- en landgebruik, maar minder efficiënt in termen van CO2-emissies en materiële voetafdruk. Het vervangen van synthetische vezels door natuurlijke vezels (Scenario 1.1) leidt tot grotere algehele verminderingen van de milieu-impact dan het gebruik van alleen natuurlijke vezels (Scenario 1.2), gezien de hogere vraag naar grondstoffen van conventionele natuurlijke vezels. Deze bevindingen benadrukken de afwegingen tussen materialen en het belang van duurzame productiepraktijken voor alle vezeltypen", luidt het oordeel.

2) Verhoogde duurzaamheid van kleding

Een andere optie is het vergroten van het gebruik van synthetische vezels om de duurzaamheid van kleding te verbeteren, waardoor mogelijk de algehele consumptie en afval worden verminderd. Hoewel momenteel slechts 13,6 procent van de polyestervezels uit gerecyclede materialen bestaat, verbeteren de technologieën voor monovezels en recycling, waarbij monovezeldesigns het recyclingproces vereenvoudigen en het gemakkelijker maken om materialen terug te winnen en opnieuw te gebruiken.

Conclusie strategie twee

"Dit scenario is het meest effectief in het verminderen van de consumptie van textiel en kleding. Het verlengen van de levensduur van kleding, of deze nu uit synthetische of natuurlijke vezels bestaat, heeft zeer positieve milieueffecten. Hoewel synthetische stoffen veel potentieel tonen wat betreft duurzaamheid en het verlagen van de materiaaleisen, kunnen vergelijkbare resultaten ook worden bereikt met MMCF’s zoals viscose, afgeleid van houtpulp."

3) Duurzame productie van natuurlijke vezels

In deze strategie zijn de sleutelwoorden regeneratieve landbouw en biologische productie om water- en chemisch gebruik, evenals koolstofemissies, te verlagen. "Regeneratieve landbouw verbetert de bodemgezondheid, biodiversiteit en veerkracht tegen extreme weersomstandigheden, terwijl het lokale gemeenschappen ondersteunt. Duurzame technieken zoals no-till farming, efficiënte irrigatie en biologische productie kunnen helpen de hulpbronnenconsumptie te verlagen," stelt het rapport.

Conclusie strategie drie

De resultaten van dit scenario zijn bescheiden omdat niet alle milieueffecten van katoen in het model konden worden meegenomen. "De geringe algehele impact van alle natuurlijke materialen laat zien dat het verminderen van productie en consumptie een groter effect heeft dan alleen het verbeteren van de efficiëntie van het materiaal. Daarnaast zijn de resultaten beperkt doordat niet alle natuurlijke vezels in de analyse zijn opgenomen en er een gebrek aan gegevens is over mogelijke manieren om de impact in bepaalde gebieden te verminderen," aldus het rapport.

4) Het omarmen van slow fashion

Om de wereldwijde consumptie van kleding en schoenen, die naar verwachting met 63 procent zal toenemen tegen 2030 (van 62 miljoen ton in 2022 naar 102 miljoen ton in 2022), een halt toe te roepen, ziet dit scenario slow fashion als de oplossing: minder kleding produceren die langer meegaat, in combinatie met bewuster consumeren.

"Aan de aanbodzijde kan het verminderen van het aantal modecollecties dat merken uitbrengen en het aanpassen van productievolumes helpen om de output af te stemmen op de werkelijke marktbehoeften, waardoor onverkochte producten worden geminimaliseerd", voorspelt het rapport. "Aan de vraagzijde verlengt het promoten van hergebruik, reparatie, kledingbibliotheken, verhuur, donaties en doe-het-zelfmode de levensduur van kledingstukken en vermindert het de consumptie."

In een gematigd scenario zou de onverkochte voorraad met 25 procent afnemen, waardoor deze daalt tot 22,5 procent van de totale output. In een optimistisch scenario zou de onverkochte voorraad met 37,5 procent afnemen, waardoor de onverkochte items op 18,75 procent komen, terwijl het ambitieuze scenario een vermindering van 50 procent voorziet, waardoor de onverkochte voorraad daalt tot 15 procent. "Naast minder onverkochte kleding wordt aangenomen dat een daling van de totale verkoop helpt om overproductie te beperken", voegt het rapport toe.

Aan de vraagzijde variëren de voorspellingen van een vermindering van de totale consumptie van textiel met 2,5 procent in een gematigd scenario tot 3,75 procent (optimistisch scenario) en tot 5 procent in een ambitieus scenario.

Conclusie strategie vier

"Dit scenario richt zich uitsluitend op kleding, maar laat zien dat het verminderen van productie en consumptie een effectieve aanpak is om de impact op verschillende gebieden te verlagen. De Circularity Metric is gestegen doordat het scenario direct invloed heeft op het verlagen van het textielverbruik door huishoudens. In scenario vier worden zowel afnames aan de aanbod- als vraagzijde gemodelleerd, wat het belang van een brede, holistische benadering benadrukt," is de conclusie.

5) Circulaire productie verbeteren

Dit scenario richt zich op het verbeteren van de materiaalefficiëntie, waardoor de uitstoot van broeikasgassen, afval en materiaalverlies door onnauwkeurig snijden, fouten in patroonontwerpen en handmatige vergissingen – die vaak voorkomen bij traditionele textielproductie – worden verminderd.

In plaats van deze fouten kunnen computergestuurde systemen en lasersnijders, die de digitale patronen nauwkeurig volgen, het stofafval aanzienlijk verkleinen. Daarnaast kan software, die "nesting" heet, worden gebruikt om de patroondelen op de meest efficiënte manier te rangschikken. Dit zorgt ervoor dat de stukken stof zo goed mogelijk in elkaar passen, waardoor er minder openingen tussen de delen zijn en minder afval ontstaat, aldus het rapport.

In de ontwerpfase maakt computer-aided design (CAD) software het mogelijk om patronen digitaal te maken en deze direct naar de snijmachines te sturen. Dit elimineert handmatige fouten en verhoogt de nauwkeurigheid. De integratie van CAD maakt ook snelle aanpassingen en optimalisaties mogelijk, waardoor het gebruik van stof tijdens de productie verder wordt verminderd. "Bovendien helpt het toepassen van lean manufacturing-principes om verspilling in het hele productieproces te verminderen door workflows te optimaliseren en onnodige activiteiten te elimineren," aldus het rapport.

Met modellen die uitgaan van gemiddelde verwerkingsverliezen van 26 procent tussen de fasen van garen naar stof en van stof naar kledingproductie, en 14 procent in textiel (exclusief de vezel-naar-garen processen), zou een gematigd scenario leiden tot een vermindering van de verliezen met 25 procent, een optimistisch scenario met 50 procent, en een ambitieus scenario met 75 procent.

Het verfproces zou ook gestroomlijnd kunnen worden: Terwijl traditionele verfmethoden tot 150 liter water per kilogram stof kunnen verbruiken, elimineren innovaties zoals superkritisch CO2-verven het watergebruik en verlagen ze het energieverbruik met 80 procent. Luchtverven vermindert drastisch of elimineert de behoefte aan water in het verfproces helemaal.

"Op dezelfde manier gebruikt digitaal textiel printen precieze hoeveelheden kleurstof en inkt, wat het afval-, water- en energieverbruik aanzienlijk vermindert in vergelijking met traditionele methoden", aldus het rapport. Bovendien helpt het gebruik van biologisch afbreekbare chemicaliën voor kleurstoffen, detergenten en afwerkingen om vervuiling te minimaliseren.

Conclusie strategie vijf

"Om de verspilling in productieprocessen en de vervuiling door de textielindustrie te verminderen, is het essentieel om flink te investeren in geavanceerde machines en technologie. Deze technologische verbeteringen hebben echter ook gevolgen voor andere milieu-impactcategorieën. Dit is vergelijkbaar met het dilemma van het vervangen van een wasmachine door een energiezuiniger model, versus het langer gebruiken van het oude model. Het toepassen van nieuwe technologieën kan milieukosten met zich meebrengen die zorgvuldig moeten worden afgewogen om duurzame praktijken in de industrie te waarborgen. Vooral in Scenario 5.2 heeft de Circularity Metric geen impact, omdat dit scenario zich vooral richt op het verminderen van afval in plaats van het gebruik van materialen. Dit sluit aan bij de bevindingen uit Scenario 5.1, waarin het gebruik van minder materialen, fossiele brandstoffen en water wordt gekoppeld aan diverse positieve milieu-effecten," aldus het rapport.

6) Het transformeren van de regionale dynamiek in de toeleveringsketen

Nearshoring is het sleutelwoord in deze strategie, waarbij toeleveringsketens worden aangepakt die sterk geglobaliseerd zijn, met een groot deel van de productie geconcentreerd in Azië-Pacific. Afgezien van ethische zorgen op het gebied van arbeidspraktijken en milieuregelgeving, draagt ​​langeafstandstransport aanzienlijk bij aan de CO2-voetafdruk van de industrie.

"Lokaliseren van productie helpt emissies te verminderen door transportafstanden te verkorten en toeleveringsketens te verkorten, waardoor de industrie beter bestand is tegen verstoringen zoals pandemieën, handelsgeschillen en natuurrampen. Deze aanpak stimuleert ook lokale economieën door banen te creëren, de ontwikkeling van vaardigheden te verbeteren en investeringen in gerelateerde sectoren aan te trekken. Dichter bij productiecentra bevordert de samenwerking tussen ontwerpers, fabrikanten en onderzoekers, wat leidt tot een hogere productkwaliteit en snellere innovatie", adviseert het rapport.

Het scenario onderzoekt de mogelijke voordelen van het verplaatsen van productie van Azië-Pacific naar de VS en Europa, terwijl er meer lokale consumptie in alle regio's wordt gestimuleerd, ervan uitgaande dat de grondstofprijzen in alle regio's gelijk blijven voor de modellen. In een gematigd scenario wordt een productieafname van 10 procent in Azië-Pacific verwacht, terwijl de productie in de VS en Europa met 5 procent stijgt. In een optimistisch scenario daalt de productie in Azië-Pacific met 15 procent, terwijl de productie in de VS en Europa met 7,5 procent toeneemt. In een ambitieus scenario daalt de productie in Azië-Pacific met 20 procent, terwijl de productie in de VS en Europa met 10 procent stijgt.

Conclusie strategie zes

De belangrijkste vermindering van de ecologische impact komt doordat de productie in de VS en Europa schoner is en minder grondstoffen vereist dan in Azië. Er moeten echter wel afwegingen worden gemaakt, vooral door de toegenomen vraag naar fabrieken in de VS en Europa, wat zou leiden tot meer grondstoffenwinning. Daarnaast moet worden opgemerkt dat dit scenario geen rekening houdt met de mogelijke negatieve sociale en economische gevolgen van het verplaatsen van productie naar de VS en Europa. Als bijvoorbeeld een groot deel van de textielproductie uit landen zoals Bangladesh naar Europa zou verhuizen, kan dit ernstige gevolgen hebben voor de werkgelegenheid en de economie van Bangladesh, aangezien de textielindustrie daar een belangrijke rol speelt in het BBP en werkgelegenheid. Deze overwegingen worden echter niet in deze analyse behandeld, aangezien de gepresenteerde scenario’s hypothetisch zijn en buiten de realiteit zijn gemodelleerd.

Volgens Hilde van Duijn, directeur van de Circle Economy Foundation, kan de textiel- en mode-industrie haar ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleinen door circulaire praktijken. Deze transitie zou echter grote gevolgen hebben voor de 140 miljoen mensen die werken in de textiel-toeleveringsketen. Het is essentieel dat zowel overheden als bedrijven zorgen voor een eerlijke overgang voor deze werknemers.

Conclusie

Zoals aangegeven in het laatste Circularity Gap Report, kunnen individuele strategieën een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verminderen van de impact op het milieu, maar schieten ze tekort als het gaat om het significant verbeteren van de circulariteit van de textielindustrie.

"De bevindingen benadrukken dat het pad naar meer circulariteit vereist dat de textielindustrie een complete transformatie ondergaat. Deze transformatie moet prioriteit geven aan een drastische vermindering van het gebruik van nieuw materiaal en een verschuiving naar secundaire materialen", concludeert het rapport.

Er worden vier belangrijke circulaire strategieën benadrukt om echte, systemische veranderingen te realiseren:

1. Het regenereren van materiaalstromen door producten te ontwerpen die makkelijk hergebruikt kunnen worden.
2. Het verkleinen van materiaalstromen door de productie en de vraag te verminderen.
3. Het vertragen van materiaalstromen door de levensduur van producten te verlengen.
4. Het sluiten van materiaalstromen door prioriteit te geven aan het gebruik van gerecyclede materialen in plaats van nieuwe grondstoffen.

Het spreekt voor zich dat de transitie naar een circulaire economie niet eenvoudig zal zijn en ook niet van de ene op de andere dag zal plaatsvinden: “Om circulair te worden, zijn gecoördineerde inspanningen nodig van de industrie, de academische wereld, de overheid en de financiële wereld”, adviseert het rapport.

Het rapport eindigt met vier aanbevelingen voor de sector om de kloof in circulariteit effectief te verkleinen. Namelijk door het verlagen van productievolumes (trefwoorden circulaire textielsoorten en ontwerpen, langere productlevensduur en recycling van vezel tot vezel), het stellen van milieugrenzen die verder gaan dan koolstofreductie (trefwoorden schone productie en wereldwijde milieunormen), het waarborgen van een sociaal rechtvaardige circulaire transitie (trefwoorden eerlijke lonen en het dichten van de genderkloof) en het coördineren van acties op het gebied van wetenschap, technologie, beleid en financiën (trefwoorden wereldwijde etiketteringsnormen, traceerbaarheid en greenwashing-regelgeving).

Er blijft echter één vraag over: hoe gaat de industrie geld verdienen als consumenten minder producten kopen die langer meegaan, nu ze afstappen van een lineair model dat gebaseerd is op overproductie en overconsumptie?

"We hebben dit rapport ondersteund om de textielindustrie bruikbare inzichten te bieden. Het rapport benadrukt de meest impactvolle circulariteitsinspanningen. Hoewel het geen complete oplossing is, is circulariteit een krachtig hulpmiddel om zinvolle verandering teweeg te brengen. We hopen dat deze inzichten de transformatie van de hele industrie zullen ondersteunen, ten gunste van zowel mensen als de planeet", aldus Christiane Dolva, hoofd innovatie, onderzoek en demonstratie bij de H&M Foundation, in het persbericht.

Dit artikel is vertaald door Susan Zijp met behulp van een AI-tool genaamd Gemini 1.5. .

FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.