Dertig burgemeesters in opiniestuk: “Coronabeleid moet anders, waarden samenleving voorop”

De burgemeesters van dertig Nederlandse gemeenten roepen het kabinet op om ‘het coronabeleid fundamenteel te herzien’. Dat doen ze in een opiniestuk in de Volkskrant, geschreven door burgemeesters Femke Halsema van Amsterdam en Paul Depla van Breda, en onderschreven door onder meer de burgemeesters van gemeenten door het hele land.

De burgemeesters hebben vooral kritiek op de ‘snel wisselende, ad-hocmaatregelen’ die het kabinet inzet wanneer de besmettingscijfers stijgen. Deze maatregelen vragen niet alleen veel van handhavingsorganisaties zoals de politie, maar de overheid loopt ook het risico om het vertrouwen van burgers te verliezen, schrijven de burgemeesters.

Volgens de burgemeesters richt het kabinet zich de laatste tijd te weinig op de eigen of gezamenlijke verantwoordelijkheid van burgers, en te veel op de handhaving van strenge regels. Daardoor ontstaat weerstand, bijvoorbeeld in de vorm van de protestacties die culturele instellingen de afgelopen dagen organiseerden. Musea gingen openden hun deuren als winkel of yogastudio, concert- en theaterzalen als kapsalons. “De samenleving zoekt de mazen van de wet,” schrijven de burgemeesters, “uit onvrede over de maatregelen en uit wanhoop over de uitzichtloze positie waarin een groot aantal maatschappelijke sectoren is komen te verkeren.”

Harde regels zijn daarvoor volgens de burgemeesters geen oplossing. ‘Regels werken alleen als ze rusten op maatschappelijke en politieke overeenstemming: als mensen doordrongen zijn van de noodzaak van de regel en in overgrote mate bereid zijn deze vrijwillig te volgen’, waarschuwen de burgemeesters. Momenteel is er te veel sprake van repressie, vinden zij. Dat is volgens de burgemeesters niet alleen ‘feitelijk onmogelijk’ maar ook onwenselijk in een rechtsstaat.

’De waarden van de samenleving moeten voorop staan’

De burgemeesters dringen er daarom op aan het coronabeleid te veranderen. Ze eisen in de eerste plaats een perspectief voor de lange termijn. Daarin moeten ‘de waarden van onze samenleving’ voorop komen te staan, aldus de burgemeesters. Daaronder scharen zij onder meer toegang tot onderwijs, publieke voorzieningen en ontmoetingsplaatsen zoals de horeca, cultuur en buurthuizen.

Extra regels kunnen daarbij ‘bij tijd en wijle noodzakelijk zijn’, maar deze regels moeten volgens de burgemeesters ‘voorspelbaar, logisch en redelijk zijn’. De burgemeesters wijzen daarbij met de vinger naar de steeds veranderende mondkapjesregels en -adviezen.

“Wij willen niet dat de chaos groter wordt, maar ook niet dat de woede toeneemt,” aldus de burgemeesters. “Wij willen ook in staat zijn om in deze moeilijke tijd naast onze inwoners, onze ondernemers, onze kunstenaars enzovoort te staan en een beschermende arm om hen heen te kunnen slaan.” Daarvoor is volgens hen dringend ander beleid nodig.

De burgemeesters die het opiniestuk onderschrijven zijn bijna allemaal voorzitter van een Veiligheidsregio. Vandaag staat een extra Veiligheidsberaad gepland waarin gesproken zal worden over wat er met de horeca en de cultuursector moet gebeuren.