Krapte op Nederlandse arbeidsmarkt bereikt ‘historisch’ hoogtepunt, zegt CPB

In Nederland is er momenteel een ernstig tekort aan personeel, wat door het Centraal Planbureau (CPB) wordt beschreven als een 'historisch' hoogtepunt. Het rapport, dat vandaag is gepubliceerd, wijst op de ingrijpende gevolgen van deze situatie, zoals extra sluitingsdagen bij restaurants, lesuitval in het onderwijs en verstoringen in het openbaar vervoer.

Een oorzaak die het CPB identificeert, is een verschuiving in de prioriteiten van de overheid. Uitgaven aan defensie, asielopvang en onderwijs zijn toegenomen, waardoor de vraag naar arbeid is gestegen, ondanks eerdere lage werkloosheidscijfers.

De oplossing voor deze krapte ziet het CPB voornamelijk bij de overheid. Door de economie af te koelen via beperking van overheidsuitgaven of verhoging van belastingen, kan er ruimte ontstaan om personeel aan te trekken voor sectoren met maatschappelijke uitdagingen zoals zorg, onderwijs en bouw.

Het rapport onthult opvallende cijfers. In 2022 bereikte het aantal vacatures een recordniveau van meer dan 50 per duizend personen, in vergelijking met 35 vacatures per duizend personen tijdens de hoogconjunctuur in 2019. Dit gebeurde ondanks een lichte economische krimp in het afgelopen jaar. Het CPB verwacht dat de 'extreme arbeidsmarktkrapte' zal afnemen, maar er zullen nog steeds sectoren zijn met een personeelstekort, zelfs als er tegelijkertijd mensen werkloos zijn.

De overheid kan volgens het CPB de vraag naar arbeid verminderen door gerichte keuzes te maken bij het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen en door de groei van de overheidsuitgaven te beperken. Daarnaast wordt voorgesteld de arbeidsvoorwaarden in bepaalde collectieve sectoren te verbeteren om het aantrekkelijker te maken om in deze beroepen te werken. Tot slot wordt het bevorderen van productiviteit genoemd als een strategie, met suggesties zoals automatisering, verminderde administratie en vereenvoudiging van wet- en regelgeving waar mogelijk.