Tentoonstelling ‘Dior - A New Look’ houdt de erfenis van een modelegende in leven

Wie aan een revolutionaire modeontwerper denkt, denkt al snel aan Christian Dior - de Franse couturier die damesmode na de Tweede Wereldoorlog opnieuw romantisch maakte. Het vrouw zijn mocht gevierd worden, vond hij. Dior introduceerde op 12 februari 1947 zijn eerste collectie ‘Corolle’ in Parijs, waar vrouwen over de catwalk paradeerden in lange, wijde rokken met wespentailles. Misschien nog belangrijker: dit was ook het moment dat het iconische Bar-ensemble werd geïntroduceerd - het crèmekleurige jasje, met zwarte rok dat het modehuis tot op de dag van vandaag kenmerkt met de beroemde foto. Zijn excentrieke creaties vielen in de smaak bij het modepubliek en werden geprezen met de titel ‘New Look’.

Dior won in zijn tien jaar als couturier de modeharten van menig vrouw. In 1957 overleed hij onverwachts op zijn vakantie in Montecatini (Italië). Zijn overlijden zette de modewereld op zijn kop en maakte één ding duidelijk: Christian Dior moest voortleven. Yves Saint Laurent, zijn toenmalige assistent en destijds slechts 21 jaar, kreeg het creatieve roer in handen. Na drie jaar werd hij opgevolgd door Marc Bohan, waarna ook Gianfranco Ferré, John Galliano, Raf Simons en (tot op heden) Maria Grazia Chiuri de creatieve leiding van het modehuis op zich namen. Hun creativiteit en talent drukken een stempel op de nalatenschap van meester Dior, terwijl zij zijn gedachtegoed springlevend weten te houden. Het Kunstmuseum in Den Haag duikt in de archieven van het Franse modehuis en presenteert de tentoonstelling ‘Dior - A New Look’, waarbij Diors ontwerpen een dialoog aangaan met zijn opvolgers en, in het bijzonder, de huidige eerste vrouwelijk creatief directeur. FashionUnited krijgt de gelegenheid de tentoonstelling voor de publieke opening te bezoeken en stapt een ware Dior-wereld binnen.

‘Dior - A New Look’: Een dialoog tussen meester Dior en zijn opvolgers

Meester Dior haalde veel inspiratie uit bloemen. Hij groeide op in een fijn gezin en koesterde zijn herinneringen aan de bloementuin van zijn moeder. Dior hield van bloemen - zijn lievelingsbloem was het lelietje-van-dalen, die hij bij enkele creaties in de zoom naaide ‘voor geluk’. Het is niet voor niets dat een van de ruimtes in het museum is getransformeerd in een bloemenparadijs. De muren lijken omhuld in een oudroze stof met op mesh geborduurde bloemen, maar wie dichterbij kijkt komt erachter dat het behang is dat tot in de details is uitgewerkt. Ook op de vloer lijken bloemen geborduurd op de beige ondergrond. Hier is te zien dat alle opvolgers Diors liefde voor de bloesems niet vergeten zijn. Een van de blikvangers is een jurk van Galliano uit de lente-zomer collectie van 2009. Het hartjesvormige wit-roze corset loopt uit in een wijde rok met een witte onderlaag. De witte laag is voorzien van geborduurde bloemen. Het is een ode aan Diors vernieuwende silhouetten, maar ook aan zijn liefde voor bloemen.

Ook de creaties van Chiuri trekken de aandacht in deze ruimte. De huidig creatief directeur transformeerde haar eerste haute-coutureshow in een sprookjesachtige bloementuin. Volgens haar moet haute couture magisch zijn, maar ook draagbaar en comfortabel. Ze toont onder andere een zandkleurige Bar-pak-ontwerp, met daaroverheen een doorschijnend cape-achtig silhouet. De geïmiteerde persbloemen lijken door een bloemenregen op de kleding te zijn gevallen. Het zou zo de outfit van een personage in een sprookjeswereld kunnen zijn.

Tekst gaat verder onder de afbeeldingen.

Hoe Dior's 'New Look' erfgoed springlevend gehouden wordt dankzij zijn opvolgers

Voordat Dior de modewereld betrad, droomde hij ervan architect te worden. Zijn leven liep echter anders toen hij in 1970 een kunstgalerie opende in het hart van Parijs. De crisisjaren dwongen Dior de galerie te sluiten, waarna hij zich stortte op modeontwerpen, waarbij hij regelmatig vrouwen als godinnen voorstelde. Zo construeerde hij de silhouetten bijna als architect om het vrouwelijk lichaam heen. Ook zijn liefde voor plissés, draperen en de klassieke oudheid komt hier sterk naar voren. De avondjurk ‘Francis Poulec’ toont exact die passie. De gebroken witte jurk met uitlopende plissé rok is een plezier voor het oog.

Daartegenover wordt een ontwerp van Chiuri gezet. Zij wilde juist dat de drapering zich aan de vrouwelijke vormen zou aanpassen. Duidelijk is te zien dat de plooien soepeler over het vrouwelijk lichaam vallen. Haar creaties kunnen makkelijker meebewegen met de dynamiek van de draagster, terwijl ze haar oog voor de klassieke beeldhouwkunst niet is verloren. Wie ook een blik werpt op de schoenen, ziet ook dat meester Dior zijn avondjurk combineert met een hak, terwijl Chiuri kiest voor een platte ballerina. Waar Dior de accenten op de vrouwelijkheid legt door silhouetten om het lichaam te construeren, gaat Chiuri mee met de tijd door vormen te creëren die vloeiend met het vrouwelijk lichaam meebewegen.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

In de categorie avondjurken is ook een interessante dialoog tussen de twee te zien. Hoewel avondjurken volgens de traditie lang horen te zijn, ontwierp meester Dior verschillende cocktailjurken. Kort en zwart; ook wel de little black dresses. Een belangrijk onderdeel zijn hier de combinatie met costume jewelry. Chiuri kiest daarentegen voor klassieke avondkleding, zoals lange avondjapon in rode zijde.

Naast de rebelse houding, had Dior ook een dromerige kant. De couturier ontwierp diverse avondjaponnen en cocktailjurken in charmante poederkleuren. De beroemde avondjapon ‘Junon’ uit 1949 is een creatie die sprookjesachtig oogt door de lichte kleuren, maar ook het oog voor knap borduurwerk en draperen laat zien. Zo is de rok opgebouwd uit schulpen als bloembladen. Dit ontwerp van meester Dior werd in 2010 door Galliano in een nieuwe, uitvergrote versie getoond, waarna Simons het model moderniseerde door er een broek en top van te maken. Chiuri gaf een eigen draai aan deze kenmerken van meester Dior. Zij combineert haar feministische houding met vrouwelijkheid in een poederroze plisséjurk. Daaroverheen wordt een mantel van tule in diverse pastelkleuren geconstrueerd. De avondjurk en is onderdeel van haar haute couture collectie uit 2017. Naast poederkleuren, speelden donkere tinten ook een grote rol. Deze creaties zijn voorzien van borduur- of kantwerk. Ook satijnen stoffen zijn hier kenmerkend.

Tekst gaat verder onder de afbeeldingen.

Christian Dior leeft voort in de creaties van zijn opvolgers

De dialoog tussen meester Dior en zijn opvolgers komt in de tentoonstelling duidelijk naar voren. Zo krijgt het Bar-ensemble, dat kenmerkend is voor de ‘New Look', een speciaal plekje aan het begin van de tentoonstelling. Te zien is dat Diors opvolgers het gedachtegoed in leven houden, maar ieder zijn eigen draai aan het ontwerp geeft. Zo creëerde Galliano bijvoorbeeld een blauwe zijden variant en moderniseerde Chiuri het ontwerp door de creatie aan te passen op de moderne vrouw. Dat wil zeggen: Het ontwerp krijgt een toegankelijke look door de soepele vorm. Simons toont een chique variant die meer geschikt lijkt voor het dagelijks leven. Hij kiest ervoor het Bar-ensemble te combineren met een riem in de taille.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Na zijn succesvolle doorbraak met zijn ‘New Look’ bleef de revolutionaire couturier de aandacht trekken door nieuwe silhouetten te creëren. Zo zorgden de Zig-Zag-lijn (1948), de H-lijn (1954) en de A-lijn (1955) wederom voor een opschudding in de modewereld. De A-lijn was in die tijd compleet nieuw, die meteen werd geroemd, terwijl de H-lijn zijn populariteit nog voor zich moest winnen. Want, rechte lijnen zijn toch niet flatterend voor vrouwen met rondingen? Het zal geen verrassing zijn dat Dior het tegendeel heeft bewezen. Zijn opvolgers besteedden veel aandacht aan de vernieuwende silhouetten en ieder hun eigen varianten; van mantelpakken tot jassen. De Dior couture lijn krijgt dan ook een speciale ruimte in de tentoonstelling die de bezoeker meeneemt naar Parijs. Hier worden de creaties van meester Dior verspreid door de ruimte en vergezeld met varianten van zijn opvolgers. Zo laten drie creaties van Dior, Ferré en Galliano duidelijk de evolutie van een klassieke mantel zien. De creatie krijgt door je jaren heen een minder statige vorm die nog steeds de accenten op vrouwelijkheid benadrukt.

Chiuri, Diors eerste vrouwelijke opvolger en huidig creatief directeur van het Franse modehuis, krijgt in de tentoonstelling een eigen podium. Zo geven haar moodboards een kijkje in haar creatieve brein. Chiuri haalt veel inspiratie uit feministische, activistische bladen, maar ook uit het werk van surrealisten zoals Elsa Schiaparelli. Daarnaast zijn er afbeeldingen van maskers te zien die het theatrale aspect van het leven weerspiegelen. Ze heeft feministische eigenschappen en laat dat zeker terugkomen in haar ontwerpen, maar altijd met respect voor het gedachtegoed van Dior.

Haar eerste ready-to-wear-collectie in 2016 liet dan ook de basis van haar ontwerpstijl zien. De klassieke ‘New Look’ vormt de basis van haar ontwerpen, maar gaat gecombineerd met feministische aspecten. Zo droegen haar modellen T-shirts met de teksten ‘(Dio)Revolution’ en ‘We Should All Be Feminists’ (die laatste refereert aan een publicatie van activiste Chimamanda Ngozi Adichie) tijdens de modeshow. Bij het ontwerpen van avondjurken laat de creatief directeur lingerie een rol spelen en over het algemeen krijgen Diors silhouetten een meer soepele, moderne vormen.

Tekst gaat verder onder de afbeeldingen.

‘Dior - A New Look’ geeft een uniek kijkje in de wereld van de revolutionaire modeontwerper en zijn navolgers. Waar Dior de modewereld na de Tweede Wereldoorlog opschudde met zijn vernieuwende, romantische silhouetten, blijven zijn navolgers trouw aan de vormen die het vrouw zijn vieren. Als wordt gekeken naar het dialoog tussen Dior en Chiuri kan geconcludeerd worden dat beiden een unieke vooruitstrevende stijl hebben die bij de tijd past waarin zij leven. Zoals de huidige creatief directeur zelf zegt: “Als het bij Dior om vrouwelijkheid gaat, gaat het over vrouwen. Niet hoe het vijftig jaar geleden was om vrouw te zijn, maar de vrouw van vandaag.” Hun creaties, die vaak worden gezien als ‘statement looks’, geven damesmode een nieuwe dimensie.

Wie wil worden ondergedompeld in een wereld van Franse haute couture met vrouwelijkheid in de hoofdrol, wordt aangeraden het Kunstmuseum van Den Haag tussen 21 september 2024 en 26 januari 2025 te bezoeken. Naast creaties uit de jaren ‘50 tot meer recente stukken, besteedt de tentoonstelling ook aandacht aan Diors schetsen, beroemde klanten en costume jewelry. Wie een bezoek brengt, kijkt zijn ogen gegarandeerd uit.

‘Dior- A New Look’ is te zien in het Kunstmuseum te Den Haag van 21 september 2024 tot en met 26 januari 2025.