Duurzame textiel innovaties: brandnetelvezels

Grondstoffen zijn steeds moeilijker verkrijgbaar, natuurlijke vezels zoals katoen zijn erg arbeidsintensief en vezels op petroleum-basis zoals acryl, polyester, nylon en spandex zijn nou niet echt milieuvriendelijk, dus het is hoog tijd om te praten over duurzame alternatieven voor het produceren van vezels en stoffen. In deze serie gaat FashionUnited verder in op deze duurzame alternatieven en textiel innovaties die wereldwijd ontwikkeld worden. Vandaag ligt de focus op de welbekende brandnetel, Urtica dioica, een plant die veel voorkomt en makkelijk te kweken is.

Drie jaar geleden portreteerde FashionUnited DE Duitse ontwerper Gesine Jost en haar werk met brandnetelvezels. “Ons wordt geleerd om weg te blijven bij brandnetels, maar dat is niet altijd goed,” zegt de ontwerper die het nut van het materiaal benadrukt in haar studio in Düsseldorf waar ze truien, vesten, T-shirts, rokken en jassen toont gemaakt van draad van brandnetelvezels.

Brandnetelvezels en draden zijn het materiaal van de toekomst

Inmiddels is de interesse in duurzame draden en alternatieven voor katoen toegenomen. “Deze nieuwe trend voor brandnetelvezels wordt gedreven door de zorgen over de schade die de productie van stoffen zoals katoen aanricht. In de zoektocht naar nieuwe, milieuvriendelijke stoffen blijkt brandnetel een succes te zijn,” aldus SwicoFil, een Zwitserse leverancier van brandnetelvezels en draden.

De beslissing om brandnetelvezels weer te gebruiken voor de productie van kleding, betekent dat we weer terug gaan naar het begin van kleding aangezien al meer dan 2000 jaar mensen kleding dragen gemaakt van het materiaal. Het oudste bewijs van het gebruik van brandnetelvezels komt zelfs uit de Bronstijd. Er zijn echter ook aanwijzingen dat brandnetels werden gebruikt voor kleding in Scandinavië, Polen, Duitsland, Rusland en Schotland, maar ook buiten Europa, want van de drie brandnetel soorten die de bruikbare vezels produceren - De Europese brandnetel, de Himalayaanse brandnetel en Ramie - wordt Ramie geproduceerd in China en Japan.

Met de opkomst van concurrenten katoen en zijde in de zestiende eeuw, verloor kleding gemaakt van brandnetelvezel hun glans omdat katoen makkelijker te oogsten en te spinnen was. Vandaag de dag zorgen nieuwe innovaties op het gebied van technologie en kruisingen van verschillende planten ervoor dat brandnetels nu veel vezels bevatten die zorgen dat de plant sterk, flexibel en een goede lengte heeft voor het spinnen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte brandnetelkleding een kleine comeback toen het Duitse leger wegens een tekort aan katoen het materiaal gebruikte voor uniformen. Dit werd ook al gedaan door het Franse leger ten tijde van Napoleon. De soldaten genoten toen wellicht van meer comfort dan de soldaten van nu omdat brandnetelvezels, net zoals hennepvezels, op natuurlijke wijze functioneren als air conditioning. Het houdt de drager warm in de winter en koel gedurende de zomer. De brandnetelvezels zijn namelijk hol, waardoor ze aan de binnenkant gevuld zijn met lucht aan waardoor op natuurlijke wijze isolering ontstaat.

Maar dat is nog niet alles - brandnetelvezels zijn ontzettend veelzijdig. Anders dan bij hennepvezels, waar we het al eerder in deze serie over hebben gehad, is er geen wettelijk probleem met de productie van brandnetels, waardoor de plant een echt handelsgewas is. Daarnaast, zoals hennep, hebben brandnetels minder water en pesticiden nodig om te groeien.

Ray Harwood, professor bij de onderzoeksgroep naar textiel en materialen van De Montfort Universiteit in Leicester, gelooft dat brandnetelvezels, draden en kleding de materialen van de toekomst zijn. Hij is betrokken bij het eerste Britse hedendaagse project om brandnetels te ontwikkelen als stof, met de bijpassende naam STING - Sustainable Technologies in Nettle Growing. De onderzoekers zijn ook partners met textielproducent Camira om op deze manier Oeko Tex gecertificeerde stoffen te maken.

In 2004 introduceerde modehuis Corpo Nove in Florence jeans van brandnetel draden die een succes waren bij warenhuis Selfridges. Netl, een Nederlands merk, werkte samen met ontwerper Rianne de Witte voor hun eerste collectie. De lijn bestond uit kleurrijke items in met geometrische vormen en was een mix van 75 procent katoen en 25 procent brandnetel draden.

Het bedrijf oogste zelfs de brandnetels bij eigen kwekerijen en liet de kleding maken in Europa, wat in lijn is met de richtlijnen voor eerlijke arbeidsomstandigheden. Omdat de vezels makkelijk te maken en te gebruiken zijn, worden ze veel gebruikt - soms als mix met andere vezels in commerciële collecties of in hun pure vorm voor eigen ontwerpen.

Wie zich zorgen maakt over het prikken van de brandnetel, zeker als je denkt aan ondergoed van de stof: vrees niet. “Je snijdt de brandnetels en droogt ze, hierdoor gaat de druk eraf en prikt het niet meer,” aldus Harwood. In dat geval: laat die collecties met brandnetelkleding maar komen!

Vertaling en bewerking: Caitlyn Terra

Beeld: Gesine Jost collectie via Gesine Jost website; brandnetel jurk door Leimomi Oakes via thedreamstress.com; brandnetel close-up by Frank Vincentz via Wikipedia; brandnetel stoffen via Camira website; Netl producten via tumblr.