Lady Day: Passie voor Vintage

Vintage is synoniem met unieke, moeilijk verkrijgbare mode. Het armoedige, tweedehandse stempel is er vanaf en men betaalt tegenwoordig forse bedragen voor een kledingstuk uit vervlogen tijden. Dit hebben we voornamelijk aan Hollywood te danken. Sinds actrices in tweedehands jurken de Oscaruiteiking bezochten is vintage niet alleen acceptabel geworden, maar zelfs hip. Voor Marijke Bijkerk, eigenaresse van de vintagemodezaak Lady Day, is dit een voordelige bijkomstigheid, maar geen drijfveer. Vintage is al ruim dertig jaar haar grote passie en de handel erin komt, haast instinctief, hieruit voort.

 

 

Hippie chic

Marijke Bijkerk heeft altijd al in tweedehands mode gehandeld. De vintagekoorts begon bij haar toen ze in de jaren 60 als au pair in Engeland ging werken. "Het was tijdens de hippie tijd en tweedehands kleding op de markt kopen was toen erg in. Iedereen deed het," zegt ze. Naar eigen zeggen was Bijkerk zelf een beetje een hippie en waren haar eerste klanten dat ook. Eenmaal terug in Nederland is zij een kleine zaak in tweedehands kleding begonnen. "Ik ben ergens in een kelder gestart. Mijn eerste klanten waren hippies die graag in tweedehands kledingstukken liepen," aldus Bijkerk.

In 1972 kwam zij in de Hartenstraat in Amsterdam terecht, wat nu een onderdeel is van de trendy Negen Straatjes. In de jaren 70 was daar nog geen sprake van. Toen was het een buurt waar geen modezaak te bekennen was en bestond het vooral uit elektronicawinkels. Voor Bijkerk was dit echter geen belemmering. Integendeel, zelfs. "Men moest speciaal naar ons toekomen voor vintagekleding. We hadden toen ook wel het geluk dat we regelmatig in het blad Viva - dat in die tijd erg hip en vooruitstrevend was - stonden," zegt Bijkerk. "Daardoor kwamen er genoeg mensen op ons af." Zoals nu ook het geval is, had ze toen freelancers voor zich werken. Eén daarvan was dj Eddie de Klerk die door zijn contacten in discotheken een nieuw publiek aantrok. Zo ontstond er een gevarieerde clientèle, die ze altijd behouden heeft.

 

Andere gang van zaken

Hoewel Bijkerk zichzelf niet als zakenvrouw beschouwt en zich het liefst met haar vintagevondsten bezighoudt, valt niet te ontkennen dat zij al ruim dertig jaar een goed draaiende modezaak in stand weet te houden. De vraag is dan ook hoe zij van een hobby een succes heeft gemaakt in een sector waar vele anderen hebben gefaald. "Ik heb echt passie voor dit vak en dat heeft mijn compagnon Bernard (Brouwer, red.) ook," zegt ze met een glimlach. "We hebben ook altijd freelancers aangetrokken die dit werk uit liefde deden." De vijf parttime werkkrachten hebben allemaal iets met mode te maken en een vrij creatieve inslag. Ter bevestiging van Bijkerk's beweringen loopt tijdens ons gesprek één van hen - in een jaren '60 jurk gehuld - vrolijk de winkel in, pakt een aantal kledingstukken uit en legt ze op de toonbank. "Ik heb even een nieuwe rits hierin gezet," roept ze, terwijl Bijkerk mij trots aankijkt. "Dat gebeurt hier dus vaker," zegt ze. "Iedereen is zo bezeten van vintagemode dat ze zonder aarzelen in hun vrije tijd helpen door bijvoorbeeld kleding te repareren. We gaan ook met een team inkopen doen, dus zijn we met z'n allen bij het proces betrokken."

Inkopen wordt bij Lady Day, in tegenstelling tot wat Bijkerk de "echte winkels" noemt, iedere week gedaan. Daarvoor reist zij met Brouwer en een team af naar speciale fabrieken door heel Europa verspreid waar tweedehands kleding te vinden is. Dan begint pas het echte zoekwerk. Tussen de tweedehands spullen moeten de speciale vintage items worden gevonden. Wat is eigenlijk het verschil tussen tweedehands en vintage? "Vintage is iets heel unieks en uitgesproken voor een bepaalde periode," verklaart Bijkerk.

De inkopen worden contant afgerekend. "Er is nooit veel geld maar we blijven bijkopen, want bij deze spullen moet je snel toeslaan." Het overschot gaat een pakhuis in en wordt na verloop van tijd weer in de winkel gehangen. De luxepositie van een tweedehands of vintagezaak is dat het niet onderhevig is aan trends of seizoensgebonden is. Als iets overblijft kan het na een paar jaar gemakkelijk weer worden "gerecycled". Als men lang genoeg wacht kan het zelfs in waarde toenemen. Dit wil niet zeggen dat de winkel niet gevoelig is voor de schommelingen in de economie. Speciaal hiervoor biedt Lady Day een vaste collectie tijdloze, betaalbare basics: T-shirts, wollen Bretonse truien en klassieke gympen. "De kwaliteit hiervan is hoogwaardig, de stijl klassiek en tijdloos en het verkoopt altijd goed, dus ook als het minder goed gaat met de vintageverkoop blijft dit onderdeel een bron van inkomsten," zegt Bijkerk.

Voor de verkoop van de kledingstukken bestaan geen strenge regels of afspraken met leveranciers. Er hoeft niet over marges te worden onderhandeld. Hoe schat Bijkerk de waarde van een kledingstuk in? Hoe bepaalt ze wat een jurk uit de jaren '40 of '60 waard is? Volgens haar is het een kwestie van ervaring en gevoel. "De inkoop is vrij goedkoop, maar om het draagklaar te maken moeten we stomerij- en reparatiekosten meerekenen, en natuurlijk ook de reiskosten voor het opsporen van de stukken." Bijkerk vermijdt de torenhoge prijzen die men in New York voor peperdure couturestukken uit het verre verleden vraagt. Voor die prijzen is in Nederland blijkbaar geen markt.

 

Mengelmoes

Lady Day heeft geen vaste doelgroep. Met een aanbod van heren-, dames- en kinderkleding en accessoires trekt de winkel zowel serieuze shoppers als toeristen en stylisten. Grote internationale modeontwerpers komen er graag om inspiratie op te doen, terwijl er speciaal voor theater, films en tv een commerciële verhuurdienst bestaat. Stylisten lenen er vaak kleding voor fotoshoots. Hoewel de dames- en herenafdelingen altijd al hebben bestaan is de kinderafdeling vrij nieuw. Vroeger overheerste de gedachte dat het armoedig of zielig was om je kinderen in tweedehands kleding te hullen. Tegenwoordig is het hip. Zoals Bijkerk zegt, "het wezen van vintage verandert niet, alleen hoe mensen er tegenaan kijken verandert steeds."

De winkel biedt voor alle leeftijdscategorieën iets speciaals. Van bont gebloemde jaren '70 jurkjes tot de chique krokodillenleren tassen en krijtstreeppakken. Zelfs voor een maatje meer kunnen consumenten er terecht en de lage prijzen trekken zowel jong als oud. Toen de grote verticalen zoals H&M, met hun bodemprijzen, voor het eerst opdoken voelden veel detaillisten zich bedreigd. Zo ook Bijkerk. Inmiddels heeft zij echter haar mening bijgesteld. "Winkels als H&M zijn goed voor de handel. Ze houden ons alert en dwingen ons mee te groeien," zegt ze, en voegt daaraan toe, "Tegenwoordig zijn ze helemaal niet meer zo goedkoop en dat is voor ons weer heel voordelig!"

 

Familiegevoel

De wil zich te ontplooien is inherent aan de mens. Mensen willen succes hebben en als een zaak goed loopt is de kans groot dat de ondernemer wil uitbreiden. Voor Bijkerk en Brouwer is die tijd voorbij. Vroeger had Lady Day filialen in Rotterdam en Groningen, maar die zijn jaren geleden gesloten. "We wilden na verloop van tijd natuurlijk groeien en openden die filialen, maar ik denk dat we enkele decennia te vroeg waren," aldus Bijkerk. "Vooral in een stad als Groningen gaf men toen meer om degelijke kleding dan aparte vintagestukken. Bovendien bevond ik mezelf ineens in de rol van manager, iets wat totaal niet bij mijn karakter past. Ik voel me veel prettiger bij het aansturen van deze ene winkel. We zijn hier net een groot gezin. Onze mensen gaan hier niet snel weg. We worden samen oud."