Lukt het de Global Fashion Agenda van duurzaamheid de norm te maken?

Feit – de modebranche blijft een van ’s werelds meest schadelijke industrieën voor het milieu. Alleen al in 2015 verbruikte de mondiale branche 79 miljard kubieke meter water, kwam 1.715 ton CO2 uitstoot vrij en produceerde het 92 miljard ton afval, zo blijkt uit een onderzoek van de Boston Consulting Group. De branche, die in de loop der jaren zo groot en gefragmenteerd is geworden, gaat daarnaast gebukt onder sociale en ethische problemen. Deze lopen uiteen van geslachtsongelijkheid en seksuele intimidatie tot hongerlonen en voortdurende blootstelling van arbeiders aan gevaarlijke chemicaliën en afval.

Om de huidige groeitrajecten van de VN – die tegen 2030 een stijging van de mondiale bevolking naar 8,5 miljard mensen voorspelt - bij te kunnen houden, zal het totale kledingverbruik met 63 procent stijgen naar 102 miljoen ton (gelijk aan 500 miljard T-shirts). Deze enorme uitbreiding zal de beperkte grondstoffen van de mode industrie nog verder onder druk zetten, en daarom is het zo belangrijk voor de sector om aandacht te besteden aan het milieu en haar maatschappelijke impact. Derhalve heeft de Global Fashion Agenda (GFA), een nieuw leiderschapsforum dat zich inzet voor verandering onder branchegenoten, tijdens de Copenhagen Fashion Summit – de jaarlijkse bijeenkomst voor duurzame mode - een zogeheten Call to Action uitgeroepen.

”De truc is nu om wat we tot dusverre hebben bereikt op de Copenhagen Fashion Summit in de praktijk toe te passen,” zegt Eva Kruse, voorzitter en CEO van de Global Fashion Agenda, die de Copenhagen Fashion Summit organiseerde. “Sinds we in 2009 begonnen zijn met de Copenhagen Fashion Summit, hebben we getracht mensen warm te maken voor duurzaamheid – en dat is ons niet gelukt. Kan iemand zich nog het 10-jarig actieplan herinneren van 2009? Nee? Dus besloten we het ditmaal over een andere boeg te gooien. We probeerden het voorstel opnieuw te schrijven – we hebben het zelfs bij een aantal bedrijven getest, zodat we de boodschap goed konden overbrengen, en dit is onze Call to Action geworden.”

Zal de industrie zijn verplichtingen op gebied van duurzaamheid via de Call to Action van de GFA kunnen naleven?

De Global Fashion Agenda roept nu alle modemerken en –retailers op concrete stappen te zetten tot het realiseren van een circulair modesysteem, waarbij materialen worden hersteld en geregenereerd. De oproep volgt op de publicatie van een nieuw rapport, “The Pulse of Fashion 2017”, waarin de ‘gezondheid’ van de industrie wordt becommentarieerd. Twintig merken hebben de overeenkomst al getekend, waaronder Adidas, Asos, H&M en Kering, en beloofd concrete stappen te zetten waarmee zij tegen 2020 vooruitgang kunnen boeken op gebied van een van de vier uiteengezette stappen. De Call to Action van de GFA is echter niet het eerste, noch het laatste, initiatief voor structurele verandering. In de loop der jaren zijn talloze initiatieven en non-profit organisaties in het leven geroepen om de problemen in de modebranche aan te pakken, waaronder de Sustainable Apparel Coalition, de Ellen MacArthur Foundation en de Ethical Fashion Initiative, die allen een positieve invloed hebben gehad op de industrie en diens toeleveringsketens. Maar het is hun nog niet gelukt vergaande veranderingen te bewerkstelligen.

Er was tijdens het congres duidelijk frustratie over het gebrek aan directe maatregelen ten behoeve van duurzaamheid. “Als we alsmaar naar congressen moeten waar steeds opnieuw wordt gesproken over toezeggingen, beloftes, te behalen targets, en de discussies die daarmee gepaard gaan, bereiken we weinig,” zei Livia Firth, oprichtster van Eco Age tijdens een toespraak later op de dag. “De kledingsector heeft in feite de meeste lopende initiatieven van alle sectoren, maar is er ook maar een die daadwerkelijk impact heeft gehad? Ik moet het nog meemaken. Als succes wordt gemeten in het aantal beloftes die in deze rapporten over duurzaamheid worden gedaan, dan zou de situatie behoorlijk groen zijn.” De situatie in de sector is echter verre van groen, zoals blijkt uit het Pulse rapport, dat de gezondheid van de huidige toestand slechts een cijfer van 32 uit 100 geeft. Dus hoe onderscheidt de Call to Action van de GFA zich? Is het genoeg om de industrie tot actie aan te zetten en van duurzaamheid de nieuwe industrienorm te maken?"

”Het realiseren van verandering is juist zo gecompliceerd, omdat de modebranche zo gefragmenteerd is”

De missie en doeleinden van de Global Fashion Agenda zijn een schot in de roos – samenwerken met verscheidene belanghebbenden om verandering teweeg te brengen vanuit de industrie naar de consumenten – en diens intentie, ambitie en toewijding zijn zeker duidelijk,” zei Christina Dean, oprichtster en voorzitter van Redress, een in Hongkong gevestigde milieu-NGO, en mede-oprichtster van het luxe upcycling modemerk BYT in een gesprek met FashionUnited. “Het realiseren van verandering is natuurlijk juist zo gecompliceerd, omdat de modebranche zo gefragmenteerd is, en niet iedereen zit op een lijn. Ik ben al tien jaar actief op dit gebied, en heb overal ter wereld gehoord hoe ‘urgent’ de kwestie is, en hoe we ‘nu’ moeten handelen, maar grootschalige toepassing verloopt met een slakkengang. Dit is niet de schuld van de GFA, waarvan ik een groot voorstander ben,” voegde ze eraan toe. Tijdens het congres drongen sprekers en panelleden bij de aanwezigen erop aan samen te werken, samen te innoveren en het ziet ernaar uit dat de grote spelers hier gehoor aan hebben gegeven.

Zo werd een nieuw initiatief, de zogeheten Circular Fibre Initiative, onthuld. Dit nieuwe initiatief, gelanceerd door de Ellen MacArthur Foundation, brengt belangrijke moderetailers en belanghebbenden samen om een circulaire economie voor textiel te ontwikkelen. Het initiatief wordt gesteund door een aantal grote modebedrijven, waaronder de C&A Foundation, H&M, Nike, The Danish Fashion Institute, Fashion for Good, Cradle to Cradle en MISTRA Future Fashion. “Het doel van de Circular Fibre Initiative is om verandering te stimuleren door het creëren van een ambitieuze, op feiten berustte visie voor een nieuw mondiaal textielsysteem, gesteund door de principes van een circulaire economie, dat economische, ecologische, en sociale voordelen heeft en op de lange termijn succes kan boeken,” zei Dame Ellen MacArthur, oprichtster van de Ellen MacArthur Foundation.

Is circulariteit de oplossing voor de vraagstukken over duurzaamheid van de modebranche?

Circulariteit, het voornaamste aandachtpunt van zowel de Call to Action van de GFA als de Circular Fibre Initiative, was een van de meest voorkomende uitdrukkingen tijdens het congres. Het werd meerdere malen per dag herhaald en was het voornaamste onderwerp tijdens meerdere bijeenkomsten, zoals Circular Design.

”Circulariteit is de nieuwe rage binnen duurzame mode en biedt concrete maatregelen die merken kunnen toepassen,” zie Dean. ”Natuurlijk is het weer louter op vrijwillige basis, maar als de uitdrukking ‘waar een wil is, is een weg’ waar is, dan kan de Call to Action merken helpen sneller over te schakelen op duurzaamheid.” Hoewel de meeste aanwezigen positief waren over de huidige stappen en initiatieven, vroegen sommigen zich af of het wel voldoende is. “Tijdens de afgelopen Copenhagen Fashion Summit lag de nadruk op ‘circulariteit’ – een modewoord dat verlichting belooft voor het probleem van beperkte grondstoffen binnen een van ’s werelds meest grondstof-intensieve industrieën,” voerde Chiara Campione, Senior Corporate Strategist van ‘Detox My Fashion’, een campagne van Greenpeace, aan.

”Hoewel de aandacht voor circulariteit veelbelovend klinkt, is het simpelweg niet genoeg

”Marktleiders hebben het zelden over de echte oplossing: het verminderen van het totale volume van productie. Alles wat ze zeggen over duurzaam investeren en innovatieve nieuwe materialen en technologieën berust op de aanname dat de industrie zal blijven groeien,” aldus Campione. “Maar onbeperkte groei is onmogelijk op een planeet met beperkte grondstoffen. De industrie wil de verantwoordelijkheid bij de consument leggen om te leren over duurzaamheid en hun kleren te recyclen, maar blijft ons ondertussen op grote schaal bestoken met goedkope ‘fast fashion. Echte verandering zal nooit plaatsvinden zonder investeringen in ontwerpen en strategieën om de levensduur van kleding te verlengen en de ecologische impact van productie in de ontwerpfase te verminderen. Modemerken moeten hun marketingstrategieën herdefiniëren en de consument betrekken in een nieuw verhaal waar mensen minder kopen en kleren duurzamer en herstelbaar worden. We moeten het rustiger aan gaan doen.”

Anderen merkten op dat hoewel het congres en de Global Fashion Agenda op veel punten ingingen, er bepaalde belangrijke gebieden zijn die niet aan bod kwamen, en die juist zouden kunnen helpen circulaire verandering te versnellen. “Er was een groot gapend gat in de agenda, en dat was de stem van het immer machtige Azië – met name Chinese textielproducenten, die een enorme rol spelen en ook ontzettend veel kennis in huis hebben,” zei Dean. “Het leeuwendeel van kleding en textiel wordt gemaakt in ontwikkelingslanden, waar enorme innovatie en leiderschap heerst, maar deze boodschap miste ik.”

Foto’s via Copenhagen Fashion Summit