Originaliteit troef

Een paar feiten 91% van de Amerikaanse bevolking heeft een 'favoriet' T-shirt 34% verkiest een wit T-shirt. Blauw en zwart volgen op de tweede en derde plaats 62% bezit meer dan 10 T-shirts 70% van de mannen en 54% van de vrouwen heeft meer dan 10 T's 19% van de jongeren heeft zelfs meer dan 30 T-shirts.

Onderzoek onder 1009 volwassen Amerikanen door Opinion Research Corporation International in opdracht van Jerzees Activewear De verkoop van T-shirts neemt een verrassende vlucht. Momenteel zijn er in de Verenigde Staten zo'n 1.500 websites die goed geld verdienen met de verkoop ervan. Ook in ons land blijkt het kledingstuk uitstekend geschikt voor de online handel. Zo is er een eigen startpagina: T-shirt.startpagina.nl en schieten de webwinkels met T's als paddestoelen uit de grond. Vooral de verkoop van shirts met een persoonlijke, brutale of maatschappijkritische opdruk loopt goed. Hoe origineler de tekst, hoe beter. Vorig jaar stak de trend nadrukkelijk zijn kop op in de Randstad en nu breidt deze zich gestaag uit naar de rest van het land.

Gimme money

Voorgedrukte T-shirts bestaan al decennia lang. Jean Seberg verscheen in 1959 in de film 'A Bout De Souffle' voor het eerst in een bedrukt T-shirt op het witte doek. Dat een vrouw dit kledingstuk in het openbaar droeg was nieuw. Slechts acht jaar eerder, toen Marlon Brando in 1951 in 'A Streetcar Named Desire' een T-shirt droeg werd er schande van gesproken. Vooral omdat het kledingstuk, dat tot die tijd als ondergoed diende, hem in de film ook nog van het lijf werd gerukt. In 1955 werd het T-shirt dankzij James Dean en de film 'Rebel Without A Cause' het standaard tenue van opstandige tieners en groeide de populariteit van het kledingstuk. Het ging toen echter nog steeds om de witte basic versie. Sebergs T-shirt was het eerste bedrukte exemplaar dat wereldwijd te zien was. 'Herald Tribune' stond erop, de naam van de populaire Amerikaanse krant die o.a. in Parijs wordt uitgegeven. Er was maar een klein aantal van deze T-shirts in omloop en zo werd het al snel een gewild kledingstuk voor de hippe 'incrowd'. Hierna werden ook shirts met andere korte teksten geproduceerd en razend populair. Niet alleen als mode-item, maar ook als reclamemedium. Toen men in de gaten kreeg dat T-shirts gebruikt konden worden om te adverteren, informeren en choqueren was het spreekwoordelijke hek van de dam. Bedrijven gingen T's uitdelen met hun bedrijfslogo en het duurde niet lang voordat mensen bereid waren voor dergelijke bedrukte shirts te betalen. Dat geldt tot op de dag van vandaag. In de Verenigde Staten zijn nu zo'n 1.500 internetwinkels die T-shirts verkopen en bovendien winst maken. Ook in ons land schieten dergelijke bedrijfjes als paddestoelen uit de grond. SML-X, Blitzkicker, And beyond, Freshcotton, Tshirtsamsterdam en Chooseyourimage zijn enkele populaire voorbeelden. Bedrijfjes die voornamelijk voorbedrukte shirts verkopen, maar vaak ook individuele bestellingen van consumenten uitvoeren. 'F*ck mean people', 'Gimme money', 'Rehap is for quitters', 'Housewife' - het is een greep uit de teksten die we op shirts zijn tegenkomen. Het dragen van een T-shirt met een opvallende of zelfs provocerende boodschap is meer dan een trend. Het is voor jonge mensen een belangrijke manier om een mening te vertolken. Het is een statement. De drager laat zo zien waar hij voor staat en doet dat op een geheel eigen manier. Want naast de voorgedrukte shirts, worden mensen zelf ook steeds creatiever in het bedenken van originele individuele teksten en prints. In een recent artikel in NL20 zegt Gitta Sluiters van Your Cup of T: "Statements zijn in. Kijk naar Madonna die een shirt droeg met de naam van Kylie Minoque erop. Als reactie op de globalisering willen mensen individualiteit uitstralen. Met een apart T-shirt kun je je onderscheiden."

Viswife

Wat met een kleine shirtcollectie begint, kan ook uitgroeien tot een serieus modebedrijf. Dat bewijst in eigen land Judith Osborn met populair bedrukte T-shirts. In 2002 is zij begonnen met een serie T's met gevatte teksten waarop ze haar eigen imago als verwende echtgenote van een rijke man (Osborn is getrouwd met vismiljonair Robert Osborn die 23 jaar ouder is dan zij) op de hak nam: 'Viswife', 'Cash Cow', 'Catch of the Day', 'MegaMuts', 'KultWijf', 'SoupKip' : het is een handvol voorbeelden van bestsellers. Ook Osborn verkocht de shirts oorspronkelijk alleen via haar eigen website. In 2004 zei ze nog in de Volkskrant dat ze waarschijnlijk nooit van haar T-shirts zou kunnen leven. Inmiddels begint haar modebedrijf echter vrij serieuze vormen aan te nemen. De shirts worden verkocht bij jeansketen Men at Work (met meer dan dertig filialen in ons land) en deze zomer werd de collectie uitgebreid met andere kledingstukken. Daags na de Amsterdam Fashion Week, begin dit jaar, gaf Osborn zelfs voor het eerst een volwaardige modeshow in het Amstelhotel. Zij wist de hele Nederlandse modepers op de been te krijgen en presenteerde naast haar shirts een collectie superkorte wijde rokjes (zoals ze die zelf het liefste draagt), kimonootjes en dienstmeisjesjurkjes. Deze collectie is inmiddels door bijna ieder Nederlands modeblad gefotografeerd. Ook brengt het bedrijf sinds kort T-shirts voor mannen op de markt. De collectie zal de komende jaren stap voor stap worden uitgebreid. Dat meldt althans het mode-pr-bureau dat de promotie van de society-ontwerpster verzorgt. Hoe populair de T-shirts zijn bleek onlangs weer toen er in het World Fashion Centre in Amsterdam maar liefst 10.000 (vermoedelijk) illegale kopieën van in beslag werden genomen.

Voorwaarde voor succes in deze handel is, dat de opdrukken verrassend zijn en origineel. Sluiters: Populair zijn alleen shirts die niet in standaardcollecties van grote modeconcerns te vinden zijn. Niemand koopt een T-shirt met een opdruk waarvan er nog honderd in hetzelfde rek hangen." Bovendien moet de drager zich op één of andere manier met de tekst kunnen identificeren of er in ieder geval om kunnen lachen. Op verschillende websites kan men stemmen voor de leukste opdruk. Met de winnende tekst of beeltenis wordt vervolgens een handvol shirts bedrukt. Zo creëren deze bedrijven zelf de ene gelimiteerde oplage na de andere met uitstekende verkoopresultaten tot gevolg. Vaak worden ook - beginnend - kunstenaars ingeschakeld, wat de resultaten nog verrassender maken. De verkoop van T-shirts is flink gegroeid en gezien de populariteit van dit kledingstuk en toenemende hang onder jonge mensen naar 'eigenheid' en originaliteit, zal die groei alleen maar doorzetten.