Jaarlijks worden er 21,5 miljoen kledingstukken verspild

De Nederlandse modesector houdt per jaar zo’n 21,5 miljoen kledingstukken over. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Conclusr in opdracht van MVO Nederland, die voor het eerst de voorraden van onverkochte kleding in kaart bracht. “Vraag en aanbod moeten dichter bij elkaar komen,” stellen onderzoekers Geeke Wijnia en Frans Tilstra van MVO Nederland.

Om onverkochte kledingvoorraden in kaart te brengen enquêteerde Conclusr 379 winkeliers en groothandelaren, evenals 70 buitenlandse kledingproducten. Er werd gekeken naar bovenkleding in het onderzoek. “Alle winkeliers, groothandelaren en merken komen allemaal uit Nederland, maar productie gaat de grens over. Denk aan Turkije, Portugal en de Aziatische landen,” licht onderzoeker Wijnia toe.

Uit het onderzoek blijkt dat zeker 6,5 procent van alle nieuw geproduceerde kleding achterblijft bij de producenten, groothandels en winkeliers. Van de kleding die in de winkels hangt wordt 64,8 procent verkocht voor de originele prijs, tegenover 31 procent dat in de uitverkoop de winkels uitgaat. Het aandeel kleding dat na de uitverkoop nog niet verkocht is bedraagt 4,2 procent. “De jaarlijkse berg onverkochte kleding bestaat uit 21,5 miljoen stuks, waarvan 13,8 miljoen stuks achterblijven bij winkels. Dit betekent voor hen een omzetverlies van 313,5 miljoen euro,” concluderen de onderzoekers.

“Bedrijven kunnen het nu natuurlijk niet meer maken om een half miljoen shirtjes te bestellen die vervolgens niet verkocht worden.”

Het grootste deel van de onverkochte kleding wordt per kilo opgekocht door commerciële opkoper of geschonken aan goede doelen; het verdwijnt niet in de vernietigingsoven zoals velen denken. Organisaties die de partijen opkopen brengen kleding opnieuw op de markt via outletwinkels of verspreiden de items in landen als Oost-Europa, Afrika en Azië.

Conclusr en MVO Nederland schatten dat zo’n 1,23 miljoen nieuwe maar onverkochte kledingstukken jaarlijks worden vernietigd. Daarvan verdwijnt de helft in de verbrandingsoven en de andere helft wordt gerecycled tot vilt. “Een belangrijke reden voor modemerken om nieuwe kleding te vernietigen is om hun eigen markt niet te verstoren en hun imago te beschermen,” stelt MVO Nederland. “De voornaamste reden dat kleding onverkocht blijft is, omdat het de verkeerde maat, pasvorm of kleur heeft.”

MVO Nederland: 1,23 miljoen nieuwe kledingstukken worden jaarlijks vernietigd

“De mythe dat een derde van de producten nooit wordt verkocht wilden wij wel eens onderzoeken. Niemand kon het namelijk herleiden tot een bron,” zegt Frans Tilstra van MVO Nederland tegen FashionUnited. “In totaal worden er 330 miljoen kledingstukken verkocht, dat is een enorm aantal. Zeker 1,3 miljoen gloednieuwe kledingstukken worden weer tot vezels gemaakt of verbrand in de verbrandingsoven.” Wijnia vult aan: “Ondernemers zeggen dat het overschot te verwaarlozen is tegenover de verkoopcijfers. Tevens doen ze zoveel mogelijk om de kledingstukken op een andere manier kwijt te raken; door ze door te verkopen of terug te sturen. Ze verkopen het dus ‘ooit eens’, maar als je kijkt naar de hoeveelheid overblijvende kledingstukken in de gehele sector, dan is het best veel.”

“Consumenten zijn kennelijk niet bereid om de originele prijs te betalen; dat zou winkeliers op scherp moeten zetten. Er klopt iets niet.”

Natuurlijk, elke ondernemer streeft ernaar om zo min mogelijk over te houden aan het einde van het seizoen. Maar volgens Tilstra moeten mode-ondernemers veel meer gaan nadenken over de gevolgen van verkeerd inkoopbeleid. “Die 4,2 procent die niet verkocht wordt; dat klinkt weinig, maar denk wel aan de gemiddelde winstmarge. Daarnaast gaat 32 procent van de kleding in de sale, waaronder stuks die voor 75 procent de winkel uitgaat,” aldus de onderzoeker. “Consumenten zijn kennelijk niet bereid om de originele prijs te betalen; dat zou winkeliers op scherp moeten zetten. Er klopt iets niet.”

MVO Nederland: data-analyse is belangrijk

Hoe kunnen modebedrijven maatregelen nemen en de kledingverspilling tegengaan? De vraag en het aanbod moeten dichter bij elkaar komen, zeggen Tilstra en Wijnia. Als voorbeeld geven ze dat het sommige bedrijven lukt om de tijd tussen productie en levering in te korten tot 15 dagen. Dat kan door modeproducten dicht op de afzetmarkt te produceren en door ongeverfde stoffen op voorraad te houden. “Hoe sneller de vraag van de consument bekend is, hoe beter het bedrijf op deze vraag kan inspelen.”

Daarnaast speelt data een belangrijke rol. Hoe meer informatie je hebt over de keten, hoe makkelijker het is om de planning en productie aan te passen. Denk hierbij aan het terugspelen van kassa-informatie naar groothandels en producenten. “Eigenlijk moet je streven naar een bepaalde excellentie om de vraag en het aanbod op elkaar af te stemmen. Kijk naar de integratie van je keten; wie zijn je producenten? Door goed samen te werken, door bijvoorbeeld kassa-informatie te delen met je producent. Zo weten de retailer en de producent precies hoeveel er besteld en geproduceerd moet worden,” licht Wijnia toe. “Een voorbeeld: we zagen in ons onderzoek dat het verschil tussen basiskleding en modekleding best lastig is voor bedrijven. Sommigen weten wel het verschil, maar kopen basiskleding niet in als basiskleding en modekleding niet als modekleding. Modekleding heeft namelijk weinig kans op herhaalorders en als bedrijven een mismatch maken hou je daar heel veel van over. Het is belangrijk dat bedrijven precies weten wat er in hun portfolio zit.” Grote winkeliers hebben het overigens iets makkelijker dan kleine retailers, stelt Tilstra. “Voor grote bedrijven is het natuurlijk makkelijk om niet verkochte voorraden door te schuiven naar andere filialen waar nog wel vraag is, maar voor kleine retailers is dat lastiger.”

”Consumenten verwachten nu dat het altijd sale is”

Korting geven is in ieder geval geen goede strategie om van kledingstukken af te komen. Wijnia: “ De bulk die je overhoudt wordt er namelijk niet minder van. Je komt er natuurlijk wel vanaf, maar dan doe je nog niets aan de oorzaak; je hebt namelijk verkeerd ingekocht.” Ook stelt ze dat het effect van uitverkoop zijn uitwerking steeds meer mist. “Je hoort vaak dat ondernemers niet blij zijn met de sale; het hangt nog niet in de winkel of het is alweer uitverkoop. Consumenten verwachten nu ook dat het uitverkoop wordt en altijd sale is.”

Tijdens het onderzoek -en ook in de praktijk- bleek dat modebedrijven het nog lastig vinden om transparant te zijn en data te delen, bijvoorbeeld door kassa-informatie te delen met de producent. Tilstra: “Maar bedrijven die het doen zijn enthousiast en zien de winst stijgen. Er zit veel potentie in. De groei zou alleen wel moeten worden aangewakkerd.” Hoewel modebedrijven dus nog wat aarzelen zou het al een hoop verbeteren, stellen de onderzoekers. “Bedrijven denken vaak dat ze door ervaring de trends wel kunnen voorspellen, maar ik druk ze op het hart om een analyse te maken van de verkoopcijfers,” zegt hij. “De vraag is altijd een gok, hoe goed je inkoopbeleid ook is. Je moet wel flexibeler kunnen worden en beter op de situatie anticiperen, dan verminder je het overschot zeker,” vult Wijnia aan.

Volgens de onderzoekers is er in de afgelopen vijf jaar al veel verbeterd, zeker nu er meer aandacht is voor duurzaamheid in de modesector. “Bedrijven kunnen het nu natuurlijk niet meer maken om een half miljoen shirtjes te bestellen die vervolgens niet verkocht worden. Ze moeten het beter gaan weg zetten en nadenken over hoe ze dat gaan doen.” Tilstra: “Die 4,2 procent is natuurlijk een gemiddelde, en er is een aantal grote bedrijven dat daar dus boven zit. Die kunnen het echt beter doen.”

Beeld: Beeld: Jessica Steiner/Fabrics For Freedom/Flickr, Fahad Faisal/Wikimedia, Patagonia, Filippa K, Colorette