Duurzaamheid en Innovatie: Een Mode Dialoog tussen Nederland en China

Het "Sino-Dutch Circular Fashion Dialogue" forum, een gezamenlijk initiatief van de Shenzhen Garment Industry Association, het Consulaat-Generaal van Nederland in Guangzhou, en de Nederlandse Mode-Industrie Associatie, MODINT, werpt een licht op de integratie van traditie, hedendaags design en duurzaamheid binnen de mode-industrie. Dit forum, voortgekomen uit een samenwerking tussen CreativeNL, Modint en het Nederlandse consulaat in Guangzhou, verkent de diepten van traditionele technieken, hedendaagse ontwerpen, duurzaamheid, traceerbaarheid, productiemethoden en de toekomst van mode met experts uit beide landen.

In het onderstaande dubbelinterview verkent Nils Adriaans van CreativeNL de diepten van de mode-industrie met Stijntje Jaspers van Fibershed NL en Leontine Wagenaar van Spizes Creative Consultancy. Na de recente publicatie van een rapport over de mode-industrie bespreken zij de urgentie van duurzame praktijken binnen deze sector, welke bekritiseerd wordt vanwege zijn negatieve impact op zowel het milieu als de mens. Ze duiken in de nuances van de samenwerking tussen Nederland en China, de ambacht van het maken van textiel en de potentie voor innovatieve en circulaire oplossingen in de wereld van mode.

Waarom dit evenement, en zo snel na het verschijnen van ‘jouw’ rapport? Deed de gelegenheid zich voor, of voelde je de urgentie (de mode-industrie ligt onder vuur vanwege haar negatieve impact op het milieu en de mens, red.)?

Er was vraag naar een whitepaper over de huidige Nederlandse mode-industrie, voornamelijk vanuit China, Duitsland en de Verenigde Staten. Na gesprekken met het Nederlands consulaat in Guangzhou, bleek er interesse voor een samenwerking, vooral in Zuid-China met Xiamen Fashion Week en Shenzhen Fashion Week. Shenzhen was onze keuze vanwege zijn belangrijke positie in de mode- en designhandel.

Shenzhen is China's derde economisch en technisch meest ontwikkelde stad, na Shanghai en Beijing. De stad is een Chinese Speciale Economische zone, een techhub, en een populaire reisbestemming aan de oevers van de Parelrivier monding in de provincie Guangdong, grenzend aan Hong Kong in het zuiden.

Het evenement werd aangekondigd als een dialoog (met als thema “The Future of Fashion will be about Creative Collaboration and Circularity”). Wat was het meest opvallend tijdens deze dialoog? Wat sprong eruit?

Voor mij persoonlijk werd eigenlijk bevestigd wat we al wisten: dat er een grotere kennis over textiel en het ambacht van het maken bestaat. Ik voel ook dat Chinezen veel meer connectie met het product hebben dan wij in Nederland. Logisch ook; onze maakindustrie is bijna volledig verdwenen. Komt met kleine beetjes terug of dichterbij. Maar het gevoel van eeuwenlange traditie is bij ons in veel mindere mate aanwezig. Die is er uiteraard wel in China en andere productielanden.

Het viel me op dat de Fibershed-visie, die gestoeld is op het gebruiken van natuurlijke biobased beschikbare materialen in een zo lokaal mogelijke waardeketen waarbij culturele ambachten en tradities een rol spelen, ook in China toegepast wordt.Het is goed te zien dat we, zoekende naar hoe het anders kan, vaak kijken naar de traditionele lokale manier van textiel maken. In elke regio ter wereld werd er op eigen wijze en met lokale grondstoffen textiel en kleding gemaakt.

Een mooi voorbeeld hiervan is het Chinese merk Tangy. De ontwerpster Liang Zi gebruikt gambiered Silk, ook wel Liangchou genoemd, een volledig natuurlijke stof uit de provincie Guangdong (Gambiered Silk en zijn traditionele plantaardige verfproces). Deze milieuvriendelijke stof, als onderdeel van Chinees immaterieel cultureel erfgoed, hebben zij in 1995 herontdekt. Ze passen ook de traditionele manier van verven toe. Deze traditie combineren zij met hedendaagse ontwerpen voor speciale gelegenheden.

Net als Fibershed’s Kruid-to-Kleurproject, waren er initiatieven die zich bezighielden met natuurlijk verven. Heel belangrijk omdat chemisch verven en wassen de meest vervuilende stap is in de huidige textielproductie. Een voorbeeld is het ‘waste-free dyeing en circular design project' van Luo Ying, Dean van ‘College of Fine Art and Design' aan de Shenzhen University. Zij onderzoeken met succes hoe reststromen uit de voedsel- en landbouwsector gebruikt kunnen worden om textiel mee te verven.

Waar kunnen wij China als designland specifiek en op korte termijn mee helpen?

Kennisuitwisseling is key. Gezamenlijk, met Chinese ondernemers die inzien dat het anders moet, moeten we de transitie naar een eerlijke, circulaire en natuur positieve textielindustrie vormgeven. We moeten dit koppelen aan Nederlandse modemerken en bedrijven. Dus adviseren op strategisch niveau en hands-on. Een ander voorbeeld is lokale designers leren hoe je denim kan upcyclen. Er wordt in Guangdong veel denim gemaakt. Er zal veel materiaal overblijven. Een workshop met de focus hierop kan ook een vervolg zijn.

En wat kunnen we als creatieve industrie die goed wil doen, in jouw ogen leren van China?

SJ: Door met ondernemers en onderwijsinstellingen in China te communiceren en te zien hoe we elkaar kunnen steunen, leren we dat er over de hele wereld, ook in China, mensen zijn die inzien dat het anders moet. Hier hebben ze ideeën over en ondernemen ze actie. Als we niet met elkaar in contact blijven, gaan we generaliseren, met het gevaar dat alle mensen in een land gelijkgesteld worden aan de politieke voorkeur en/of richting van de regering van het land. Als creatieve industrie moeten we hier doorheen prikken en samenwerken met de ondernemers die willen/kunnen veranderen. Als we dat doen kunnen we van deze Chinese ondernemers leren om ideeën om te zetten in actie. Hun pragmatische denken en handelen is iets dat wij in Nederland wellicht iets meer toe kunnen passen. Ik zie in China een grote gedrevenheid en een enorm arbeidsethos om te slagen.

En waar kunnen zij ons mee helpen?

China kan bijdragen aan een betrouwbare, gezonde en transparante textielketen. Ze kunnen hun kennis met Nederland delen, met inbegrip van digitale innovaties en op maat gemaakte kleding oplossingen.

Wat waren verder de belangrijkste take-aways?

Kennis delen als on-going proces. Dit handen en voeten geven. In China zijn ze ook al bezig met eco-dyeing en andere innovatieve technieken. Dat er ook in China gewerkt wordt aan een nieuw textielsysteem. Dat we hier niet zo anders over denken, en dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn. Dat we de dialoog moeten blijven aangaan.

En nu, wat wordt – hopelijk – de volgende stap in de dialoog?

Dat kunnen verschillende stappen zijn. Dat het belangrijk deze eerste stap van deze kennisdeling vervolg krijgt en resulteert in actie:

• Een Chinese missie naar Nederland die bijdragen aan een evenement zoals bijvoorbeeld Circular Textile Days of iets gelijkaardigs opzetten zoals het Best of Bangladesh evenement in de gashouder recentelijk.
• Het is nodig ieder jaar een dergelijk evenement te organiseren. We zijn er nog lang niet en kunnen veel van elkaar leren.

Ben je, tenslotte, hoopvol over de toekomst?

SJ: Ja, het is hoopvol om te zien dat China werkt aan een ander textiel systeem. Zelfs een kleine groep kan een groot verschil maken. Samen kunnen we systeemveranderingen wereldwijd bewerkstelligen en dat geeft hoop en visie voor een betere toekomst.