Aziatische toestanden in Europese kledingfabrieken

Europese textielarbeiders hebben het niet veel beter dan hun Aziatische collega's. Het minimumloon blijkt voor medewerkers in textielfabrieken in Oost-Europa en Turkije vaak het maximumloon. En vakbonden kunnen hun werk niet goed doen. Dat blijkt uit het rapport

genaamd Stitched Up, van de Clean Clothes Campaign.

De organisatie interviewde ruim driehonderd vrouwen voor het onderzoek naar leefbaar loon in de kledingindustrie. De vrouwen werken in Oost-Europa en Turkije aan kleding voor Hugo Boss, Adidas, Zara, H&M en Benetton.

De Clean Clothes Campaign zegt deze regio te hebben onderzocht, omdat Oost-Europa en Turkije steeds belangrijker worden voor de textielindustrie. Modebedrijven laten delen van de collecties dichterbij hun hoofdkantoor en afzetmarkt produceren.

In de textielindustrie werken veel vrouwen: 80 tot 90 procent van het werk wordt door vrouwen gedaan. Turkije is een uitzondering, omdat naaien in het land traditioneel wordt gezien als 'mannenwerk'. Vrouwen hebben veelal minder goed betaalde banen. Ze maken schoon of doen de standaard naaiwerkzaamheden.

Turkse vrouwen in textielfabrieken vertelden de Clean Clothes Campaign dat ze een contract moesten tekenen, waarin stond dat ze de komende vijf jaar niet zwanger mochten worden. Een van de geïnterviewde medewerkers zei dat haar collega een abortus had laten plegen, omdat ze bang was haar baan te verliezen.

Clean Clothes Campaign: minimumloon moet 60 procent omhoog

De wettelijke minimumlonen die de vrouwen uitbetaald krijgen liggen in Oost-Europa net boven de armoedegrens. Volgens Niki Janssen van de organisatie die zich inzet voor de arbeidsomstandigheden in de textielindustrie, krijgen medewerkers in Bulgarije, Oekraïne en Macedonië 14 procent van het leefbaar loon in hun loonzakje. Dat komt neer op een maandsalaris tussen de 97 en 253 euro per maand. In Kroatië krijgen medewerkers uit de onderzochte landen het hoogste percentage van het leefbaar loon: 36 procent. Het gemiddelde maandsalaris is in Kroatië 308 euro. Janssen: "Veel vrouwen hebben daarom nog een tweede baan of werken in de landbouw. Zoiets 'verwachten' we in Azië, maar het onderzoek toont aan dat de onderbetaling van kledingarbeiders een wereldwijd probleem is, ook dichter bij huis."

De Clean Clothes Campaign vindt het een groot probleem dat vakbonden hun werk nauwelijks kunnen doen. De bonden zijn druk met het tegengaan van illegale praktijken zoals het niet uitbetalen van overwerk of het langdurig niet uitbetalen van lonen. Voor het formuleren van looneisen en onderhandelingen over eerlijkere lonen is geen tijd. Daarnaast wordt het vakbonden extra moeilijk gemaakt hun werk uit te voeren door de onderdrukkende bedrijfscultuur in de fabrieken.

Volgens de Clean Clothes Campaign hebben retailers en modemerken de verantwoordelijkheid om werknemers een loon te betalen waar de arbeiders en hun families van kunnen leven. Zij moeten hun inkoopprijzen zo berekenen dat de werknemers een leefbaar salaris krijgen. De organisatie roept ook overheden op om het minimumloon met 60 procent te verhogen. "Er is nog een lange weg te gaan," aldus de Clean Clothes Campaign in een persbericht.