Bankstel wordt Xofa-tas

'Jeetje wat erg,' dacht Anneke van der Heide Wijma. Aan de kant van de weg zag ze lederen banken die stonden te wachten op de vuilniswagen. "Prachtige banken, en die gaan gewoon de oven in." Ze besloot ze te redden.

Dat was eind 2010. Inmiddels is Xofa een feit. Afgedankte bankstellen transformeert Van der Heide Wijma in lederen tassen. "Voor leer worden dieren geslacht. Bovendien gebeurt het looien onder slechte omstandigheden voor het milieu en de mensen die er mee werken. Het is een vervuilend proces, dus we moeten zuinig zijn op leer. Het is toch zonde als leer dat nog prachtig is, en juist door het zitten karakter heeft gekregen, zomaar wordt verpulverd.”

Ze nam contact op met afvalverwerkingsbedrijf Van Gansewinkel. "Daar reageerden ze positief op mijn idee om banken te veranderen in tassen," zegt Van der Heide Wijma. Van Gansewinkel streeft er namelijk naar om zo min mogelijk afval naar de ovens te sturen en zo veel mogelijk afval een tweede leven te geven. Inmiddels heeft de onderneemster ook een samenwerking met de gemeente Amersfoort. Met andere gemeenten is ze in gesprek. "Er bellen wel eens mensen op om te vragen of ik hun bank wil ophalen, maar voor mij is het niet haalbaar om het hele land door te crossen. En om echt verschil te maken moet je een productieproces inrichten voor lange termijn en met oog op groeiende afzet. Door met gemeenten samen te werken, creëer je bovendien werkgelegenheid."

Nadat de afvalverwerkers de bankstellen hebben opgehaald, reinigt het Leger des Heils het leer, waarna het naar een atelier in Amsterdam gaat. Op bestelling worden vervolgens de tassen in elkaar gezet. Oude spijkerbroeken dienen als voering. Van der Heide Wijma: "Ik wil dat alles in Nederland geproduceerd wordt. Ik vind het belangrijk dat ambachten niet verloren gaan. En het zorgt ook voor werkgelegenheid."

Consumenten kunnen de tassen bestellen via de webshop van Xofa. Ook worden de accessoires verkocht bij Magazin in Amsterdam. Daar kunnen consumenten zelf hun tas bestellen in een gewenste kleur en design. Waarna het accessoire in drie weken wordt geproduceerd. Volgens Van der Heide Wijma werkt dat beter dan met reguliere verkooppunten, omdat consumenten zo precies de tas kunnen samenstellen die ze willen. Prijzen variëren tussen 179 euro en 249 euro.

Xofa wil vervuiling in de leerindustrie verminderen en levens van koeien sparen

Van der Heide Wijma was stylist, geen ontwerpster. Na de havo volgde ze de lerarenopleiding Tekenen en Handvaardigheid. In 2009 richtte ze modeagentschap Vidlabels op. Nu heeft ze zich gestort op het ontwerpen van tassen. Inspiratie haalt ze uit tekenen en haar dochtertje Mae. Ze geeft nog altijd les: Design en Computer aided design aan het ROC Amsterdam.

Uiteindelijk wil ze van Xofa kunnen leven. Om de laatste stap voor het opzetten van de productie te kunnen zetten heeft ze nog geld nodig. Via crowdfundingplatform Doorgaan.nl probeert Van der Heide Wijma 13.000 euro bij elkaar te sprokkelen voor een snijtafel, stempel, een schalm - voor het uitdunnen van de randen van het leer - en een stansmachine die er voor zorgt dat mooie stukken leer worden uitgesneden. Investeren kan nog tot 17 juni.