EU, Schone Kleren en de Paus in actie voor Bangladesh

De dood van ten minste 550 mensen in textielfabrieksgebouw Rana Plaza in Bangladesh vorige week heeft wereldwijd voor opschudding gezorgd over de omstandigheden in fabrieken die fast fashion produceren voor modebedrijven.

De instorting van Rana Plaza is de derde ramp in korte tijd in de Bengaalse textielindustrie. In november vorig jaar werden 112 arbeiders levend verbrand in een fabriek zonder nooduitgangen. In 2010 kwamen 27 mensen om het leven door en raakten meer dan 100 mensen gewond door een brand in een fabriek die kleding produceerde voor Gap.

Om

de regering van Bangladesh onder druk te zetten om de veiligheid van fabrieksarbeiders te verbeteren, overweegt de Europese Unie een handelsactie. Momenteel heeft de textielindustrie Bangladesh een belastingvrije en quotavrije toegang tot de EU-markt. Dankzij deze voorkeursbehandeling en de lage lonen in Bangladesh, exporteert het land jaarlijks 14,4 miljard euro aan textiel. 60 procent van de kleding gaat naar Europa.

De EU heeft laten weten de ‘diplomatieke druk’ op te voeren door aan te dringen op betere gezondheids- en veiligheidsnormen. De EU roept de autoriteiten van Bangladesh op om er onmiddellijk voor te zorgen dat de fabrieken in het hele land aan de internationale arbeidsnormen gaan voldoen.

Toch is het nog maar de vraag of de maatregelen daadwerkelijk ingezet zullen worden. Voor het optreden van de EU op de belastingvrije en quotavrije toegang van Bangladesh is namelijk de instemming van alle lidstaten nodig en het kan meer dan een jaar duren om deze te implementeren.

Naast de EU heeft ook de Paus zich uitgesproken over de erbarmelijke omstandigheden in de Bengaalse kledingindustrie. Tijdens zijn ochtendmis op de Internationale Dag van de Arbeid bestempelde de Paus de arbeidsomstandigheden in Bangladesh als ‘slavenarbeid’.

“Moeten leven van 38 euro per maand, dat heet slavenarbeid,” aldus de Paus. “Het gaat tegen God in om geen eerlijk loon te betalen en geen werk te geven ten behoeve van de laagste prijs, de begroting en winst maken."

Schone Kleren Campagne heeft de druk op modebedrijven als Benetton, Mango en Primark die kleding produceerden in Rana Plaza opgevoerd. De organisatie laat weten hoopvol gestemd te zijn over de aangekondigde compensatie van de betrokken kledingmerken, maar dringt bij in totaal meer dan 50 merken aan op eerlijke compensatievoorstellen.

Het compensatiepakket moet volgens Schone Kleren de medische kosten voor de gewonden en het verlies van inkomen voor de arbeiders die nu werkloos zijn geworden dekken. Daarnaast moet het lange termijn compensatie voor gewonden en nabestaanden bieden. De organisatie wil dat de bedrijven over de uiteindelijke hoogte van de compensatie in onderhandeling gaan met de Bengaalse vakbonden en IndustriALL, de internationale vakbondskoepel.

Ook benadrukt de organisatie het belang van een duidelijke en transparante database om de compensatie aan de gewonden en nabestaanden te distribueren. “Zonder is het onmogelijk om de compensatie te verspreiden onder iedereen die er recht op heeft. Vertegenwoordigers van kledingmerken moeten ter plekke zijn en samenwerken om dit proces te ondersteunen,” aldus de organisatie.

Om soortgelijke rampen in de toekomst te voorkomen, wil de organisatie dat alle merken de Bangladesh Fire and Building Safety Agreement ondertekenen. Een delegatie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) is inmiddels met de Bengalese premier Sheikh Hasina in gesprek gegaan om dergelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. In totaal werken er ongeveer 3,6 miljoen mensen in de kledingindustrie van Bangladesh, waardoor het ’s werelds tweede grootste kledingexporteur na China is.

Foto's: Het ingestortte textielfabrieksgebouw Rana Plaza in Dhaka, Bangladesh