Het Gildelab: Rana Plaza zet aan tot lokaal produceren

Hoewel het Gildelab nog niet geopend kan worden, vieren de initiatiefnemers toch vast het begin van het project. Het is immers Fashion Revolution Day – de dag waarop consumenten hun kledingstukken binnenstebuiten dragen om aandacht te vragen voor de arbeidsomstandighedenwet van

textielarbeiders - en dat vond het Gildelab een goed moment om het startschot te geven voor een nieuw productieatelier, dichtbij huis. Alleen nog even machines regelen en een verdienmodel verzinnen.

Het Gildelab, een ruimte aan de Bos en Lommerweg in Amsterdam West, moet een plek worden waar de maakindustrie - met name textiel en leer - centraal staan.

Over twee maanden, als het lab officieel wordt geopend, kunnen startende modelabels en ontwerpers kleine oplages laten produceren. Het idee is om aandacht te besteden aan het ambacht van kleding maken, maar ook om werkloze vrouwen uit de buurt aan het werk te helpen. "Ja, we willen de vrouwen gewoon betalen," legt Ashna Chhatta van het project uit. "We zijn nog wel aan het nadenken over een verdienmodel."

Ook de machines moeten nog komen. Nu staat de ruimte vol met stands. Modemerken en organisaties uit de buurt hebben een kraam ingericht met hun waren. Fez Amsterdam bijvoorbeeld, toont een collectie lederen tassen. Atelier Winkel de Mix, een plek in de Baarsjes voor buurtbewoners die creatief bezig willen zijn en zo kunnen instromen op de arbeidsmarkt, heeft een tafel ingericht met speelgoedbeesten van textiel. De speeltjes worden verkocht in de winkel aan de Balboastraat. Ook liggen er rokjes op tafel. "We produceren ook in opdracht," legt Vincent Feitz van De Mix uit. "De rokken maken we en worden verkocht op Zandamsterdam.com."

“Wat is dit hier?" Een buurtbewoonster - hoofddoek en enkellange jas - wijst naar een naaimachine en kledingstukken bij de ingang. "Heb jij dat gemaakt?" Een andere vrouw uit de wijk is gebiologeerd door een geborduurd kussentje dat Textielwerkplaats Smockwerk heeft gemaakt. Totdat ze het prijskaartje ziet. "Vijftien euro?"

Fashion Revolution Day: Rana Plaza als katalysator

Het doel van het Gildelab is om eerlijke productie te promoten. Volgens Chhatta – ook stylist en lid van Stoere Vrouwen - was het daarom logisch om aan te haken bij de Fashion Revolution Day. De dag werd slechts drie maanden geleden in het leven geroepen door de Britse Carry Somers. Om de slachtoffers in Bangladesh te herdenken - een jaar geleden kwamen bijna 1200 textielarbeiders om toen de fabriek Rana Plaza instortte - en om aandacht te besteden aan de werkomstandigheden van textielarbeiders, besloot ze om haar kleding binnenstebuiten te dragen, zodat iedereen het etiket kan zien. Het initiatief werd wereldwijd opgepakt. #InsideOut werd trending topic op Twitter. "Ik zag dat de Rana Plaza-ramp zou kunnen fungeren als een katalysator. We willen bewustwording rond ethische mode creëren en echt dingen veranderen," is Somers’ mening.

Roosmarie Ruigrok pakte het project in Nederland op. "Er zijn te veel schakels in de keten," is haar mening. "Als er minder partijen zijn kunnen de arbeiders best meer salaris verdienen." Volgens de duurzamemodedeskundige ligt het aan het modesysteem zelf dat de arbeidsomstandigheden soms slecht zijn, en lastig te controleren. "Retailers bestellen allemaal tegelijk hun kleding bij modemerken, die vervolgens gaan produceren. De fabrieken hebben niet voldoende capaciteit en zoeken andere bedrijven die de orders voor hun kunnen uitvoeren. Zo worden de arbeidsomstandigheden oncontroleerbaar.”