Onderzoek naar mode moet branche vooruit helpen

Filmwetenschappen is ook nog relatief nieuw, dus modewetenschappen gaat er ooit wel komen. Anneke Smelik, hoogleraar Visuele Cultuur, is er zeker van. Tijdens een bijeenkomst van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk

Onderzoek (NWO), gaat het om de vraag hoe wetenschappelijk onderzoek naar mode, vanuit verschillende disciplines, de branche kan helpen. Smelik: “De wetenschap laat nooit direct de kassa rinkelen.”

Anneke Smelik ervaart dat het moeizaam gaat: aan het bedrijfsleven uitleggen wat het belang is van wetenschappelijk onderzoek. “Bedrijven zijn ongeduldig, vinden vaak dat het lang duurt om onderzoek te doen. En het is lastig om wetenschap te vertalen naar de praktijk.”

Smelik leidt sinds 2008 het project Dutch fashion in a globalised world. Van NWO kreeg het project, dat loopt tot 2013 en bestaat uit verschillende onderzoeken, een subsidie van 550.000 euro toegekend. Simpel gezegd draait het om de vraag: wat is de relevantie van Nederland als modeland? De volledige resultaten van Dutch fashion in a globalised world worden in 2013 als proefschriften, artikelen en boeken gepubliceerd.

In Spui25, een debatcentrum in Amsterdam, discussieert Smelik met lector modevormgeving José Teunissen, hoogleraar ICT en Sociale Verandering Valerie Frissen en Matthijs Crietee, adjunct directeur van modebrancheorganisatie Modint, over het nut van onderzoek in de mode. En wat heeft het bedrijfsleven er eigenlijk aan? “Iedereen in de branche beseft wel dat ontwerpers goede opleidingen nodig hebben, en dat dat tijd kost,” zegt Critee. “Maar zelf vraag ik me vooral af waarom innovatieve toepassingen in de mode niet grootschaliger worden opgepikt door grote bedrijven.” Het grote voorbeeld van de avond is ontwerpster Marina Toeters. Ze zette een platform op voor innovaties in de mode, By-wire, en ontwierp zelf ook een aantal snufjes. Zoals een jurk met antibacteriële werking of een jack dat stroom opwekt om je mobiele telefoon mee op te laden.

Wetenschappelijk onderzoek gaat echter verder dan technische toepassingen in de mode – die volgens Valerie Frissen overigens goed doorvertaald kunnen worden naar de kassa van retailers en modemerken. Smelik bekijkt mode vanuit een sociaal-cultureel perspectief. Ze heeft het met name over mode en identiteitsvorming. “Mode en identiteit, en daarmee zingeving, raken steeds meer verbonden. Het uitdrukken van identiteit is ook steeds belangrijker,
omdat identiteit steeds meer los staat van klasse, religie en sekse.”

José Teunissen pleit onder andere voor onderzoek naar duurzame toepassingen. “Dè uitdaging van de huidige modestudenten,” is haar mening. “Technologie en duurzaamheid gaan de mode veranderen. Momenteel verdwijnt 40 procent van de modecollecties, ondanks alle opruimingen, in de afvalbak. Daar moeten toch oplossingen voor te vinden zijn?”

Foto: Huggy Care knuffeljurk Marina Toeters