Pitti Uomo draait opnieuw op volle toeren

De halfjaarlijkse mannenmodebeurs Pitti Uomo beleeft deze week een geslaagde herstart. Met meer exposanten, meer bezoekers en een uitgebreider programma voor de 102de editie. Ann Demeulemeester toonde favoriete looks uit dertig jaar archieven, en Grace Wales Bonner showde in het Palazzo Medici Riccardi.

De voorbije twee seizoenen ging Pitti Uomo gewoon door, zij het in mineur. Met een afgeslankt programma, een hoop minder exposanten dan voor de pandemie, en met bijna uitsluitend Europese bezoekers. Ook Firenze had, zeker in de winter, iets troosteloos: lege, stille straten waar het in normale tijden op koppen lopen is.

Afgelopen week leken stad en beurs te herleven. De toeristen zijn terug en op de beursterreinen van het Fortezza da Basso lijkt alles op het eerste gezicht terug als vroeger.

De officiële bezoekerscijfers van organisator Pitti Immagine worden later deze week bekend gemaakt. Maar ze liggen in elk geval hoger dan in januari, toen Pitti 548 exposanten telde en zo’n 8000 professionele bezoekers. Op donderdagmiddag, twaalf uur, stond de teller van bezoekers al op 9000, zo deelde de organisatie mee op donderdagavond.

Dit keer zijn er ruim 700 exposanten present, nog altijd minder dan tijdens de laatste ‘normale’ editie, maar toch een vooruitgang. De Amerikanen zijn terug, de Japanners — vroeger altijd massaal vertegenwoordigd — òòk, zij het met mondjesmaat. Van de belangrijke modelanden houdt alleen China de grenzen nog steeds stevig dicht. En ook Rusland is toe.

Spotlight op mode uit Oekraïne

De Oekraïense modesector kreeg een boost van Pitti Immagine, met het project UKRANIAN FASHION NOW!, een selectie van elf designers uit Oekraïne ‘die je moet kennen’: Bobkova, Gudu, Gunia Project, Guzema, Katerina Kvit, Litkovskaya, Manufacture De Lin, Oberig, Poustovit, Viktor Anisimov, en Yulia Yefimtchuk.

Op de stands werd meer gepraat over oorlog dan over mode. “Kiev is weer iets veiliger,” vertelde Olga Basovska, brand manager van Gudu. “Er slaat nog gemiddeld een keer per week een bom in, maar Kiev is groot, dus dat risico neem je erbij. Er gaan de hele tijd sirenes af, maar veel inwoners zijn intussen terug komen, veel winkels zijn opnieuw open. We proberen verder te gaan met ons leven en ons werk.”

“Alles is moeilijker, maar we kunnen blijven produceren,” klonk het bij porseleinspecialist Gunia Project. “En we kunnen ook internationaal leveren.”

Reizen is niet evident. Er gaat geen enkele vlucht van of naar Kiev. De meeste designers hadden er een dagenlange tocht via Polen op zitten. “Ik zeg aan iedereen: als het niet nodig is, reis je beter niet,” zei Lilia Litkovskaya, die met haar dochter en moeder in Parijs verblijft, en zo’n twee keer per maand heen en terug naar Oekraïne gaat. “Het is gewoon te vermoeiend.”

Wales Bonner in een Palazzo

Pitti organiseert traditiegetrouw een aantal shows en presentaties buiten de fairgrounds. Voor de pandemie was Pitti geëvolueerd tot een soort mini-modeweek, met telkens andere designers, gewoonlijk een interessante combinatie van gevestigde waarden en aanstormend talent. Met die traditie werd deze week opnieuw aangeknoopt.

De belangrijkste show in Firenze was die van Wales Bonner, het label van de in Londen gevestigde Grace Wales Bonner. Ze kreeg de keuze uit een aantal historische locaties en koos de open binnenplaats van het Palazzo Medici Riccardi, een indrukwekkend, 485 jaar oud renaissancepaleis dat nooit eerder voor een mode-evenement was gebruikt. Voor haar collectie deed Wales Bonner aan research. Alessandro de Medici, de heerser van Firenze tot in 1537, had een zwarte moeder. Volgens sommige bronnen was ze een dienstmeid die een relatie had met Hertog Lorenzo, de officiële vader van Alessandro, of misschien met paus Clemens VII. Tijdens een persconferentie zei Wales Bonner dat ze de aanwezigheid van een zwart persoon ten tijde van de renaissance wou aankaarten. Ze werkte ook samen met ambachtslieden uit Ghana en Burkina Faso. Kunstenaar Ibrahim Mahama, die een gigantische patchwork maakte van met de hand aan elkaar gestikte jute zakken die gebruikt worden om cacao uit Ghana te transporteren. Ze werkte ook samen met een kleermaker uit Saville Row, Adidas, Charvet in Parijs. Een kunstwerk van Kerry James Marshall prijkte als print op een openingslook.

Tweede keer, goede keer voor Ann Demeulemeester

De ‘grote naam’ van deze editie van Pitti was Ann Demeulemeester. Zij was in januari al aangekondigd als eregast. Maar haar evenement werd op het laatste moment geannuleerd, nadat de COVID-situatie in Europa opnieuw was verslechterd. Tweede keer, goede keer voor de Belgische ontwerper. In Stazione Leopolda, het vroegere treinstation dat vaak wordt gebruikt voor shows — Chanel streek er vorige week nog neer — plaatste ze 47 poppen op een rij, gekleed in archiefstukken.

“Ik heb gewoon op mijn gevoel gekozen,” zei Demeulemeester tijdens een preview.

“We hebben een enorm archief. Ik heb altijd heel veel bijgehouden. Van iedere collectie heb ik minstens tien ensembles opzij gezet. Door de jaren heen is dat gegroeid tot een gigantische verzameling. Die wordt nu in Milaan bijgehouden. Ik heb altijd gedacht: als ik op een dag wil stoppen, of ik word te oud om nog te ontwerpen, dan zijn die stukken in zekere zin de toekomst van het merk. Als je al die originele kleren bij elkaar ziet, begrijp je mijn werk. Een getalenteerde ontwerper kan daarmee aan de slag, en er zijn eigen weg mee uitgaan.”

De opstelling in Stazione Leopolda begon in 1992. “Met het eerste silhouet van mijn eerste show.” De look, met een top van grijze veren, is destijds in Parijs gedragen door model Kirsten Owen. Haar pantalon was niet helemaal dichtgeknoopt. Owen was zwanger. Niemand wist dat.

“De rest is vanzelf gevolgd. Ik ben heel intuïtief te werk gegaan: ik wil dit, en dit, en dit. Ik had een stuk of tien extra looks meegebracht, mocht er iets niet kloppen. Maar ik heb ze niet nodig gehad. Ik wou geen grote theorieën verkondigen. Ik dacht: als ik het verleden en de toekomst op één lijn kan zetten, op één podium, en als de kleren allemaal samen één story vertellen, één geheel vormen — als het niet crasht en botst — dàn ben ik heel blij.”

Demeulemeester ontwerpt geen kleren meer. Ze kondigde haar afscheid aan in 2013. Ze werd opgevolgd door Sébastien Meunier. In 2022 werd het bedrijf overgenomen door de Italiaanse mode entrepreneur Claudio Antonioli en de studio verhuisde naar Milaan, waar de collecties worden ontworpen door een intern team. Demeulemeester, die zich sinds 2013 afzijdig van de mode had gehouden, leek plotseling opnieuw bij haar merk betrokken.

Haar functie binnen het ‘nieuwe’ Ann Demeulemeester is niet echt gedefinieerd, maar ze houdt zich bijvoorbeeld bezig met bijzondere projecten, zoals een parfum, of het evenement in Firenze, dat door de focus te leggen op het erfgoed van Demeulemeester de merknaam moet versterken voor de toekomst. Intussen gaat ze ook verder met haar lijn tafelporselein en meubilair, in samenwerking met het Belgische bedrijf Serax.

Op termijn wilt Antonioli eventueel een officiële opvolger aanstellen voor Demeulemeester bij Ann Demeulemeester. Maar voorlopig blijft het bij teamwerk. “Ik laat de designers in Milaan hun gang gaan,” zei ze. “Ik kom niet tussen.” Ze vertelde dat ze haar kleren ziet als kinderen. “Ze zijn intussen volwassen, ze kunnen op eigen vleugels vliegen. Ik màg nu ook niet meer tussenkomen, want dat zou betekenen dat ik herbegon, en ik heb beslist om dat niet te doen. Ik ben altijd blijven evolueren. Ik evolueer nog steeds. Ik werk nu in andere domeinen. Je kunt niet alles doen. Ik heb beslist om met mode te stoppen om mezelf de kans te geven iets anders te doen.”

Naast Wales Bonner en Demeulemeester gaf Pitti ook carte blanche aan het Scandinavische label Soulland, met een mooie show in een modernistisch marmeren amfitheater, en Sapio, het label van een voormalige medewerker van Rick Owens, dat gisteren zijn debuut maakte.

En ook nog

Hier en daar werd in Firenze een superster ingeschakeld: streetwearlabel Mauna-Kea introduceerde een capsulecollectie met NBA-kampioen Jaren Jackson Junior. Gympenfabrikant Superga gaf een feest ter ere van ‘brand ambassador’ Emily Ratajkowski. En dan was er nog de recent in opspraak gekomen fotograaf Bruce Weber, die een campagnefilm draaide voor Roy Rogers. Het oudste Italiaanse denimmerk, nog altijd een familiebedrijf, viert dit jaar zijn zeventigste verjaardag. Het grootste modeverhaal bleef in Firenze sustainability, met veel aandacht voor verantwoordelijke mode van veel mainstreamlabels, zoals Ecoalf en Save The Duck, die opnieuw groot uitpakten. De sectie S/Style sustainable style verzamelde opnieuw een aantal interessante jonge duurzame labels, waaronder Philip Huang, die grotendeels in Thailand is gevestigd, en de vanuit Parijs opererende Belg Mworks.