15 miljoen voor opbouw circulair modesysteem in Noord-Nederland

Vandaag is in Assen de aftrap gegeven voor Sorted, een grootschalig project dat de basis moet leggen voor een circulair textielsysteem in Noord-Nederland. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN), dat weer put uit het Europese Just Transition Fund, stellen in totaal bijna 15 miljoen euro beschikbaar.

De subsidie werd uitgereikt tijdens een bijeenkomst bij textielverzamelaar Sympany, initiatiefnemer en penvoerder van het project. Gedeputeerden Bennema en Meeuwissen van de provincies Groningen en Drenthe en wethouder Rink van de gemeente Emmen reikten in het bijzijn van branchevertegenwoordigers 14.927.479,42 euro subsidie uit aan het project - een lichtpuntje voor partijen die zich al even hardmaken voor circulariteit.

In het consortium werken zeventien partijen samen van technologen tot universiteiten en gemeenten, met als doel om de hele keten van inzameling tot hergebruik en recycling te vernieuwen. Het project sluit aan bij de ambitie van Noord-Nederland om uit te groeien tot een hub voor circulair textiel. De regio is inmiddels officieel erkend als DCTV-hub (Dutch Circular Textile Valley), de vijfde in Nederland.

Sympany, Demcon, CELLiCON, CiorC, CuRe Technology, Recell Group, Textile4Eever, BioFashionTech, DC Terra, Greenwise Campus, gemeente Groningen, gemeente Emmen, Code for Good, MUD Jeans, Ecoras, Rijksuniversiteit Groningen, Hanze Hogeschool.

“De textielsector staat onder druk”, zegt Kim Poldner, hoogleraar circulaire economie en betrokken als werkpakketleider binnen Sorted. “De recyclecentra liggen vol, terwijl het businessmodel van sorteren en recyclen nog niet rond is. Met dit project willen we laten zien dat het wel kan.”

Robots in plaats van handen

Een belangrijk onderdeel van Sorted is de ontwikkeling van robots die textiel automatisch kunnen sorteren. Nu gebeurt dat nog met de hand, een proces dat kostbaar en inefficiënt is. “We werken samen met technologische partners zoals Demcon om een systeem te bouwen dat kledingstukken automatisch herkent op materiaalsoort en herkomst met behulp van kunstmatige intelligentie en robots,” zegt Poldner, “daardoor kunnen we sneller en preciezer scheiden, en komt recycling op industriële schaal binnen bereik.”

Die technologische innovatie betekent ook dat er mensen ontslagen zullen worden, stelt Poldner. Het Alfa College en de Hanzehogeschool ontwikkelen voor Sorted trajecten om die medewerkers om te scholen tot operators of technici die met de nieuwe machines kunnen werken. “We moeten voorkomen dat automatisering banen kost zonder perspectief te bieden,” benadrukt de professor.

Gedragsverandering en regionale samenwerking

Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen onderzoeken de consumentenkant van het verhaal: hoe te zorgen dat afval in de juiste (kleding)bak terechtkomt, en dat mensen bewuster omgaan met hun kleding. “We kijken niet alleen naar techniek,” zegt Poldner, “maar ook naar vragen als: hoe maak je tweedehands weer aantrekkelijk? En hoe kunnen we bij merken het gebruik van gerecyclede vezels stimuleren? Daarop rust nog steeds een taboe.”

Vier jaar bouwen aan een circulair ecosysteem

Sorted loopt de komende vier jaar en moet uitmonden in een functionerend circulair textielsysteem. Tegen die tijd zijn er ook nieuwe inzichten over de marktontwikkeling, gedragsverandering en een effectieve infrastructuur voor hergebruik. “We willen bewijzen dat een circulaire modeketen in Nederland economisch haalbaar is,” zegt Poldner. “Het Noorden, waar al een hoop gebeurt in circulair textiel, is een daarvoor een hele mooie proeftuin.”