Akkoord bereikt over afgezwakte EU-ketenwet

De EU stuurt aan op een afzwakking van de Europese ketenwetgeving ter bescherming van mensenrechten, nog vóór de inwerkingtreding. Onderhandelaars van de EU-lidstaten en het Europees Parlement melden een akkoord in Brussel over de beperking van de voorschriften tot slechts enkele grote ondernemingen. Goedkeuring van de wijziging door het Parlement en de EU-lidstaten is vereist, doorgaans een formaliteit.

De toepassing van de voorschriften geldt voortaan uitsluitend voor grote ondernemingen met meer dan 5.000 medewerkers en een jaaromzet van minstens 1,5 miljard euro. De oorspronkelijke grens lag op 1.000 medewerkers en een omzetdrempel van 450 miljoen euro.

Daarnaast is er sprake van het vervallen van de civielrechtelijke aansprakelijkheid op EU-niveau voor bedrijven bij regelovertreding, waardoor de klagemogelijkheid voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen verdwijnt. Bij niet-naleving van de voorschriften is een boete van maximaal drie procent van de wereldwijde netto-omzet mogelijk. Volgens het Parlement en de EU-lidstaten vervalt tevens de verplichting tot het uitwerken van actieplannen voor klimaatdoelstellingen.

Merz eiste volledige afschaffing

Aan deze stap gaat een heftige politieke strijd vooraf. De conservatieve fractie in het Europees Parlement rond CDU en CSU maakte nog geen maand geleden met steun van rechtse en extreemrechtse partijen de weg vrij voor een afzwakking van het regelwerk. Eerder spraken ook de EU-lidstaten zich uit voor minder strenge voorschriften.

Bondskanselier Friedrich Merz (CDU) eiste tijdens zijn aantredingsbezoek in Brussel zelfs een volledige afschaffing van de richtlijn. Na het mislukken van een eerste compromis ter afzwakking van de EU-ketenwet in het Europees Parlement, noemde Merz dit ‘onacceptabel’ en eiste hij een correctie.

Het doel van de ketenwet is de wereldwijde versterking van mensenrechten. Er is sprake van aansprakelijkheid voor grote bedrijven bij winst door mensenrechtenschendingen zoals kinder- of dwangarbeid. Ondernemingen uitten forse kritiek op het plan vanwege de onredelijke bureaucratische last bij de controle op mogelijke regelovertredingen in deels complexe toeleveringsketens.

Gevoelige meerderheidsvorming in het Parlement

Liberalen, sociaaldemocraten en groenen uitten felle kritiek op de rechtse meerderheid voor de afzwakking van de wet. De beslissing ligt gevoelig, aangezien de conservatieve EVP, waartoe ook CDU en CSU behoren, de meerderheid zocht en vond buiten de gebruikelijke allianties.

In feite werken EVP, sociaaldemocraten (S&D) en liberalen samen in een soort informele coalitie met een krappe meerderheid in het Parlement. De ketenwet wordt nu waarschijnlijk het eerste grote wetgevingsproject met een definitieve goedkeuring door een duidelijk rechtse meerderheid. De gevolgen voor de toekomstige samenwerking tussen EVP, S&D en liberalen zijn nog onduidelijk.

Kritiek van SPD en Groenen

SPD-Europarlementariër Tiemo Wölken spreekt van een zwarte dag voor Europa, waarbij mensenrechten en klimaatbescherming blijkbaar slechts goedkoop wisselgeld zijn. Wölken stelt: “Een compromis met de democratische krachten van het Parlement was mogelijk geweest, maar strandde op de chantagetactiek van de conservatieven.”

“De conservatieven in het Europees Parlement en de EU-lidstaten hebben vannacht de laatste nagel aan de doodskist van de EU-ketenwet geslagen”, aldus Groenen-afgevaardigde Anna Cavazzini.

Dit artikel is in het Nederlands vertaald met behulp van een AI-tool.

FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.