Antje von Dewitz, topvrouw bij Vaude: “Als je duurzaam wilt zijn, moet je goed kunnen bezuinigen”

Met groene ideeën in de zwarte cijfers staan, dit motto vat de visie samen van Antje von Dewitz voor Vaude, het outdoorbedrijf dat haar vader in 1974 oprichtte en dat zij de toekomst in leidt. Antje von Dewitz is een van de weinige topvrouwen in de outdoor-industrie.

In dit interview vertelt Antje von Dewitz over de weerstand die zij ondervond bij het omvormen van het bedrijf in de richting van duurzaamheid voordat dit in de mode was en wat vrouwelijke leiders anders doen.

Zou u uw carrière in uw eigen woorden kunnen omschrijven?

”Hoewel ik de dochter van een ondernemer ben, wilde ik aanvankelijk geen economie studeren met het bijkomende, eenzijdige streven naar economisch succes. Daarom koos ik voor een brede studierichting: taal- en cultuurwetenschappen in Passau (een Duitse stad aan de Oostenrijkse grens, red.). Ik heb tijdens mijn studietijd stages gelopen op het gebied van milieu- en vrouwenorganisaties, op cultureel gebied, in de media bij de Süddeutsche krant en de openbare omroep NDR, en bij het Goethe-Institut in Abidjan. Tot slot heb ik stage gelopen bij Vaude. Dat was voor mij een bijzondere ervaring, want ik besefte: Dit is waar ik thuishoor.”

”Ik was op zoek naar een plek waar ik kon bijdragen aan een wereld die het waard was om in te leven. In eerste instantie dacht ik aan NGO's of de media. Maar ik realiseerde me dat dingen vormgeven als een ondernemer is wat goed voelt voor mij en waar ik blij van word. Ik had verschillende banen en taken in het bedrijf voordat ik de leiding overnam van mijn vader.”

Wat heeft u veranderd toen u het bedrijf van uw vader overnam en hoe heeft het feit dat u een vrouw bent daar invloed op gehad?

”We hebben het bedrijf consequent omgevormd in de richting van holistische verantwoordelijkheid, duurzaamheid systematisch op alle gebieden doorgevoerd en een cultuur van vertrouwen opgebouwd.”

”Ik denk dat je als vrouw een beetje buiten het traditionele systeem staat. De weg naar de overname van het bedrijf was voor mij niet automatisch uitgestippeld, zoals dat voor een zoon van een zakenman misschien wel het geval zou zijn geweest. Bovendien heb ik een moeder die als huisvrouw buiten het economische systeem stond en vraagtekens zette bij deze mantra van groei.”

”Ik heb dus al vroeg wat meer kritische afstand tot het economisch systeem gekregen, zou ik zeggen, en ik heb wat minder te maken gehad met de druk van de verwachtingen. Toen ik bij Vaude begon, was ik ook al zwanger. Ik heb dus nooit zonder kinderen gewerkt, wat natuurlijk ook een verschil maakt - in die zin dat ik altijd een leefbare toekomst voor mijn kinderen heb willen en kunnen creëren.”

U heeft onlangs het boek 'Courage suits us! Sustainable, humane, fair - to success with values' uitgebracht. Waar gaat het over?

”Daarin beschrijf ik de ontwikkeling van Vaude en mijn persoonlijke reis. Een terugblik op hoe mijn vader het bedrijf oprichtte - beginnend met het magazijn in de hopoven en het eerste kantoor in de slaapkamer van mijn ouders. Het begin van het bedrijf is erg spannend.”

”Het echte verhaal begint dan met de transformatie naar een duurzamer bedrijf, de verschuiving naar een vertrouwenscultuur. Het gaat bijvoorbeeld over hoe we onze wereldwijde toeleveringsketens stap voor stap hebben omgebouwd naar hoge sociale en milieunormen en wat dit aan kosten, weerstand, struikelblokken en crisissen met zich meebracht. Het is een reis door de afgelopen tien jaar, een spannende tijd van verandering, verteld vanuit verschillende perspectieven.”

Wat is uw favoriete anekdote uit het boek?

”De transformatie van het bedrijf had invloed op alle gebieden - er was, natuurlijk, scepsis van sommige afdelingen intern in het begin. Onze onderhoudsmanager, die al 30 jaar bij Vaude werkte, hield zich altijd erg op de achtergrond en deed alles af als een 'ideologie'. Na twee jaar kwam hij - voor het eerst sinds ik hem ken - het kantoor binnen met een aktetas. Hij opende die en liet me plannen zien over hoe hij het hele bedrijf zou gaan ombouwen naar energiebesparende LED's. Hij had het uitgerekend en binnen drie jaar, zei hij, zou het zichzelf terugbetalen. Toen wist ik: nu doet iedereen mee.”

Waren uw klanten bereid om ervoor te betalen?

”We stonden bekend om onze goede prijs-kwaliteitverhouding en klanten waren op dat moment niet bereid om hogere prijzen te betalen voor iets waar ze niet om hadden gevraagd. We moesten dus marges absorberen die door ons MVO-engagement elders waren verlaagd. Als je duurzaam wilt zijn, moet je goed kunnen bezuinigen, dat is wat ik heb geleerd.”

U voerde campagne voor de Supply Chain Act in Duitsland, nu is hij er. Wat is de volgende stap?

”Op dit moment is het voor bedrijven moeilijker en duurder om verantwoordelijkheid te nemen. Het is duurder en riskanter dan het niet te doen. Dat vind ik absurd en gevaarlijk als je kijkt naar mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering of waterverontreiniging. Het betekent dat bedrijven die vrijwillig verantwoordelijkheid nemen, financieel benadeeld worden ten opzichte van louter op winst gerichte bedrijven. We hebben dus wettelijke voorschriften nodig om een ‘gelijk speelveld’ te creëren,ten minste voor de minimumnormen.”

”Daarom is de Supply Chain Act een stap in de goede richting en een grote mijlpaal - ook al geldt deze momenteel alleen voor de zeer grote bedrijven en is het gebaseerd op compromissen. Ik ben ervan overtuigd dat de wet nog verder zal worden verbeterd. Ons economisch systeem is te eenzijdig gericht op financiële cijfers en te weinig op de gevolgen voor mens en natuur. Dat moet veranderen als we onze leefruimte op deze planeet willen behouden.”

”Daarom werken wij aan de wereldwijde klimaatneutraliteit van al onze producten. Sinds 2012 zijn we hier op de site al klimaatneutraal. We hebben een eigen label ontwikkeld, 'Green Shape', dat gebaseerd is op de hoogste onafhankelijke milieu- en sociale normen. Aan deze strenge criteria voldoet al meer dan 95 procent van onze kledingcollectie. Nu gaan we nog een stap verder en zorgen we er geleidelijk voor dat het merendeel van de Vaude-producten wordt gemaakt van gerecycled materiaal of materiaal op biobasis, omdat dit de uitstoot aanzienlijk zal verminderen. Tegelijkertijd zetten we ons ervoor in dat onze leveranciers overschakelen op hernieuwbare energiebronnen.”

Hoe promoten jullie vrouwelijke werknemers?

”Onze medewerkers mogen hier allemaal volledig menselijk zijn - het is voor ons belangrijk dat we goede randvoorwaarden bieden, zodat ieder individu zich goed kan ontwikkelen en zijn privé- en beroepsbehoeften met elkaar kan verenigen - ongeacht of het om mannen of vrouwen gaat. Als je daar consequent over nadenkt, schept dat natuurlijk betere voorwaarden voor vrouwen, die nog steeds het grootste deel van de opvoeding van kinderen en het huishouden op zich nemen.”

Wisselt u ideeën uit met andere vrouwen in soortgelijke posities?

“Helaas, niet veel. Vooral in de outdoor- en sportindustrie zijn er weinig topvrouwen behalve ik. Ik zou zeggen dat er ongeveer drie van ons zijn en 150 mannen.”

Welk advies zou u uw jongere zelf en/of pas afgestudeerden geven?

”Wees kritisch bij het kiezen van een partner, dit geldt in het privéleven, maar ook op het werk: past de werkgever bij mij, bij mijn waarden, bij wat ik wil? Als je trouw wilt blijven aan jezelf en je waarden, is dit belangrijk, want zeker als jongere- loop je het risico dat je je aanpast aan een bedrijfscultuur en je eigen waarden verwaarloost. Het is alsof, "Dit is de manier waarop dingen hier worden gedaan, dus ik moet het ook op deze manier doen." Maar door dat te doen, mis je kansen waar iedereen van kan profiteren.”

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.DE, vervolgens vertaald en bewerkt vanuit het Engels naar het Nederlands door Ilona Fonteijn.