Bangladesh seponeert aanklachten tegen 48.000 kledingarbeiders na oproep tot hervorming

De interim-regering van Bangladesh heeft de strafrechtelijke aanklachten tegen meer dan 48.000 kledingarbeiders ingetrokken. Dit is een ingrijpende beslissing die door werknemersrechtenorganisaties wordt geprezen als een historisch moment voor de geplaagde kledingindustrie van het land. Veel van de zaken werden aangespannen tijdens de gewelddadige loonprotesten eind 2023. Ze werden lange tijd bekritiseerd als een intimidatiemiddel van fabriekseigenaren en de politie om eisen voor hogere lonen te onderdrukken.

De confectiekledingsector (RMG) staat onder grote druk sinds de protesten in de buitenwijken van Dhaka uitbraken. De sector stelt meer dan vier miljoen mensen tewerk en is volgens de Wereldbank goed voor ongeveer 85 procent van de export van Bangladesh. De demonstraties, aangewakkerd door inflatie en stagnerende lonen, leidden tot vier doden en tientallen gewonden. Honderden fabrieken die leveren aan wereldwijde merken als H&M, Zara, Gap en Levi's werden gedwongen tijdelijk te sluiten.

Destijds eisten de arbeiders een verhoging van het nationale minimumloon van 8.000 BDT (75 Amerikaanse dollar) naar 23.000 BDT (215 Amerikaanse dollar) per maand. Zij voerden aan dat de stijgende kosten van levensonderhoud het huidige loon onhoudbaar maakten. Na weken van onrust keurde de regering een nieuw minimumloon van 12.500 BDT (114 Amerikaanse dollar) goed, een verhoging die de vakbonden omschreven als “een stap vooruit, maar geen leefbaar loon”.

Twee jaar later wordt het massaal intrekken van de zaken gezien als een zeldzaam gebaar van verzoening tussen de staat, fabriekseigenaren en arbeidsrechtenactivisten. “Dit is een enorme overwinning voor de arbeiders in Bangladesh, voor vakbonden overal ter wereld en voor de internationale solidariteit,” aldus Kalpona Akter, een vooraanstaande vakbondsleider en uitvoerend directrice van het Bangladesh Centre for Worker Solidarity.

Tegenreactie van fabrieken en medeplichtigheid van merken

Mensenrechtenorganisaties schatten dat, hoewel er aanvankelijk ongeveer 130 arbeiders werden gearresteerd, fabriekseigenaren later massaal strafzaken aanspanden tegen tienduizenden van hun werknemers, vaak zonder bewijs. De Schone Kleren Campagne (CCC), het Worker Rights Consortium en het Solidarity Center hebben meer dan 40 internationale merken geïdentificeerd die gelinkt zijn aan leveranciers die beschuldigd worden van het indienen van dergelijke zaken. De aanklachten variëren van vandalisme tot moord. In een verklaring stelde de CCC: “Intimidatie van werknemers heeft een verlammend effect op elke vorm van organisatie in de sector. Ondanks herhaalde waarschuwingen van vakbonden en ngo's hebben internationale merken niets gedaan om de eisen van de werknemers te ondersteunen of hen te beschermen tegen ernstige onderdrukking.”

De beslissing om de achterstand weg te werken komt te midden van een bredere herijking binnen de kledingindustrie van Bangladesh. Deze staat onder druk van zowel de Green Deal-wetgeving van de EU als de aanstaande Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) om betere naleving van arbeids- en milieunormen aan te tonen.

Voor leidinggevenden in de wereldwijde mode-industrie is deze episode een duidelijke herinnering aan de kwetsbaarheid van ethische inkoopbeloften wanneer economische belangen botsen met de rechten van werknemers. Bangladesh blijft na China de op een na grootste kledingexporteur ter wereld, en het succes van de sector is gebouwd op goedkope arbeidskrachten. Nu merken echter te maken krijgen met toenemende controle van toezichthouders en consumenten, wordt de balans tussen betaalbaarheid en verantwoordelijkheid kleiner.

Het seponeren van de aanklachten kan de spanningen op korte termijn verlichten, maar de diepere vraag – of de kledingindustrie van Bangladesh kan evolueren voorbij haar afhankelijkheid van goedkope arbeid – blijft onbeantwoord. Voor velen binnen de mode-industrie is dit een moment om niet alleen na te denken over naleving, maar ook over het geweten.

Dit artikel is in het Nederlands vertaald met behulp van een AI-tool.

FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.