“Brat Green” en meer: Wat modeontwerpers kunnen leren over kleurmerken

Toen Charli XCX vorig jaar haar album ‘Brat’ uitbracht, veroorzaakte ze niet alleen een muziekgekte, maar lanceerde ze ook een ware kleurtrend. De felgroene kleur, ‘Brat Green’ gedoopt, overspoelde sociale media, merchandise, beauty en mode. Ontwerpers zoals Prada, McQueen en Fendi adopteerden de kleur, waardoor het een van de bepalende visuals van 2024 werd. Nu, in de zomer van 2025, pulseert Brat Green nog steeds over de catwalks. De tint evolueert, maar de culturele relevantie blijft.

Charli XCX registreerde snel het woordmerk ‘Brat’ in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en de EU in meerdere klassen voor diverse goederen en diensten. De kleur Brat Green zelf werd echter niet geregistreerd. Dit roept de vraag op: als Brat Green zo’n centrale rol speelt in de visuele identiteit van Charli XCX, waarom is het dan niet beschermd?

Dit artikel onderzoekt het juridische landschap van kleurmerken aan de hand van het Brat Green-fenomeen.

Wat is een kleurmerk?

Voordat we in kleurmerken duiken, is het nuttig om te herhalen wat een merk betekent, zoals eerder besproken in dit artikel.

Kort gezegd is een merk een naam, symbool of teken dat de bron van een product of dienst identificeert. Het fungeert als een ‘herkomstaanduiding’ die consumenten helpt direct te herkennen wie er achter hun aankoop zit. Merken worden geregistreerd bij officiële bureaus voor intellectueel eigendom, ingedeeld in klassen op basis van de goederen of diensten die ze dekken.

Kleurmerken vallen onder de categorie ‘niet-traditionele merken’, waaronder ook geluiden, vormen en zelfs geuren vallen. Een kleurmerk beschermt een specifieke kleur (of kleurencombinatie) die duidelijk geassocieerd wordt met een merk. Bij succesvolle registratie krijgt het merk exclusieve rechten om die kleur te gebruiken voor bepaalde goederen of diensten, waardoor concurrenten dit niet kunnen doen.

Deze exclusiviteit is echter beperkt en merken kunnen geen kleuren volledig bezitten. In de zaak Christian Louboutin versus Van Haren Schoenen BV was Louboutins merk niet voor de kleur rood in het algemeen, maar voor rood specifiek toegepast op de zool van een schoen met hoge hakken. Dit onderscheid is cruciaal, aangezien rechtbanken terughoudend zijn om monopolies op kleuren te verlenen, vooral als ze commercieel gangbaar zijn.

Hoe kan Charli XCX Brat Green als merk registreren?

Het registreren van een kleurmerk (zoals Brat Green van Charli XCX) kan een gedurfde brandingzet zijn, maar het is juridisch complex. Brits en Europees recht staan geen eigendom van kleuren in abstracto toe. Bescherming wordt alleen verleend wanneer een kleur op een specifieke, onderscheidende manier wordt gebruikt die consumenten associëren met een merk.

Om te slagen in een kleurmerkregistratie, moet Charli XCX aan belangrijke wettelijke vereisten voldoen:

1. Onderscheidend vermogen

Brat Green moet Charli XCX uitstralen, niet alleen stijlvol ogen. Dit versterkt het juridische principe dat een merk onderscheidend moet zijn. Consumenten moeten die kleur direct linken aan het merk Charli XCX. Hiervoor moet Charli XCX substantieel bewijsmateriaal verzamelen (zoals consumentenonderzoeken) om de merkregistratie te ondersteunen.

In de Britse zaak Adidas versus Thom Browne beweerde Adidas dat Brownes vierstreep-ontwerpen inbreuk maakten op zijn iconische driestreep-merken. Het Britse Hooggerechtshof verwierp de claim van Adidas en oordeelde dat er geen inbreuk was op de positiemerken van Adidas, ook al hadden de drie strepen van Adidas onderscheidend vermogen gekregen door gebruik. Consumenten konden gemakkelijk onderscheid maken tussen de drie en vier strepen en raakten niet in de war. De zaak benadrukt dat de reikwijdte van deze niet-traditionele merken vaak smal is.

2. Duidelijke definitie

Charli XCX kan de kleur niet omschrijven als ‘neongroen’ bij het registreren van het merk. Ze moet de exacte tint definiëren met behulp van een kleurstandaardsysteem (zoals Pantone 3570 C) dat unieke codes toekent aan specifieke tinten. Dit zorgt ervoor dat het merk duidelijk, objectief en identificeerbaar is, wat essentieel is voor merkregistratie.

In de langlopende juridische saga bevestigde het Hof van Beroep in Societe des Produits Nestle S.A. versus Cadbury UK Ltd Nestlés bezwaar tegen Cadbury’s poging om de kleur paars (Pantone 2685C) te registreren als merk voor chocoladeverpakkingen. Hoewel Cadbury’s aanvraag een specifieke tint specificeerde, beschreef het de kleur als ‘de overheersende kleur toegepast op het gehele zichtbare oppervlak van de verpakking’. Het Hof van Beroep oordeelde dat deze formulering dubbelzinnigheid introduceerde. Als gevolg hiervan voldeed de aanvraag niet aan de eis dat een merk duidelijk en nauwkeurig moet zijn en werd daarom afgewezen.

Bij het nemen van zijn beslissing paste het Hof van Beroep de ‘Sieckmann-criteria’ toe, uiteengezet in Sieckmann versus Deutsches Patent- und Markenamt en toegepast in de zaak Libertel Groep BV versus Benelux-Merkenbureau. De Sieckmann-criteria vereisen dat een kleurmerk moet worden weergegeven op een manier die ‘duidelijk, nauwkeurig, zelfstandig, gemakkelijk toegankelijk, begrijpelijk, duurzaam en objectief’ is. Het Hof van Beroep oordeelde dat het indienen van een papieren monster van de voorgestelde kleur(en) op zich niet voldoet aan de duidelijke en nauwkeurige weergave van het teken. Het bevestigde dat aan de Sieckmann-criteria kan worden voldaan door de kleur te specificeren met behulp van een intern erkende kleurcode. Cadbury’s gebruik van de term ‘overheersend’ voldeed niet aan deze normen, omdat het meerdere interpretaties openliet van hoe de kleur er in de praktijk uit zou zien, waardoor de duidelijkheid die nodig is voor merkregistratie werd ondermijnd.

In 2022 beoordeelde het Hooggerechtshof drie herziene aanvragen van Cadbury. Alleen (Mark 822), die de kleur uitsluitend definieerde aan de hand van de Pantone-code, zonder verwijzing naar verpakking of gebruik, werd voldoende duidelijk en nauwkeurig geacht om aan de Sieckmann-criteria te voldoen.

3. Niet-functionaliteit

De kleur Brat Green mag niet om praktische redenen (zoals zichtbaarheid of veiligheid) worden gebruikt. Het moet puur om merk aantrekkingskracht gaan. Dit benadrukt dat een merk niet-functioneel moet zijn om in aanmerking te komen voor registratie. Als de kleur een praktisch doel dient, kan deze niet worden beschermd.

4. Secundaire betekenis

Als de kleur Brat Green niet inherent onderscheidend is, moet deze in de loop van de tijd onderscheidend vermogen hebben gekregen. Dit betekent dat het in de loop der tijd een reputatie heeft opgebouwd en door het publiek wordt herkend als onderdeel van het merk Charli XCX. Het decennialange gebruik door Tiffany & Co. van zijn kenmerkende blauw, in combinatie met reclame en culturele aanwezigheid, heeft bijvoorbeeld bijgedragen aan het bereiken van deze status.

Wat modeontwerpers kunnen leren van Brat Green

Het onderzoeken van Charli XCX’s mogelijkheden om Brat Green als merk te registreren is niet zomaar een popcultuurmoment. Het is een wake-up call voor modeontwerpers over de strategische kracht van kleur. In de mode wordt kleur vaak behandeld als een seizoensgebonden trend of esthetische keuze. Wanneer het bewust en consistent wordt gebruikt, kan het een kernmerk van het merk worden: een merk dat identiteit communiceert, emotie oproept en ontwerpherkenning opbouwt.

Hieronder vindt u een paar praktische tips om te overwegen:

Gebruik kleur strategisch

Plan vroegtijdig voor intellectueel eigendom

Bouw herkenning en bewijs op

Blijf alert op gebruik door derden

Ken uw intellectuele eigendomsopties

Kleurmerken zijn moeilijk te verkrijgen, dus onderzoek andere vormen van bescherming van intellectueel eigendom, zoals:

Voor modeontwerpers kan kleur meer zijn dan een ontwerpkeuze; het heeft de potentie om een onderscheidend vermogen te worden. Hoewel niet elke kleurtint wettelijke bescherming zal krijgen, kan het met opzet behandelen van kleur vanaf het begin uw creatieve identiteit versterken en u helpen op te vallen als ontwerper. Door het consistent te gebruiken, strategisch te denken en u bewust te blijven van hoe kleur wordt waargenomen en gebruikt, legt u de basis voor herkenning (en mogelijk een geregistreerd merk) in de toekomst.