• Home
  • Nieuws
  • Business
  • Dit Belgisch jeansmerk deelt zwart op wit hoeveel fabrieksarbeiders in Portugal verdienen

Dit Belgisch jeansmerk deelt zwart op wit hoeveel fabrieksarbeiders in Portugal verdienen

Door Sarah Vandoorne

bezig met laden...

Scroll down to read more
Business|Interview
Wouter Noterman van Atelier Noterman. Credits: Atelier Noterman

KLUISBERGEN - Belgisch jeansmerk Noterman maakt bekend hoeveel kleermakers in hun atelier in Portugal exact verdienen. CEO Wouter Noterman pleit voor meer leefbare lonen in de mode-industrie.

Tussen 1220 euro en 1368 euro per maand. Zoveel bedraagt het brutoloon van een Portugese fabrieksarbeider die broeken in elkaar stikt voor het broekenmerk Noterman uit Kluisbergen. Daarboven komen nog verzekeringen, maaltijdcheques en extra bonussen tot 200 euro bovenop, exclusief twee betaalde vakanties van maximaal 400 euro per jaar. De tarieven liggen in lijn met een leefbaar loon zoals uitgerekend via Meu Salario. Dat is de Portugese tak van de Stichting Loonwijzer, een bron waar de Schone Kleren Campagne naar verwijst. Volgens die website zou een arbeider in de Portugese provincie Braga, de regio waar de fabriek in kwestie zich bevindt, maandelijks tussen de 1115,60 en 1389,31 euro moeten verdienen om leefbaar te zijn. Daarvan gaat er volgens de stichting gemiddeld 376 euro naar huisvesting, 220 euro naar voedsel en 44 euro naar gezondheidszorg.

Concurrentie leest mee

Het is niet zomaar dat Wouter Noterman, CEO van het Oost-Vlaamse bedrijf, die cijfers online te grabbel gooit. Al enkele jaren heeft hij dat plan opgevat om radicaal transparant te zijn. In navolging van andere modemerken deelde hij daarom begin 2021 met welk atelier in Portugal hij in zee gaat. Transparantie noemt hij dan ook de sleutel naar een betere wereld. Natuurlijk weet hij dat de concurrentie meeleest, zegt Noterman. “Het atelier krijgt regelmatig telefoon van bedrijven die er ook graag willen produceren. Maar daar ben ik niet bang van”, verwijst de ondernemer naar de langetermijnrelatie die zijn bedrijf met het atelier heeft. “Als je sterk in je schoenen staat, dan weet je dat dat kan.”

Nu gaat hij met de publicatie van de lonen een stap verder. Dat doet hij na afloop van een studiereis naar Ghana waar het thema leefbare lonen hoog op de agenda stond (zie kaderstuk). Al liep hij al langer met dat idee rond. Zijn inspiratiebron was mode-ontwerper Bruno Pieters, oprichter van het intussen ter ziele gegane merk Honest By, dat een prijsberekening deelde per kledingstuk.

Belofte voor leefbare lonen na studiereis Ghana
Samen met Belgische modebedrijven JBC, Bel&Bo, e5, Xandres, Torfs en Pluto reisde Noterman in oktober af naar de Ghanese hoofdstad Accra. Daar zagen ze met eigen ogen de grootste tweedehandsmarkt ter wereld en de textielafvalberg die het overschot aan afdankertjes veroorzaakt. De zeven CEO’s en duurzaamheidsmanagers hebben vervolgens drie dagen in een conferentiecentrum een charter onderhandeld voor een duurzamere mode-industrie. Naast de focus op een betere bestemming van tweedehandskledij, benadrukten de modebedrijven ook het belang van zorgplicht in de eigen toeleveringsketen. Een aantal onder hen zijn daar binnenkort toe verplicht volgens de nieuwe Europese wetgeving, de Corporate Sustainability Due Diligence Directive. Kleinere bedrijven zoals Noterman ontspringen voorlopig die dans, maar willen de toekomstige maatregelen voor zijn. Een heikel thema dat aan bod kwam tijdens de studiereis, dat geen verplichting is vanuit de CSDDD, is een leefbaar loon. Wouter Noterman stelt dat hij het voortouw nam om het thema hoog op de agenda te plaatsen, wat bevestigd wordt door organisator Saartje Boutsen, duurzaamheidsconsulent bij Studio D. Na een lange discussie besliste de groep om leefbare lonen in het charter op te nemen. De tekst vermeldt dat de bedrijven zich engageren om “in dialoog te gaan met leveranciers over leefbare lonen voor textielarbeiders en waar mogelijk stappen te ondernemen”. Enkele voorbeelden van hoe die stappen er moeten uitzien, gaan van “inzicht krijgen in hun loonbeleid” tot “concrete pilootprojecten opzetten”.

Kostprijs per broek

“Onze broeken kosten zo’n 200 euro”, gaat ook Noterman dieper in op zijn financiën. “Mensen vragen soms weleens of we daar niet stinkend rijk van worden. Om uit te leggen dat dat niet zo is, heb je cijfers nodig. Het kost 40 euro om de broek te laten produceren in Portugal. Wij verkopen die aan 74 euro. De winkel doet die van de hand aan 191 euro, wat neerkomt op 2,7 keer onze verkoopprijs.”

Uitleggen welke marge retailers hanteren – de zogenaamde multiplicator – en hoeveel je daar dan zelf als bedrijf aan overhoudt, noemt Noterman “een echte mindswitch”. “Noterman is een familiebedrijf. Als ik mijn vader vraag hoeveel de productenmarge in de jaren 70 was, vertelt hij dat winkels toen 1,9 tot 2 keer de verkoopprijs vroegen.” “Wat is er veranderd? Mensen kopen meer en meer enkel tijdens koopjesperiodes. Door de vele afprijzingen willen winkels de broek niet aan twee keer maar aan bijna drie keer de prijs verkopen. Als je dat transparant maakt naar consumenten toe, dan kunnen ook zij reflecteren of ze nog willen kopen tijdens de solden. Zelf stimuleren we onze klanten, de retailers die onze broeken verkopen, om deze zo weinig mogelijk af te prijzen. Dat lukt heel goed.”

Rechtvaardige economie

De prijs van 200 euro per broek vindt Noterman een psychologische grens. “Onze boekhouder raadt ons aan om meer marge te nemen. En eigenlijk vind ik dat hetgeen wat wij betalen nog steeds niet voldoende is om de mensen in Portugal een goed leven te geven. Maar als wij alleen dat gat gaan toerijden, zullen we geen broek meer verkopen”, verzucht hij. “Natuurlijk zou je kunnen zeggen dat die arbeiders in Portugal niet op onze payroll staan”, stelt Noterman. “Dat je als bedrijf enkel zorgt voor je eigen mensen en je niks aantrekt van de rest. Maar zo gaan we er niet komen.”

“De bedrijfsleider van die fabriek zegt dat hij meer betaalt dan hij zou moeten. Dat weten we, en we zouden harder kunnen onderhandelen en de maakloonprijs per broek naar beneden kunnen krijgen. Maar dat doe ik bewust niet. Omdat ik goede broeken wil, maar ook omdat ik wil strijden voor een rechtvaardige economie en op zijn minst mijn mensen voldoende wil betalen.”

Verstopt op de website

Wie wil terugvinden hoeveel arbeiders exact verdienen, kan rechtstreeks via deze link de salarissen in pdf-formaat terugvinden. Als je rechtstreeks naar de website gaat, is het even zoeken vooraleer je op het document botst. De cijfers zijn terug te vinden als je op de pagina duurzaamheid klikt op het tabblad “02. Eerlijk”, dat zich tussen de tabbladen “01. Transparant” en “0.3 Circulair” bevindt. Daar vind je het document onder de puntjes “Mensen” en “Milieu”, bij de verwijzing naar“Duurzame winst”.

Atelier Noterman
Leefbaar loon