EU Green Week: Kansen voor reparatie en hergebruik in de textielsector

De EU Green Week 2025, van 4 tot 5 juni gehouden in Brussel, had als doel een schoner, veerkrachtiger en concurrerender Europa te creëren. Circulaire economie, duurzaamheid, innovatie, efficiënt gebruik van hulpbronnen en afvalvermindering waren de hoofdonderwerpen voor de experts, waaronder leiders uit de industrie, vertegenwoordigers van gemeenschappen en andere belanghebbenden.

Ervaringen en knelpunten

Rosalie Heens, coördinator bij Repair&Share: “Wij zijn een netwerk van Repair Café-groepen, vrijwilligersgroepen die in Vlaanderen reparaties uitvoeren. We proberen ook de professionele reparatiebedrijven te ondersteunen door de toegang voor hen te vergemakkelijken.” Volgens Heens is het huidige systeem het probleem: “Reparaties kunnen net zoveel of zelfs meer kosten dan een nieuwe aankoop. Dit maakt het voor reparatiebedrijven moeilijk een werkbaar businessmodel te hebben.” Ze verwees naar Frankrijk, waar reparatiepremies worden toegekend aan (lokale) reparatiebedrijven en gefinancierd door de fabrikanten. Er bestaan ook andere financiële prikkels.

Hanna Mattila, senior adviseur circulaire economie, deelde inzichten van de regionale raad Helsinki-Uusimaa, die 26 gemeenten vertegenwoordigt (dat is een derde van de Finse bevolking). De circulaire hub richt zich op textiel en elektronica, en heeft een netwerk met diverse belanghebbenden opgebouwd. Hoewel tweedehands in Finland populair is, worden tweedehands artikelen vaak snel weer weggegooid. Er zijn tweedehandswinkels in winkelcentra, maar nog geen reparatiewerkplaatsen voor textiel. Wel zijn er enkele voor elektronica, met name voor mobiele telefoons. De luchthaven van Helsinki heeft zelfs een tweedehandswinkel. Mattila: “Eenvoudig toegankelijke locaties, zoals metrostations, zijn een voorbeeld van een oplossing.”

Herwin, een collectief van circulaire bedrijven in Vlaanderen, verzamelt jaarlijks 80.000 ton goederen, waarvan 40.000 ton wordt verkocht. Het grootste deel hiervan bestaat uit elektronica en textiel. Maarten Landuyt, woordvoerder circulaire economie en hergebruik bij Herwin: “In België zijn consumenten zich steeds bewuster van de circulaire opties. Naar de kringloopwinkel gaan is een gewoonte geworden. We ontvangen en verkopen meer donaties, maar er is een discrepantie: we verkopen niet evenredig meer. De kloof tussen wat er wordt ingezameld en wat er wordt verkocht, groeit. Dit komt door de slechte kwaliteit; kleding is gescheurd, versleten of ongewenst. We moeten de boodschap versterken dat niet alles nieuw gekocht hoeft te worden. Fabrikanten overspoelen de markt met producten en geven miljarden uit aan reclame om mensen goedkope goederen te laten kopen.”

Barbara Deman, coördinator reparatie- en deelinitiatieven in Kortrijk, sprak over de ‘Deelfabriek’, een winkelcentrum voor het ruilen van goederen zoals boeken en kleding. Net als Landuyt ziet zij een uitdaging in fast fashion kleding, die niet geschikt is om te ruilen of door te verkopen. Deman: “Fast fashion kleding bereikt snel het einde van zijn levenscyclus. De prijs van reparaties is voor velen een obstakel. Als nieuw kopen goedkoper is, waarom zou je dan iets hergebruiken? Veel mensen denken zo, waarbij prijs het belangrijkste is.”

Moderator Cillian Lohan van het Europees Platform van Belanghebbenden bij de Circulaire Economie (ECESP): “Je kunt mensen niet verwijten dat ze kiezen voor producten die ze zich kunnen veroorloven. Kosten spelen een rol bij bijna elke aankoop. Reparatie en hergebruik bieden een grote kans om industrieën, banen en activiteiten binnen gemeenschappen nieuw leven in te blazen. Het is belangrijk te benadrukken wat wel en niet werkt.”

Veerkracht, waarde en prijs als oplossingen

Volgens Heens “moeten de prijzen voor nieuwe producten stijgen”. Een ander probleem is het verdwijnen van reparatievaardigheden. Het beroep van reparateur heeft een lage status en trekt steeds minder mensen aan. Heens: “We moeten hierover nadenken en prikkels creëren.”

Consumenten weten vaak niet waar ze dingen kunnen laten repareren, omdat reparatiebedrijven niet hetzelfde reclamebudget hebben als retailers. Repair&Share biedt een reparatiekaart met professionele en vrijwillige reparatiebedrijven in België en een bemiddelingsplatform. Heens: “In ons Europese E6-project proberen we op zes locaties fysieke plekken te creëren waar reparatie- en hergebruikopties naast recyclingopties worden aangeboden. Zo hebben mensen alle mogelijkheden op één plek.” Een obstakel voor reparaties is dat de prijs van reserveonderdelen voor elektronica hoger kan zijn dan die van een nieuw product. Repair&Share houdt hier rekening mee in de ‘Repairability Index’.

Landuyt: “Veerkracht betekent voor mij onafhankelijkheid; de veerkracht van Europa betekent dat we sterker en onafhankelijker worden van externe factoren met betrekking tot de materialen die we nodig hebben, voor zover we ze kunnen hergebruiken. Natuurlijk hebben we dan minder impact vanuit economisch en ecologisch oogpunt, maar aan de andere kant zal de mogelijkheid om bepaalde elementen, bepaalde basisgrondstoffen, terug te winnen ons waarschijnlijk sterker maken.”

Francesca Nanni, professor materiaalkunde en -technologie aan de Universiteit van Rome, vindt dat echte veerkracht bestaat uit het waarderen van de kleding die we al hebben. Nanni: “Hoe leren we deze kleding waarderen? Nieuwe kleding is te goedkoop. We bevinden ons midden in een klimaat- en biodiversiteitscrisis, maar dit is niet terug te zien in de prijzen.” Volgens haar zouden recycling en tweedehands niet alleen omwille van het milieu, maar ook uit noodzaak, stevig verankerd moeten worden.

Dit artikel is in het Nederlands vertaald met behulp van een AI-tool.

FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.