In Nigeria wordt traditionele adire-textiel bedreigd door Chinese namaak

Ondanks de drukte in de Balogun-markt in Lagos, de economische hoofdstad van Nigeria, neemt Ajoke haar tijd bij het kiezen van een adire-stof die ze cadeau wil doen. Dit populaire indigogeverfde textiel is symbool voor de cultuur van de Yoruba, een van de etnische meerderheidsgroepen in Nigeria. Om haar keuze te maken, laat de 21-jarige haar vingers over verschillende felgekleurde stoffen glijden. Dit doet ze om traditionele Nigeriaanse katoenen stoffen te onderscheiden van namaak polyester uit China.

“Het is niet duur”, zegt Ajoke, zwaaiend met een Chinese stof met paarse patronen die 3.300 naira (ongeveer 2,30 euro) kost, de helft van de prijs van een lokale stof. Nagemaakte Chinese adire-producten worden gewaardeerd door Nigeriaanse consumenten, maar vormen een zware last voor de Yoruba-textielindustrie in Nigeria.

Somodale Akomo Amosa, 86 jaar oud en al 22 jaar voorzitter van de grote adire-markt in Abeokuta, in het zuidwesten van het land, legt uit dat hij hulpeloos getuige was van de komst van de Chinese concurrentie die hij "ongeveer tien jaar geleden" had meegemaakt. “Haar inkomen is in de loop der jaren gedaald. Ze heeft in tien dagen tijd slechts vijf stoffen verkocht”, aldus een van haar dochters. Abeokuta, ‘hoofdstad van adire’, is volgens overheidsgegevens de thuisbasis van bijna 2.000 handelaren en producenten.

Adire onder druk door Chinese concurrentie en economische crisis

Om adire-stoffen te maken, gebruiken de producenten van Yoruba de “tie and dye”-techniek. De stof wordt met de hand geknoopt en gevouwen, voordat deze wordt geverfd om kleurverlopen en vormen te creëren, legt Tunde M. Akinwumi uit, een gepensioneerde professor in Afrikaans textielontwerp en auteur van het boek 'Adire Eleko Fabric Art: A Vanishing Nigerian Indigo Impression'.

Amosa weigert machines te gebruiken om de productiekosten, en dus de verkoopprijs, van hun stoffen te verlagen, zoals de Chinezen dat doen. Dit “zou de traditie en originaliteit van de producten schaden”, meent ze.

Naast de Chinese concurrentie betreurt Amosa ook de economische crisis in Nigeria. De Nigeriaanse consument heeft niet genoeg geld om zich traditionele adire-stoffen te kunnen veroorloven. Deze crisis, een van de ergste in jaren in Nigeria, is verergerd door de economische hervormingen van de Nigeriaanse president Bola Tinubu, die nu een jaar aan de macht is, waardoor de kosten van levensonderhoud zijn gestegen.

Andere handelaren, zoals Christiana Morenikeji Ilesanmi, hebben het gevoel dat ze geen keus hebben dan toe te geven aan de Chinese verleiding. “We voelen ons rot, maar het zou nog erger zijn als andere mensen ze zouden verkopen, en niet wij”, bekent de 56-jarige vrouw die koopt bij groothandels in de megalopolis Lagos. “Iedereen koopt adire, zowel mensen met een bescheiden inkomen als mensen met een hoger inkomen”, voegt ze eraan toe, en verzekert dat ze meer Chinese imitaties verkoopt dan traditionele Nigeriaanse stoffen.

Textielindustrie in Abeokuta krimpt

Minder bezoekers bestellen traditioneel adire in Abeokuta, het belangrijkste productiecentrum gelegen op een paar minuten lopen van de markt, zegt Ogunyinka, een 55-jarige adire-producent. “Vroeger kwamen hier veel mensen om jurken te bestellen voor bruiloften of speciale gelegenheden, maar dat is niet meer het geval”, klaagt ze.

In een poging de textielindustrie van de stad te helpen, kondigde het Nigeriaanse presidentschap afgelopen maart de toewijzing aan van 200 winkels aan 400 handelaars tegen verlaagde tarieven op de grote adire-markt in Abeokuta, als onderdeel van een nationaal bedrijfshulpverleningsprogramma.

Vorig jaar vroeg Olusegun Obasanjo, staatshoofd van Nigeria van 1976 tot 1979 en van 1999 tot 2007, de autoriteiten om een einde te maken aan de import van namaak Chinese adire in Nigeria. Er is niets veranderd. Wel lanceerden de Nigeriaanse federale staat en de deelstaatregering van Ogun een website waarmee handelaren hun "originele en premium" adire internationaal konden verkopen.

“De productie van adire is voor ons familie-erfgoed, anderen hebben het van ons geleerd, het is onze taak, het is mijn taak”, aldus Amosa. Ze hoopt dat haar nakomelingen adire-stoffen nog lang kunnen produceren en verkopen.

Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited FR. Vertaling door Susan Zijp.