Investeringen, handel en diplomatie: De EU zet in op India

De Europese Commissie bracht op 27 en 28 februari een officieel bezoek aan India, waarmee een nieuwe stap werd gezet in de versterking van de diplomatieke en handelsbetrekkingen tussen de twee machten. Dit bezoek, waaraan meer dan twintig Europese commissarissen deelnamen, was bedoeld om een "strategisch partnerschap" tussen de EU en India nieuw leven in te blazen, met de focus op drie kerngebieden: handel, technologie en de Oekraïnecrisis.

Een vrijhandelsovereenkomst in het verschiet

Volgens Frans nieuwsplatform Mediapart hebben de besprekingen geresulteerd in een wederzijdse toezegging om "tegen eind 2025 een vrijhandelsovereenkomst te bereiken". Dit initiatief sluit aan bij de bredere strategie van de EU om haar handelspartnerschappen te diversifiëren, aangezien de spanningen met zowel de Verenigde Staten als China aanhouden. In 2024 bereikte de bilaterale handel tussen de EU en India 120 miljard euro, waarmee de EU India's grootste handelspartner is, goed voor meer dan 12 procent van de buitenlandse handel, aldus Brussel.

Er blijven echter obstakels. Een hoge Europese functionaris, geciteerd door Euronews, beschreef de Indiase markt als "relatief gesloten", met name voor belangrijke EU-exportbelangen zoals auto's, wijn en sterke drank. India hanteert hoge tarieven op deze producten, wat een grote uitdaging vormt in de onderhandelingen.

Technologie centraal in de dialoog

Naast handel is technologie een cruciaal gebied voor strategische samenwerking. Na de hervatting van de gesprekken in 2022 hebben de EU en India in 2023 een Handels- en Technologieraad opgericht. Tijdens dit bezoek kwam de raad voor de tweede keer bijeen om de samenwerking in cruciale sectoren te versterken, waaronder kunstmatige intelligentie (AI), kwantumcomputing, batterijen voor elektrische voertuigen en de productie van halfgeleiders.

India, dat over zes maanden een AI-top organiseert, zou kunnen profiteren van Europese samenwerking om China in te halen, aldus Anunita Chandrasekar, een expert bij het Centre for European Reform. Daarnaast zouden de aanhoudende spanningen tussen India en China - geïllustreerd door het verbod van India op TikTok in 2020 - India ertoe kunnen aanzetten de technologische banden met de EU te verdiepen.

India en de Oekraïnecrisis

Oekraïne was ook een belangrijk onderwerp in de gesprekken tussen de Indiase premier Narendra Modi en de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Brussel probeert India te winnen voor de zaak van Oekraïne, aangezien Europese leiders uitgesloten blijven van de vredesonderhandelingen tussen de VS en Rusland. India heeft echter een neutraal standpunt ingenomen, zoals blijkt uit de onthouding bij een recente VN-stemming waarin de Russische agressie werd veroordeeld.

De EU wil er ook voor zorgen dat India sancties tegen Rusland handhaaft. In november 2023 legde Brussel sancties op aan verschillende Indiase bedrijven voor het omzeilen van deze maatregelen, wat het belang van deze kwestie in de bilaterale betrekkingen onderstreept.

De India-Europa-corridor: een strategische schakel

Een ander belangrijk discussiepunt tijdens de EU-India-top was de India-Midden-Oosten-Europa-corridor (IMEEC). Zoals bevestigd door de Indiase premier Narendra Modi, werden er gedetailleerde gesprekken gevoerd met Europese leiders over dit ambitieuze infrastructuurinitiatief.

De corridor, die al in ontwikkeling is, is bedoeld om India via het Midden-Oosten (West-Azië) met Europa te verbinden via een combinatie van zee-, spoor- en wegverbindingen. Premier Modi sprak zijn vertrouwen uit dat de IMEEC zal dienen als katalysator voor wereldhandel, duurzame groei en economische welvaart, zoals gerapporteerd door NDTV.

Dit project sluit aan bij het Global Gateway-initiatief van de EU, dat tot doel heeft veilige en duurzame infrastructuur wereldwijd te ontwikkelen, waarbij India wordt gepositioneerd als een centrale speler in wereldwijde toeleveringsketens en Europa een alternatieve handelsroute wordt geboden te midden van verschuivende geopolitieke dynamiek.

Global Gateway: een investeringshefboom

EU-investeringen in India maken feitelijk ook deel uit van het Global Gateway-programma, een Europees initiatief gericht op het ontwikkelen van slimme, schone en veilige infrastructuur in de digitale, energie- en transportsector. Tussen 2021 en 2027 zal Team Europe tot 300 miljard euro mobiliseren om duurzame, hoogwaardige projecten te financieren, met inachtneming van strenge milieu- en sociale normen.

Volgens Franse krant Le Figaro bekritiseert India vaak de strenge regelgeving van de EU, met name op milieugebied, wat tot wrijving heeft geleid - zoals tijdens de goedkeuring van de EU-verordening inzake ontbossing.

Een lange weg te gaan voor de onderhandelingen

Ondanks een duidelijke bereidheid om vooruitgang te boeken, blijven de EU-India-onderhandelingen complex. Zoals The Financial Times aangeeft, begonnen de handelsbesprekingen aanvankelijk in 2007, voordat ze bijna tien jaar lang werden stilgelegd. Belangrijke resterende obstakels zijn onder meer meningsverschillen over de bescherming van intellectuele eigendom en de milieu-eisen van de EU, die India vaak als buitensporig beschouwt.

Ondanks deze uitdagingen lijken zowel India als de EU vastbesloten hun partnerschap te verdiepen te midden van een veranderend geopolitiek landschap waarin traditionele allianties opnieuw worden gedefinieerd.