Paradise Papers onthullen: Nike gebruikt Nederland voor grootschalig belastingvoordeel

Het is al langer bekend dat Nederland een geliefde plek is voor multinationals als het aankomt op voordelige belastingconstructies. Nu blijkt uit nieuwe onthullingen van journalistencollectief ICIJ dat Nike op grote schaal gebruik maakt van deze dubieuze regelingen. Een groot deel van de internationale winst van het sportwearmerk buiten de VS om loopt via ons land.

Dat blijkt uit documenten afkomstig uit de Paradise Papers, een enorme stapel financiële documenten van het op Bermuda gevestigde advocatenkantoor Appleby, dat internationale bedrijven en bekenden adviseert op het gebied van belastingparadijzen. Het internationale journalisten-collectief ICIJ, waar Nederlandse titels als Trouw en het Financieel Dagblad onderdeel van uitmaken, heeft haar hand weten te leggen op de documenten.

Construcție

Over de exacte deal die de Nederlandse overheid en Nike samen hebben gesloten is weinig bekend. Wel is naar buiten gebracht dat het merendeel van de internationale inkomsten van Nike via Nederland gaan, omdat ze hier nauwelijks belast worden. De producten die Nike rechtstreeks in haar eigen winkels buiten de VS verkoopt, worden geboekt onder het Nederlandse Nike Retail B.V.. Ook bestellingen via de webshop komen hier terecht. Opvallend, aangezien het distributiecentrum van Nike zich in België bevindt en er hier dus nauwelijks producten passeren. Ook blijkt uit de stukken dat Nike doormiddel van commanditaire vennootschappen, die in Nederland niet belast worden, betalingen doorsluist.

Zowel de Nederlandse Belastingdienst als Nike zelf geven hier geen aanvullend commentaar op. Wel is bekend dat het bedrag dat Nike buiten het bereik van de Amerikaanse belastingdienst heeft staan in tien jaar tijd explosief gestegen is. Waar het bedrijf in 2006 nog 535 miljoen dollar (463 miljoen euro) weghield bij de ficus, is dit vandaag de dag opgelopen naar 12,2 miljard. Het merendeel van dit bedrag loopt via Nederland.

Eind 2006 sluiten Nike en de Nederlandse overheid de deal. Het bedrijf maakte toentertijd bekend een ‘nieuw belastingakkoord’ te hebben gesloten met Nederland. Het spreekt over ‘een groot voordeel van een gunstiger belastingakkoord voor de lange termijn’. De deal is geldig tot 2015. De nettowinst stijgt volgens Nike met 11 procent door deze nieuwe deal. De openheid van Nike over de deal is iets waar bedrijven vandaag de dag voorzichtiger mee zijn: koketteren met dergelijke akkoorden is uit den boze.

Toekomstperspectief

Toch lijkt het einde van de schimmige constructies nog niet in zicht. Jan Vleggeert, universitair hoofddocent belastingrecht aan de Universiteit van Leiden, laat tegenover Trouw weten dat Nederland er alles aan doet om zo min mogelijk mee te hoeven werken aan de bestrijding van belastingontduiking. “We komen internationaal steeds meer onder druk te staan om een einde te maken aan belastingontwijking via Nederland. Maar er is altijd brede politieke steun geweest voor het Nederlandse beleid om investeringen aan te trekken door middel van het faciliteren van belastingontwijking.”

Nike zelf zegt tegenover ICIJ dat het zich aan alle afspraken houdt. “Nike voldoet volledig aan de fiscale regelgeving en we zorgen ervoor dat onze belastingaangiften volledig afgestemd zijn op hoe we onze activiteiten, de investeringen die we doen en de banen die we creëren, organiseren.”

Het ministerie van financiën gaat niet specifiek in op de afspraken die Nike met de overheid heeft gemaakt.

Beeld: Nike