Puzzleware: Of hoe je kinderen betrekt bij het maken van kleding

De rol van kinderen in de mode wordt vaak vergeten in een wereld gedomineerd door creaties voor volwassenen. De nieuwe golf van doe-het-zelf-trends heeft echter een opleving teweeggebracht waarbij mensen van alle leeftijden weer aan het knutselen zijn geslagen. De Schotse Maija Nygren is een van hen. Ze heeft de trend geïntegreerd in haar eenvrouwsontwerpstudio Almaborealis en een innovatief zelfmaakproject gelanceerd dat de creativiteit van kinderen voorop plaatst.

Puzzleware is vorig jaar door Nygren, zelf moeder van één kind en woonachtig in Edinburgh, gelanceerd en als snel genomineerd voor de 2021 Awards van Dezeen in de categorie 'wearable design'. In een gesprek met FashionUnited zegt Nygren dat de reacties sinds de nominatie "waanzinnig" waren. "Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt," zegt ze, en voegt eraan toe dat het succes tot extreem drukke kerstperiode heeft geleid.

Het project, dat ze omschrijft als "een andere kledingzone", bestaat uit een pakket puzzelachtige stukken stof die kinderen in elkaar kunnen zetten om hun eigen kleding te maken. "Dat we op de shortlist kwamen, bewees de kracht van het concept", zegt ze. "Het is moeilijk om het op de markt te brengen. En het is moeilijk te omschrijven. Het is een beetje 'vreemd', niet standaard."

Nygren vertelt wanneer het idee bij haar opkwam: "Ik ben zelf een ouder en ik merkte dat er een gebrek was aan duurzame creatieve knutselpakketten, of knutselpakketten in het algemeen, waarmee een kind een driedimensionaal kledingstuk kan maken en ook dragen."

De doe-het-zelfpakketten van Almaborealis bevatten kleurrijke lappen wol met vetergaatjes waarmee kinderen de lappen eenvoudig aan elkaar kunnen naaien, bijna alsof ze een legpuzzel in elkaar breien. Elk pakket wordt geleverd met stompe breinaalden en een 'Learn to Stitch'-kaart gedrukt op gerecycled papier, allemaal met de bedoeling om het in elkaar zetten van kledingstukken volledig toegankelijk te maken voor kinderen. De kits zijn zo ontwikkeld dat er bijna niets fout kan gaan en een jonge maker meer zelfvertrouwen krijgt.

"Voor mijn gevoel ontbreekt het aan urgentie in de kinderkledingbranche, niet alleen wat betreft de duurzaamheid maar ook wat betreft de snelheid waarmee kledingstukken worden geproduceerd, en kinderen hebben daar geen enkele zeggenschap over," zegt ze over het gat dat ze in de markt zag. "Daar werd ik door geïnspireerd. Wat als het kind bij dat proces betrokken kan worden en zijn zegje kan doen? Kleding is zo'n belangrijk instrument voor expressie en het verkennen van de eigen identiteit. Het is iets dat vaak in de tienerjaren gebeurt, maar waarom zou het niet eerder kunnen?"

Het doel van Nygren was om het maakproces van kleding op een voor kinderen toegankelijke manier te organiseren, zodat hun kleding ook een manier zou zijn om zich uit te drukken en hen een stem te geven in hetgeen ze dragen.

"Wat belangrijk is, is het besef waar dingen vandaan komen..."

"Ik denk dat het belangrijk is om hen te laten begrijpen dat ze invloed kunnen uitoefenen en dat dit later kan doorsijpelen naar andere aspecten van de maatschappij," zegt ze. "Wat ook belangrijk is, is dat doordringt waar dingen vandaan komen en hoe ze worden gemaakt. Als je begrijpt waar iets wordt gemaakt, is de kans groter dat je er een diepere band mee krijgt en er zorg voor draagt, helemaal als je het zelf hebt gemaakt."

Ze wijst erop dat een verband bestaat tussen overconsumptie en het verliezen van het maakgevoel, iets wat de kit probeert te herstellen. Duurzaamheid betreft ook het product zelf. De lamswol die voor de puzzelstukjes wordt gebruikt is 100% wol en biologisch afbreekbaar, en wordt geleverd in een plastic-vrije verpakking die volgens Nygren gerecycled, recyclebaar of herbruikbaar is. Houten naalden dragen ook bij aan de ervaring, ze werken bijna als zintuiglijke factoren die volgens haar comfortabeler en gastvrijer zijn dan naalden van plastic.

"Met wat subtiele tweaks is het gebruik van duurzame materialen gemaximaliseerd," zegt ze. "Volledig plasticvrij zijn is het doel en ik ben er zeker van dat ik nog verder kan gaan".

Al met al gaan bij dit project educatie en duurzaamheid hand in hand, waarbij de elementen handvaardigheid en het opbouwen van zelfvertrouwen worden gecombineerd met duurzame processen. Ze voegt eraan toe: "Het is educatief waar het duurzaam denken betreft, terwijl het ook alle aspecten van creativiteit en het oplossen van problemen in zich heeft."

"In het Verenigd Koninkrijk komen de breipakketten uit de jaren '60 het dichtst in de buurt," vervolgt Nygren. "De herinneringen die ik aan breien heb, vindingrijkheid en dingen duurzaam maken, is iets dat van mijn ouders en grootouders komt."

In feite zijn het de grootouders die Nygren als een van haar meest prominente klantengroepen beschouwt, die vaak de breipakketten voor hun kleinkinderen kopen om de vaardigheden die ze vroeger zelf gebruikten, nieuw leven in te blazen. Naast grootouders zijn ook de ouders van de kinderen een belangrijk onderdeel van het succes van het project. Maar Nygren heeft gemerkt dat klanten wel open moeten staan voor het concept en dat sommingen het nog te ongebruikelijk vinden. En zich zelfs zorgen maken over hun kind.

"Het kan best moeilijk zijn om je kind naar buiten te laten gaan en zich te kleden zoals het zelf wil. Ik heb ook mijn woorden moeten inslikken toen mijn kind haar eigen kleren uitkoos, maar ik sta haar toch toe te gaan," aldus Nygren, die bovendien opmerkt dat het project vooral ouders aanspreekt die zelf niet bang zijn om hetzelfde te doen. Ze erkent dat de uiteindelijke kledingstukken van Puzzleware, nogal opvallend kunnen zijn, maar suggereert dat het gewoon opgevat kan worden als iets dat vergelijkbaar is met het persoonlijke handschrift van een kind en dus iets wat ouders echt kunnen vieren.

Kleding maken als een vorm van zelfexpressie

Nygren wil echter een grotere klantengroep aanspreken en in toekomstige puzzelpaketten meer gedempte tinten en minder uitgesproken kleurcontrasten gaan gebruiken. "Dat kleuren botsen is niet ieders smaak," merkt ze op.

Hoewel de feitelijke groei van het project te maken heeft met meer vraag van klanten en een evolutie van haarzelf als ontwerper, gaat het bij Nygren's Puzzleware-project uiteindelijk om de creatieve expressie van het kind en de ontwikkeling van persoonlijke vaardigheden. Ze hoopt dat de kits zullen bijdragen tot het verder leren van jonge kinderen en mogelijk zullen helpen bij de rijping van hun creatieve probleemoplossings- en behendigheidsvaardigheden, een element dat vaak niet aan bod komt in kinderkleding.

Picture This, een bedrijf dat kledingstukken produceert die door kinderen zelf zijn ontworpen, wordt ook mede gerund door een moeder van twee kinderen. Jaimee Finney, die zich aansluit bij Nygren's streven naar zelfexpressie van kinderen, zag het bedrijf ontstaan uit de blijdschap op het gezicht van haar dochter nadat ze een van haar tekeningen in het echt had nagemaakt. Nu maakt het Amerikaanse bedrijf het mogelijk om de creaties van kinderen tot leven te brengen in draagbare replica's.

"Het is pure magie wanneer je een kind een creatie ziet vasthouden die ze vanuit hun fantasie op papier hebben gezet," zei Finney in een gesprek met FashionUnited. "Wij zetten nog een stap verder en realiseren het echt. Ze kunnen het zien, vasthouden, dragen. En er is er maar een van in de wereld, het is net zo uniek als zij zijn."

Ook voor Finney moest haar oplossing zowel duurzaam als leuk zijn voor kinderen. Het proces begint met een eenvoudig kledingstuk dat een kind naar eigen inzicht kan versieren. Een foto van het uiteindelijke ontwerp gaat naar Picture This, die het kledingstuk vervolgens maakt, of het nu een legging, jurk, mondkapje of T-shirt is, en het terugstuurt zodat de jonge ontwerper hetz elf kan dragen. Op de vraag wat het belang is van het betrekken van kinderen bij deze kledingontwerpcyclus, antwoordt Finney: "We openen deuren en creëren mogelijkheden wanneer we kinderen betrekken bij het creatie- en besluitvormingsproces."

Net als Nygren gelooft ook Finney dat het belangrijk is voor de creatieve expressie van kinderen wanneer zij zich via hun eigen creaties kunnen uitdrukken. Ook zegt ze dat hun betrokkenheid verder gaat dan alleen het eindproduct. "Het ging ons nooit om 'kinderkleding', maar om het mogelijk maken van de ervaring van verbeelding, creatie en de durf om te omarmen dat je echt uniek bent."

In een volgende stap om de visie van Puzzleware en wat het kan doen voor kinderen uit te breiden, vertelt Nygren ook over haar plannen om het concept naar fysieke workshops te brengen waar ze aanwezig kan zijn en het idee persoonlijk kan overbrengen. Jonge aanwezigen zullen hun eigen puzzelstukjes kunnen kiezen uit mandjes, die tijdens de sessie in elkaar worden gezet zodat ze die uiteindelijk mee naar huis kunnen nemen en zelf kunnen dragen. Fysieke lessen voelden als een natuurlijke uitbreiding van het concept voor Nygren, die zegt dat ze nog veel meer plannen heeft. "Het blijft een eenmansbedrijf, dus het kan even duren, maar ik heb voldoende nieuwe ideeën voor het hele jaar.”

Dit artikel is vertaald uit het Engels.