Rechtspraak: Optreden tegen valse recensies

Je hebt een goedlopende modezaak, met deskundig personeel en een helder assortiment. De meeste klanten verlaten tevreden de winkel, al dan niet na de aanschaf van een nieuw kledingstuk. Maar op een dag lees je op internet dat je personeel de klanten afbekt, je assortiment uit de vorige eeuw stamt en dat er een rioollucht in je winkel hangt. Was getekend Suske & Wiske. Wat nu?

Het mag natuurlijk niet: onder een schuilnaam een valse, slechte recensie achterlaten. Dat valt juridisch onder het hoofdstuk smaad (een bewering over iemand waardoor de eer of goede naam van die persoon wordt aangetast ) of laster (een smadelijke bewering over iemand waarvan men weet, of had moeten weten, dat deze bewering niet waar is). Maar wat kun je ertegen doen? Uit het strafrecht waren al zaken bekend waarin het OM geldboetes oplegde aan mensen die zich aan laster, smaad of belediging schuldig maakte. Denk maar aan Sylvana Simons, die succesvol optrad tegen haar internetbelagers. Maar in het civiele recht was het nog niet voorgekomen dat een dader werd veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding.

Wat te doen tegen valse recensies?

Tot vorige week. Toen bepaalde de Rechtbank Amsterdam dat de auteur van neprecensies over een kinderdagverblijf op Google Maps schadevergoeding aan de opvang moet betalen. De auteur beriep zich op de vrijheid van meningsuiting, maar de rechter was van mening dat in dit geval het belang van het kunnen optreden tegen onrechtmatig handelen zwaarder woog dan die vrijheid. Natuurlijk heeft iedereen het recht op vrijheid van meningsuiting, maar er is een grens. De recensent had deze grens volgens de rechter overschreden. De auteur, die de recensies onder verschillende pseudoniemen plaatste, moet om te beginnen 2.702 euro aftikken, als compensatie voor de tijd die de bestuurders van het kinderdagverblijf kwijt waren als gevolg van de geplaatste recensies. De tijd die ze moesten besteden aan het opsporen van de auteur, konden ze niet aan hun eigenlijke bezigheden besteden als gevolg van de onrechtmatige daad. Daarnaast moet de recensent 11.000 euro betalen als vergoeding van de kosten die de opvang heeft moeten maken om zijn gegevens bij Google los te krijgen. Google weigerde aanvankelijk om de gegevens af te staan, maar verwijderde de recensies naderhand wel.

Het is vrij uniek dat een internetprovider de gegevens van een klant beschikbaar stelt, hoewel de Hoge Raad al in 2005 in de Lycos-Pessers zaak oordeelde dat providers adresgegevens moeten verstrekken. In die zaak moest hosting provider Lycos de NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats) afgeven van een klant die de eiser, Pessers, beledigd zou hebben. Maar toch: wie een schadevergoeding wil hebben, moet beschikken over een lange adem. Met de kinderdagverblijfzaak is in ieder geval een opening ontstaan in de jurisprudentie rondom valse recensies.

Geschreven door Suzan Houben-van Geldorp. Suzan is advocaat bij Köster Advocaten in Haarlem. Regelmatig behandelt zij hier actuele juridische kwesties. Advocatenindemode.nl

Beeld: Pexels