Wereldeconomie wordt steeds minder circulair: Zo kan dit worden bestreden

Samen met bedrijfsadviesbureau Deloitte heeft de wereldwijde organisatie Circle Economy Foundation vandaag haar "Circularity Gap Report 2024" gepubliceerd, waarin wordt benadrukt hoe het wereldwijde circulariteitspercentage momenteel daalt van 9,1 procent naar 7,2 procent, ondanks dat het aantal discussies, debatten en artikelen met betrekking tot de circulaire economie de afgelopen vijf jaar bijna is verdrievoudigd. Dit betekent dat iedereen wel praat, maar dat maar weinigen de daad bij het woord voegen.

"Op dit moment overschrijden we vijf van de negen grenzen die cruciaal zijn voor de gezondheid van onze planeet. Als we op deze weg doorgaan, lopen mens en planeet steeds meer gevaar. Door middel van een circulaire economie kunnen we deze druk verlichten en de mensheid terugbrengen naar een veilige werkomgeving", aldus de in Amsterdam gevestigde organisatie die als doel heeft om de wereldwijde circulariteit te verdubbelen in 2032.

Het nieuwste rapport is een stap in die richting en zet de stap van theorie naar actie door vast te stellen hoe de drie belangrijkste factoren - beleid en wettelijke kaders, financiën en arbeid en vaardigheden - duurzame vooruitgang wereldwijd kunnen stimuleren in rijke landen , landen met een gemiddeld inkomen en landen met een lager inkomen. Ook kunnen "de rijkere landen in de wereld vooruitgang niet langer gebruiken als excuus voor onbeperkte materiële consumptie", waarschuwt het rapport.

De stap van theorie naar actie betekent ook dat de onderliggende oorzaken van lineaire effecten moeten worden aangepakt en dat we moeten breken met gebrekkige economische praktijken die bekend staan als sociaal en ecologisch uitbuitend, om uiteindelijk de regels te veranderen ten gunste van circulaire praktijken. "Dit vereist het vrijmaken van kapitaal, het uitrollen van gedurfd, contextueel aangepast beleid en het dichten van de duurzame en circulaire vaardighedenkloof", stelt het rapport voor.

Hoe erg is het?

In de afgelopen vijf jaar heeft de mens maar liefst 500 miljard ton aan materialen verbruikt - bijna net zoveel als in de hele twintigste eeuw(!). Dit betekent dat we wereldwijd meer nieuwe materialen verbruiken dan ooit, terwijl het aandeel van secundaire materialen afneemt.

"Door gebruik te maken van het Circularity Gap Report kunnen belanghebbenden hun circulaire routekaart prioriteren op basis van een datagestuurde analyse. Beleidsmakers, industrieleiders en financiële instellingen kunnen het eens worden over focusgebieden en samenwerken aan de systemische verandering die nodig is om binnen onze planetaire grenzen te blijven," zegt Ivonne Bojoh, CEO van Circle Economy Foundation, in een persbericht.

"Om ervoor te zorgen dat de overgang naar een circulaire economie rechtvaardig en eerlijk is, moeten circulaire oplossingen worden ontworpen met de meest kwetsbare bevolkingsgroepen ter wereld in gedachten, dan zullen deze oplossingen de ongelijkheid tussen arbeidskrachten verminderen en de werkgelegenheid wereldwijd vergroten," voegt Bojoh toe.

Beleid en wettelijke kaders

Op dit gebied benadrukt het rapport dat beleid en wettelijke kaders duurzame en circulaire praktijken kunnen stimuleren en schadelijke, lineaire praktijken kunnen bestraffen, waarbij rijke landen zich richten op het aanpassen van de regelgeving in de bouw- en productiesector, bijvoorbeeld door normen op te stellen voor de duurzaamheid van producten en het versterken van het recht op reparatie.

In landen met een middeninkomen zou het stimuleren van circulaire landbouw en productie een topprioriteit zijn, waarbij lokale overheden openbare verboden en beperkingen op vervuiling opleggen en handhaven, uitgebreide verantwoordelijkheidsprogramma's voor producenten verplicht stellen en een minimumhoeveelheid hergebruikte materialen eisen voor alle nieuwe productie, terwijl fondsen worden ingezet voor regeneratieve landbouw.

"Landen met lagere inkomens zouden prioriteit kunnen geven aan duurzame ontwikkeling door middel van circulair beleid in de bouw en de landbouw. Dit omvat het verlichten van schulden en het verbeteren van de toegang tot ontwikkelings- en overgangskapitaal, het veiligstellen van de rechten van kleine boeren en het stimuleren van het gebruik van lokale, biologische en secundaire materialen in de bouw", adviseert het rapport.

Financiën

Om financiering vrij te maken voor circulaire bouw en productie in landen met een hoog inkomen, stelt het onderzoek voor om boekhoudkundige normen en praktijken te herzien en belastingen in te voeren om de prijs van niet-duurzame producten te verhogen.

In opkomende economieën zouden overheden subsidies kunnen verschuiven van vervuilende praktijken in landbouw en productie naar schone, regeneratieve praktijken. Bovendien zouden ze ervoor kunnen zorgen dat alle toekomstige investeringen in overeenstemming zijn met de normen voor ecologisch en sociaal welzijn.

Voor landen met lagere inkomens stelt het onderzoek ontwikkelings- en overgangsfondsen voor om circulaire maatregelen te ondersteunen in belangrijke sectoren zoals landbouw en bouw - regeneratieve landbouw en slimme stadsplanning, bijvoorbeeld.

Arbeid en vaardigheden

Het rapport onderstreept de noodzaak om een rechtvaardige transitie mogelijk te maken door de kloof op het gebied van arbeid en vaardigheden te overbruggen: "Dit betekent dat onderwijscurricula - vooral voor beroepsonderwijs - groene disciplines en vaardigheden moeten omvatten. Kortlopende cursussen kunnen een oplossing zijn om te voldoen aan de onmiddellijke en groeiende vraag naar groene banen, van technici in hernieuwbare energie tot reparatiespecialisten."

Daarnaast stelt het voor dat ontwikkelingslanden informele werkgelegenheid formaliseren en zich richten op het fatsoenlijk, inclusief en goed betaald maken van nieuwe banen om een rechtvaardige overgang voor iedereen te garanderen.

Fast fashion

Op het gebied van mode roept het rapport op om fast fashion te mijden ten gunste van duurzaam textiel. Dit gaat samen met het drastisch verminderen van nieuwe kledingaankopen en het repareren, hergebruiken of recyclen van gebruikte kleding. Er moet prioriteit worden gegeven aan natuurlijke en lokale textielproductie en aan duurzamere kleding van hogere kwaliteit.

Het rapport noemt ook voorbeelden van waar duurzame ontwikkeling succesvol is geweest, zoals Hafencity in Hamburg, Duitsland, een voormalig industrieel braakliggend terrein dat werd omgevormd tot een inclusieve stad in een stad; CocoaAction Brasil, dat regeneratieve landbouw gebruikt om kleinschalige cacaoboeren meer macht te geven en een positieve invloed uit te oefenen op productiesystemen; Rwanda's Circulaire Economie Actieplan voor de bouwsector; en China's productiesector, die wordt opgewaardeerd door middel van een eco-industrieel parkprogramma, industriële symbiose en remanufacturing.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op FashionUnited UK. Vertaling en bewerking naar het Nederlands door Caitlyn Terra.