Eeuwenoude Hortus-collectie inspireert jonge kunstenaars voor Moam-tentoonstelling

Duizenden glinsterende lichtjes verlichten de Hortus Botanicus tijdens een sprookjesachtige avondwandeling. De nieuwe tentoonstelling van creatief platform Moam heeft iets weg van een speurtocht. Een spannende kruip-door-sluip-door route langs reuzenbamboe, roze en blauw verlichte bomen, dwars door de historische kassen met tropische planten en eeuwenoude palmen. Het is soms even speuren naar de kunstwerken, die verspreid door de tuin staan opgesteld: sommige objecten springen direct in het oog, andere gaan zo op in hun omgeving dat je er bijna aan voorbij zou gaan. Verdwalen is echter geen optie, het coronaprotocol vereist eenrichtingsverkeer.

Eigenlijk stond de tentoonstelling gepland voor mei, maar toen was de Hortus noodgedwongen gesloten. Nu, vierenhalve maand later dan gepland, staat de expositie er dan toch, zij het in aangepaste vorm. Zelfs daags voor de opening moest de organisatie nog halsoverkop bijsturen naar aanleiding van de persconferentie van afgelopen dinsdag. De champagnebar, die al was opgebouwd, werd weer afgebroken; er mag geen alcohol worden geschonken. Wel staan er bij de entree flesjes desinfectiegel met de geur van gin klaar. Mondkapjes zijn verplicht in alle binnenruimtes. De paneldiscussies zijn teruggebracht van 25 naar tien minuten. Maar, zoals Moam-oprichter en directeur Martijn Nekoui het optimistisch verwoord: beter iets dan niets.

Dialoog tussen jonge kunstenaars, natuur en bezoekers

Ook Hortus-directeur Carlien Blok is blij dat het evenement door kan gaan. “We krijgen veel verzoeken voor het organiseren van tentoonstellingen in de Hortus, maar meestal wijzen we die af”, vertelt ze in het Kaslokaal van de Hortus, bij de opening van de expositie. Ze draagt een mondkapje met een print van gingko biloba-bladeren. “In dit geval gaan de deelnemende kunstenaars ook echt een interactie aan met onze collectie. Dat maakt het voor ons interessant. Zo ontstaat er een dialoog tussen de jonge kunstenaars, de natuur en de bezoekers, in plaats van dat de tuin alleen als decor wordt gebruikt.”

Vijftien artistieke talenten lieten zich inspireren door de Hortus-collectie. Stuk voor stuk jonge, recent afgestudeerde kunstenaars, werkzaam in verschillende disciplines. Van mode tot fotografie en van illustratie tot beeldhouwkunst. Een gemeenschappelijke deler is dat alle werken sterk op duurzaamheid zijn gericht. “De Hortus is een onuitputtelijke bron van verhalen”, vertelt Barbara van Amelsfort van de afdeling marketing en communicatie bij de Hortus. “Bijzonder is dat iedere kunstenaar daar één of meerdere verhalen heeft uitgepikt om zich verder in te verdiepen en daar en eigen interpretatie aan te geven.”

Vorig jaar november kregen alle geselecteerde kunstenaars rondleidingen door de tuin om kennis te maken met de eeuwenoude collectie van de Hortus. Ook kregen ze een kijkje achter de schermen. “Onze kweekkas aan de overkant van de straat is normaal gesproken niet toegankelijk voor publiek”, aldus Charlotte Vaissier, eveneens werkzaam op de afdeling marketing en communicatie. “Als er nieuwe planten nodig zijn voor de tuin of speciale tentoonstellingen, worden die in onze kweekkas vanuit zaad opgekweekt: een soort kraamkamers dus. Ook worden planten die ziek zijn hier in quarantaine geplaatst en verzorgd.”

De kunstenaars werden tijdens het hele proces begeleid door Moam, de Hortus en verschillende partners, en soms ook gekoppeld aan een tuinman van de Hortus. Zo maakte kunstenares Judith Roux een miniatuurkas van fragiel geblazen glaswerk, of kathedraal zoals ze het zelf noemt, geïnspireerd door de architectuur van de tropische kas. Samen met een tuinman van de Hortus is zij in de zaadkamer op zoek gegaan naar stekjes die hierin passen.

Duurzame mode tussen de cactussen

Verderop in de tropische kas presenteert modeontwerper Stefan Vella tussen de cactussen en agaveplanten zijn collectie Greenhouse. Net als enkele andere deelnemers maakte hij gebruik van restmaterialen van C&A. Hij omschrijft zijn project met de filosofische woorden: “In ieder van ons schuilt een broeikas en net als botanici gaan we door het leven door te verzamelen, selecteren en conserveren. We bewaren gelukkige herinneringen en zinvolle ervaringen op een veilige plek die warm blijft, zelfs als buiten de winterkou woedt.” Met Greenhouse verkent hij dit idee aan de hand van twee kledingstukken: een overhemd en een broek die elk op drie verschillende manieren kunnen worden gedragen. Een duurzame kijk op mode door middel van recycling en het concept van multi-draagbaarheid.

Denimrestanten C&A verwerkt tot kunst

Voormalig Lichting-deelnemer Juris Efneris, afgestudeerd aan Amsterdam Fashion Institute, liet zich inspireren door de relatie tussen mens en natuur. Zijn geheimzinnige kunstwerk ‘Simbiosis’ gemaakt van denimrestanten van C&A, doemt al vanuit de verte op. Repen stof zijn om de dikke stam van de ‘spechtenboom’ gewikkeld. Van deze oude beuk moest in 2019 de kroon worden weggezaagd, omdat hij gevaarlijk instabiel was geworden. Het boomskelet is blijven staan. Diezelfde banen stof staan in verbinding met twee kunstig geplooide ‘boomwezens’. Het werk roept associaties op met de heilige bomen bij boeddhistische tempels in Zuidoost-Azië, die monniken dagelijks lauweren met linten. Volgens Efneris zelf staat het symbool voor de ‘onlosmakelijke verbinding tussen mens en natuur’ en het ‘belang van eenheid en connectie’.

De natuur kent geen afval

Dat je ook vanuit een eenvoudig idee een krachtig beeld kunt creëren, bewijst Joris Moore met zijn Kasvlag & Poortvlag. Van overhemden en broeken uit het magazijn van C&A naaide hij met patchworktechnieken een kleurrijke vlag, die de buitenkant van de toegangspoort siert. Daarnaast maakte hij een metershoog banier voor in de tropische kas. Beide werken refereren naar de middeleeuwse heraldiek. Maar in plaats van wapenschilden, beeldt hij botanische motieven uit. Wie door de tuin loopt en hoog in de bomen kijkt, herkent enkele van de gebruikte vormen. Toch zit er wel degelijk een gedachte achter het levendige en intuïtieve werk van Moore: hij benadrukt hiermee het belang van recycling én symboliseert hoe de natuur zelf continu grondstoffen hergebruikt. En dat is vandaag de dag een relevante boodschap.

De tentoonstelling Moam in de Hortus is van 16 oktober tot en met 15 november elke dag van de week te bezoeken. Daarnaast organiseert Moam op een aantal data creatieve en educatieve evenementen, zoals rondleidingen, workshops en paneldiscussies.

Altijd al up-to-date zijn over de laatste ontwikkelingen in de modeindustrie? Meldt u aan voor de FashionUnited nieuwsbrief! Voeg u toe aan een netwerk van ondernemers, CEO's, ontwerpers, inkopers en andere modeprofessionals die de FashionUnited nieuwsbrief al ontvangen.

Beeld: Moam