Jaren '90 glamour: Claudia Schiffer stelt modefotografie samen uit haar gouden decennium

Astronomisch hoge reclamebudgetten maakten haar in korte tijd steenrijk: Met een expositie over modefotografie uit de jaren '90 heeft Claudia Schiffer een monument voor het supermodel-tijdperk én zichzelf gecreëerd.

Een decennium als een groot feest: In de jaren negentig was de Koude Oorlog net afgelopen en vloeide de champagne rijkelijk in de luxe-industrie. De reclamebudgetten waren enorm. Het was de laatste fase van het analoge tijdperk, toen onbekende modellen hoogbetaalde supermodellen werden die de fotografen voor het uitkiezen hadden. De beroemdste foto’s bleven in het collectieve geheugen als visuele iconen.

Het decennium van de supermodellen

Supermodellen deelden handtekeningen uit en verschenen in talkshows voor miljoenen mensen. Geen ander model was zo populair in dit tijdperk als Claudia Schiffer. De show "Captivate!" brengt een hommage aan "haar" decennium in Düsseldorf, de modefotografie van de jaren '90.

De tentoonstelling werd samengesteld door Claudia Schiffer zelf, nu 51 jaar oud en moeder van drie kinderen. Het is haar eerste project als curator. De tentoonstelling is tot 9 januari 2022 te zien in het Museum Kunstpalast.

De verlegen schoonheid uit Rheinberg aan de Nederrijn groeide uit tot het best betaalde en meest gefotografeerde supermodel ter wereld aan het einde van de jaren tachtig. Ze verscheen honderden keren op glossy covers van talloze tijdschriften.

Eén foto in de show vat perfect de geest van de jaren '90 samen, die even abrupt eindigde als hij gekomen was: Het toont Schiffer en collega-modellen zoals Naomi Campbell, Linda Evangelista en Kate Moss die samen poseren gekleed in goud als de "gouden meisjes".

Claudia Schiffer als een hedendaagse getuige

Schiffer werd in 1987 in Düsseldorf ontdekt in de Kö discotheek "Checkers", en nu heeft zij met de show een tijdelijk monument voor zichzelf opgericht in de stad. "We wilden haar als een hedendaagse getuige met haar subjectieve kijk op de jaren '90," zegt algemeen directeur van het museum Felix Krämer. Volgens hem was het besluit "een geluk bij een ongeluk".

Schiffer putte niet alleen haar privé-collectie uit aan de tentoonstelling, maar als deuropener verzamelde zij ook citaten van beroemdheden en foto's van instellingen die waarschijnlijk niet zouden hebben gereageerd op een verzoek van het museum zelf.

De expositie maakt geen geheim van Schiffer's perspectief op het Schiffer-decennium, integendeel: Schiffer schreef de teksten in de eerste persoon, sprak zelf de audiotour in, en is ook rijkelijk vertegenwoordigd in de 150 foto's die onderdeel uitmaken van de tentoonstelling.

Seks, macht en glamour

"Als supermodellen werden we symbolen van self-made succes, in een tijdperk dat vrouwelijke ambitie voorstond en werd gevoed door seks, macht en glamour," schrijft Schiffer over haar decennium.

George Michael's "Freedom" klinkt uit de luidsprekers. Modellen in de jaren '90 poseerden zelfverzekerd bijna of helemaal naakt - zonder de verdenking van seksisme te wekken. Het decennium kent opvallend minder taboes en minder politieke correctheid dan vandaag de dag.

Claudia Schiffer was en is de perfecte weerspiegeling voor de luxe industrie. De Versace-jurk waarin zij als Barbiepop werd uitgebracht, is in haar oorspronkelijke grootte in de tentoonstelling te zien.

"Supermodellen waren een creatieve en commerciële kracht. Ik denk dat wij in de recessie van begin jaren '90 hebben geholpen de glamour en het optimisme van de mode levend te houden toen de designermarkt sterk terugliep," analyseert de 51-jarige. "Toen de economie aantrok, was de taak van het supermodel om het imago van een merk over de hele wereld te verspreiden in een tijd dat de mode zich wereldwijd uitbreidde."

De spontane glamour van het kiekje

In tegenstelling tot de perfectionistische luxeglamour van de jaren tachtig, wilden de jaren negentig de spontaniteit vieren. De aanblik van het kiekje is met des te meer moeite geënsceneerd, meesterlijk door Mario Testino: het leven als een feest.

Er zijn geen donkere kanten in Schiffer's show. Seksuele mishandeling, ondergewicht, minderjarige modellen of de arbeidsomstandigheden van degenen die de absurd dure geadverteerde producten vervaardigen? Dat bestaat niet.

Alleen fotograaf Juergen Teller zorgt voor een anti-commercieel tegenwicht wanneer hij modellen eruit laat zien als heroïne junkies en het merk "Versace" fotografeert met lippenstift op hun lichaam. In die tijd had "heroïne chic" een debat op gang gebracht over de mate waarin de modefotografie medeplichtig was aan het verschijnsel anorexia bij jonge vrouwen. Het is het kleine deel van de show waarin Schiffer zelf niet te zien is. (dpa)

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.DE, vervolgens vertaald en bewerkt naar het Nederlands door Ilona Fonteijn.