De modeweek van Parijs was groot en klein tegelijk

Parijs - Afgelopen week leek het in Parijs soms of de tijd anderhalf jaar had stilgestaan, en alles weer was als tevoren. Maar toch was dit geen modeweek als alle andere.

In de Franse hoofdstad werd gisterenavond de modeweek afgesloten met shows van Chanel en Louis Vuitton en het emotionele eerbetoon van meer dan veertig voorname ontwerpers aan hun op 24 april overleden collega Alber Elbaz. Na een coutureweek op halve kracht in juli, was dit de eerste modeweek sinds het begin van de covidpandemie met een forse portie catwalkshows. Een aantal grote namen ontbrak nog op de kalender, niet in het minst Dries Van Noten, Sacai, Celine en Comme des Garçons. Maar Stella McCartney, bijvoorbeeld, besloot in extremis toch nog te showen, op maandagochtend. Daarvoor werd de officiële kalender nog snel herschikt, en moest Shang Xia, waar ontwerper Yang Li als artistiek directeur debuteerde, een half uur eerder showen.

‘Laat het feest beginnen’

Dries Van Noten hield het zoals de voorbije twee seizoenen bij een online video, geregisseerd door Albert Moya, en een fotoshoot, van Rafael Pavarotti. De felgekleurde collectie was geïnspireerd door het Holi-festival in India. “De collectieve energie en vreugde van een rumoerig publiek, vuurwerk, pop- en rockconcerten, Burning Man,” mijmerde Van Noten in zijn collectienotities. “Bring the passion and joy! Let the party begin!” Maar een virtuele party ligt toch minder voor de hand dan een écht feest.

Ook Christian Wijnants besloot voorlopig te verzaken aan de catwalk. “Ik voelde me er nog niet klaar voor,” vertelde de Belgische ontwerper aan FashionUnited. “De Fédération de la Haute Couture et de la mode drong aan, maar we moesten eigenlijk al in de zomer de knoop doorhakken, en toen was de situatie nog te onzeker om zo’n groot financieel risico te nemen.” Wijnants, die vorige week zijn film draaide op Ibiza, en in Parijs een nevenlijn lanceerde met zijn greatest hits, hoopt komend seizoen opnieuw een défilé te organiseren.

Van Noten is doorgaans een vaste waarde tijdens de modeweek. Zijn shows werden altijd druk bijgewoond, zeker voor een merk dat nooit adverteert en tot voor kort volledig onafhankelijk was. Vorig jaar was hij een van de initiatiefnemers van een beweging van ontwerpers en andere modeprofessionals die streefden naar een minder opgefokt systeem.

Nu de ‘echte’ shows terug zijn van weggeweest, en alles weer net zo opgefokt lijkt als vroeger, rest de vraag of er nog veel enthousiasme overblijft voor films en andere digitale activaties, en voor ‘slower fashion’ in het algemeen. Het is wachten op definitief cijfermateriaal van Youtube, Instagram en de Chinese sociale media om te zien of de afwezigen al dan niet gelijk hadden, en of virtuele shows en video’s nog een toekomst hebben.

Want het bleef natuurlijk wel een modeweek in mineur. Er waren amper Aziatische toeschouwers, tenzij Europese correspondenten. Maar zelfs uit Europa leken de delegaties kleiner. Zo zagen we veel minder Belgische en Nederlandse journalisten dan weleer. Dat heeft, zeker wat Nederland betreft, ook te maken met het gekrompen medialandschap, maar in het algemeen ook met ingeperkte budgetten. De edities van Vogue die rechtstreeks worden aangestuurd door de Amerikaanse uitgever Condé Nast, sturen niet langer afzonderlijke teams naar de modeweken.

Zesduizend toeschouwers voor Balmain, twintig voor Paul Smith

Soms leek in Parijs alles bij het oude. Dat was bijvoorbeeld het geval bij Balmain, waar ontwerper Olivier Rousteing zijn tiende verjaardag als artistiek directeur vierde met een groots opgezet muziekfestival op een eiland in de Seine, net buiten de stadsgrens. Franz Ferdinand en Doja Cat speelden voor een paar honderd journalisten en zesduizend enthousiaste fans. Beyoncé las een vooraf opgenomen brief aan Rousteing voor, en in de catwalkshow liepen onder anderen Naomi Campbell en Carla Bruni mee. We zagen hen in close-up, op schermen als wolkenkrabbers zo groot. Het is opmerkelijk dat een ontwerper die astronomisch geprijsde prinsessenjurken ontwerpt tegelijk zo dicht bij ‘het volk’ staat.

Balmain zag de modeweek grootschalig, terwijl iemand als Paul Smith voor piepklein ging.

De immer vrolijke Brit gaf in een kamer in zijn Parijse hoofdkwartier, een 17de-eeuws herenhuis in de Marais, persoonlijk commentaar bij een dozijn outfits, telkens voor groepjes van een twintigtal toeschouwers. “Ik vond het fijn om na de horror van Covid een face to face presentatie te doen,” zei hij terloops, “we hebben elkaar zo lang niet meer gezien.” Smith toonde tailoring, strepen, tops van fietstruitjesmateriaal, en door zijn Toscaans buitenverblijf geïnspireerde kleuren. Voor de presentatie zong de Franse, in Londen gevestigde Anaiis een drietal nummers, onder het goedkeurend oog van Smith.

Het eerbetoon aan Alber Elbaz, gisterenavond, was tegelijk een feest en een begrafenis. Enerzijds was het een mooi moment. De champagne vloeide. In de finale werd er confetti door de markthal van le carreau du Temple gespoten, en dansten de modellen, het ene meisje al wat overtuigender dan het andere. Maar het was ook een wrang moment: Elbaz overleed in april aan de gevolgen van Covid, amper 59.

Vier andere observaties uit Parijs

1. De mode had vaak weinig om het lijf

Seks, en naakt of halfnaakt, was er in overvloed. Bij Vivienne Westwood, waar vooral de mannelijke modellen met minstens één bil bloot liepen. Maar ook bij Miu Miu, waar Miuccia Prada de ’low rise’ minirok van circa Y2K heropviste: Christina Aguilera blijkt plots een stijlicoon. Lycra was populair bij labels van Saint Laurent tot Xüly Bet. Koché introduceerde een collab met Tinder. Bikini’s en badpakken waren er in veelvoud, niet in het minst bij Chanel. Waarom bandeaus en beha’s zo populair zijn? Misschien hoopt de textielindustrie dat we in 2022 dan toch de ‘hot girl summer’ krijgen die eigenlijk voor 2021 was aangekondigd, maar die in Europa letterlijk en elders op zijn minst figuurlijk in het water is gevallen. Maar het zou ook wel eens kunnen dat de strategie economisch is: er moet minder in stoffen worden geïnvesteerd.

De tekst gaat verder onder de foto’s

2. We zagen enkele catwalkdebuten

Zij het vooral van ontwerpers die tijdens of net voor de pandemie van werkgever wisselden: Matthew M Williams bij Givenchy (in de sporthal achter La Défense waar Jacquemus ooit showde), Nicolas di Felice bij Courreges (op een stuk witgeschilderd gazon in een achterhoek van het Bois de Vincennes), Gabriela Hearst bij Chloe (met zicht op de Seine).

Het mooiste debuut was misschien dat van het Brusselse duo Ester Manas, dat zijn ‘one size fits all’ filosofie voor het eerst naar de catwalk bracht. Ester Manas kleedt vrouwen met alle maten, in kleren die minder simpel zijn dan ze er op het eerste gezicht uitzien. Hun diverse casting mag een voorbeeld zijn voor de hele industrie.

Raf Simons showde voor het eerst tijdens de damesweek van Parijs, met minder spektakel dan we van hem gewoon waren geworden. De gemengde collectie was minder verrassend dan zijn experimenten tijdens de pandemie, en ook eleganter, met rokjes voor jongens en begeerlijke tailoring.

De tekst gaat verder onder de foto’s

3. Ann Demeulemeester werd definitief geherlanceerd

Ann Demeulemeester veranderde onlangs van eigenaar: het Belgische label wordt nu gerund door Claudio Antonioli, een Italiaanse mode-entrepreneur. De lijn wordt in Milaan ontworpen door een intern team en grijpt terug naar de grote successen van Demeulemeester, bijna volledig zwart en wit, en dit seizoen met een sterke focus op denim. Voor de styling van de show werd Olivier Rizzo aangesproken. Demeulemeester zelf zat op de front row en zei achteraf aan FashionUnited dat het voor haar een emotioneel moment was geweest, maar dat ze tevreden was met het resultaat.

4. Balenciaga won Fashion Week

De opmerkelijkste show van de week was die van Balenciaga: voor het klassieke Théâtre du Châtelet was een rode loper geïnstalleerd, met hordes nieuwsgierige Parijzenaars en toeristen achter dranghekken. Genodigden poseerden voor fotografen en cameramannen en werden vervolgens naar hun plaats in de zaal begeleid, waar de beelden van de rode loper live op een enorm scherm werden geprojecteerd. Tussen de genodigden bevonden zich ook modellen, celebrities en ‘vrienden van het huis’ in de nieuwe collectie van Balenciaga. Toen iedereen zijn, haar of hun zitje had gevonden, volgde nog een verrassing: een speciale aflevering van The Simpsons, waarin de hele familie naar Parijs trekt om mee te lopen in een show van Balenciaga. Artistiek directeur Demna Gvasalia kreeg achteraf een staande ovatie.