Helsinki Fashion Week '22: Duurzaamheid, digitale mode en oorlog botsen met elkaar

De Helsinki Fashion Week (HFW), die van 5 tot 7 augustus plaatsvond, keerde dit jaar terug in fysieke vorm en probeerde opnieuw gesprekken op gang te brengen over belangrijke maatschappelijke kwesties, zowel binnen als buiten de mode-industrie.

In totaal waren er acht ontwerpers en merken te zien tijdens het evenement in de Finse hoofdstad, die elk gekozen waren op basis van hun werk op het gebied van duurzaamheid en hun doelen voor de toekomst. "HFW heeft zich altijd gericht op duurzaamheid, maar door de jaren heen is de betekenis van het woord uitgebreid," zei HFW's uitvoerend producent, Saga Weissmann, tegen FashionUnited. "Dit jaar lag de focus op sociale en culturele duurzaamheid, en geestelijke gezondheid in de vorm van digitale duurzaamheid."

Weissmann vervolgde: "Dit seizoen lag onze focus ook op slow fashion en vakmanschap. De pandemie heeft veel dingen vertraagd, en onze consumptie is een van de dingen die zo moet blijven. Wij zien vakmanschap als de toekomst van de fysieke mode, nu mensen de waarde van kleding, het proces erachter en toeleveringsketens beginnen te zien en zich meer bewust worden van waar hun kleding vandaan komt."

Oekraïense ontwerpers in de schijnwerpers

Een andere missie van HFW tijdens deze editie, was de ondersteuning van Oekraïense ontwerpers. De meerderheid van de merken op het schema was afkomstig uit het land. De aanhoudende situatie in Oekraïne, waar momenteel een Russische invasie woedt, was een bron van inspiratie voor veel van de deelnemers aan de modeweek, die hun volledige collecties of shows aan de oorlog wijdden.

Dit gold ook voor HFW's Designer van het Jaar, Jean Gritsfeldt, die tijdens de show het 10-jarig bestaan van zijn merk vierde. Gritsfeldt presenteerde een collectie die deed denken aan zijn vroegere werk in wat hij omschreef als een "brug naar de toekomst". Hij rondde de show af met een rally waarbij mensen posters droegen die verwezen naar de oorlog in Oekraïne, met citaten als "United in love, united in fight" en "Free people must stand together". Naast de kledingstukken bood Gritsfeldt ook een capsulecollectie boodschappentassen aan, bedrukt met soortgelijke slogans, waarvan 50 procent van de verkoop naar de Fedor Shpyg Foundation zal gaan, ter ondersteuning van zijn inspanningen om culturele instellingen voor kinderen te herstellen die in heel Oekraïne zijn verwoest.

Anastasiya Rozava, ontwerper van het Oekraïense merk Chereshnivska, verwerkte een soortgelijke boodschap in de omschrijving van haar collectie: "Allereerst wilde ik iedereen steunen die op dit moment vecht voor een normaal leven en hen eraan herinneren dat ze niet alleen staan in deze 'reis'. Tegelijkertijd willen we opnieuw de aandacht vestigen op de oorlog in Oekraïne. Kunst is immers ook een wapen." De duurzame collectie van het merk, '2402', weerspiegelde de verschillende stadia van de oorlog door het gebruik van kleur, materiaal en hergebruikte tweedehands artikelen, en bevatte samenwerkingen met Oekraïense textielkunstenaars.

Een diervriendelijke toekomst

Op de eerste dag van het evenement nam Sascha Camilli, senior PR-coördinator van People for the Ethical Treatment of Animals (PETA), het woord om te spreken over een andere maatschappelijke kwestie die volgens haar drastisch moet veranderen. Tijdens haar toespraak ging Camilli in op het werk van de organisatie binnen de mode-industrie en hoe deze hoopt de blik van de mode-industrie te vestigen op een meer diervriendelijke toekomst. PETA's aanwezigheid op het evenement bouwt voort op haar langdurige relatie met HFW, die begon in 2018 toen de modeweek instemde met PETA's verzoek om te stoppen met het tonen van leer op haar catwalks.

Camilli merkte op dat leer, dat op grote schaal bijdraagt aan milieuproblemen en vaak wordt geproduceerd met behulp van giftige stoffen, meestal afkomstig is van koeien en andere boerderijdieren, maar dat studies van PETA hebben uitgewezen dat een deel van het leer ook afkomstig kan zijn van katten en honden, oorspronkelijk geproduceerd in Azië en waarvan is bewezen dat het ook de Europese markt binnendringt. Camilli ging verder met het beschrijven van andere negatieve aspecten van het gebruik van leer en soortgelijke materialen van dierlijke oorsprong, en drong er bij de industrie op aan om het gebruik van deze productiemethoden te heroverwegen en diervriendelijke alternatieven te gebruiken.

"Als we onszelf echt ethisch, duurzaam of humaan willen noemen, moeten we afstappen van dierenhuiden, van overproductie en van het gebruik van zoveel mogelijk van deze materialen," concludeerde Camilli.

Duurzame innovatie

In het verlengde van HFW's focus op duurzaamheid boden ook andere ontwerpers in het schema hun eigen kijk op wat ‘eco-mode’ is, waarbij velen van hen in het bijzonder nadruk legden op upcycling. Terwijl 7585's SS23-collectie, 'Middle Voices', hergebruik onderzocht aan de hand van avant-gardistische ontwerpen, toonde het Ghanese Boie&Bill by Ellisha Boie een collectie waarbij gebruik werd gemaakt van plastic afval en tweedehandskleding die op de markten van Accra werd verzameld.

Only One On Planets' (OOOPS), een merk dat gericht is op virtual reality (VR), pakte het thema duurzaamheid juist aan door het gebruik van digitale mogelijkheden te onderzoeken. Als onderdeel van de collectie bood OOOPS unieke vintage items aan (zowel fysieke als digitale kledingstukken), waarbij gebruik werd gemaakt van non-fungible token (NFT) technologie om waarde aan de stukken toe te voegen.

Het idee om het fysieke met het digitale te laten samensmelten is iets dat HFW al eerder heeft onderzocht, met eerdere edities van het evenement waarbij werd samengewerkt met digitale werelden en VR-ontwerpers. Over het onderwerp zei uitvoerend producent Weissmann: "De digitalisering van de mode-industrie heeft zeker een impact op de fysieke mode. Het maakt mode meer inclusief, wat wij bij HFW als een prioriteit zien. Digitale en fysieke mode moeten hand in hand gaan, in plaats van als afzonderlijke tegenpolen te worden gezien. Handgemaakte items zijn nog nooit zo gewaardeerd en aantrekkelijk geweest, en wij zien dat als iets om echt een licht op te schijnen."

Naarmate HFW zich verder ontwikkelt, hopen de organisatoren hun missie nog krachtiger te maken en meer statements op te nemen in de overkoepelende boodschap. Gevraagd naar plannen voor volgend seizoen, zei Weissmann: "We denken nu al na over hoe we volgend jaar nog duurzamer kunnen maken, door ons zowel te richten op innovatie op het gebied van materialen als op sociale duurzaamheid en inclusiviteit. Je kunt diversiteit op de catwalk verwachten, ‘phygital’ collecties en nog meer geweldige duurzame ontwerpers."

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.UK. Vertaling en bewerking van het Engels naar het Nederlands: Eugenia Melissen Ferrer.