Klein en/of fijn

Dat Nederlanders steeds groter en zwaarder worden mag geen verrassing zijn. Dat de mode-industrie daarop inspeelt ook niet. Maar dat betekent niet dat er geen petites, of kleine, tengere vrouwen meer bestaan in ons land. Laat de industrie hen links liggen of gebeurt er wel degelijk iets op dat terrein?

Google 'kleine maten' en er rolt van alles uit de computer. 'Partij damesjeans, kleine maten, nieuw! 'en 'Hema luierpakjes, kleine maten!' bijvoorbeeld. Nee, het is niet meteen duidelijk waar je naartoe moet om te shoppen als je klein en tenger bent. Aan kleine zwangere vrouwen is wel gedacht: 'Kleine maten positiekleding' staat er op het scherm. Daarmee moeten we het - los van de vele sites voor kleine schoenen - doen.

Dan de Engelsen. Die doen dat beter. De zoekterm 'small sizes' levert eveneens een bulk aan schoenensites op, maar de Britten hebben ook een speciale verzamelsite voor kleinere vrouwen, of petites: petitesizeclothing.co.uk. Daarop staan links naar sites die kleine maten aanbieden, zoals Topshop en Yoox. Eén nadeel: de kleding die daar te koop is, is vaak casual en dat verkopen Spaanse ketens als Zara en Bershka, waar de maten klein vallen, ook.

Wat doe je als petite als je op zoek bent naar een mooi gesneden pak of een redelijke passende winterjas? De schaarse plekken waar je die kunt krijgen zijn niet makkelijk te vinden.

Extra Small

Dat probleem ondervond Kim Nathan letterlijk aan den lijve. Nathan, 158 centimeter groot, is eigenares van Extra Small, een winkel in Amsterdam die gespecialiseerd is in kleine maten. Voor haar vorige baan als consultant had zij - destijds maat 32-34 - behoefte aan zakelijke kleding in haar maat, maar dat kon ze nergens vinden. "Casual kleding kocht ik wel eens op kinderafdelingen van grote ketens, maar daar passen je borsten vaak niet in." Zakelijke kleding kocht ze te groot en liet ze vermaken, voor veel geld. "Moest ik tweehonderd gulden meer afrekenen voor een pak dat al heel duur was, omdat het nog vermaakt moest worden." Bijkomend nadeel is dat de pasvorm vaak verdwijnt als je een kledingstuk zo veel laat innemen. Dus besloot Nathan haar baan op te zeggen en het avontuur van deze winkel aan te gaan. In haar eigen winkel zijn vermaakkosten (als dat toch moet gebeuren) gratis. "Ik heb er een hekel aan dat je gestraft wordt omdat je klein bent."

In het begin stond Nathan versteld van de modewereld. Makkelijk was het niet mensen ervan te overtuigen dat een winkel als Extra Small bestaansrecht had. Kleine vrouwen vormen een minderheid en zijn volgens Nathan een vergeten groep, maar juist daarom is haar winkel een schot in de roos.

Hoe bepaalde de eigenaresse van de eerste kleine-matenwinkel van ons land haar markt? Ervan uitgaande dat niet elke petite bij Extra Small zou kopen, niet iedereen kleding belangrijk vindt en er geld aan wil uitgeven. "De lengte van Nederlanders is een standaard normale verdeling. En iedereen gaat uit van het paradigma dat Nederlanders steeds groter en zwaarder worden. De doelgroep is dus klein." Petites, zoals Nathan ze liefkozend noemt, hebben maat 32 tot 38 (Italiaanse maten 38 tot en met 44) en kunnen tot 175 cm groot zijn (maar dan zijn ze weer tenger). Maar 60 tot 70 procent van de mensen die tenger zijn, zijn ook klein. Voordat zij begon met de winkel legde Nathan demografische cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) en Maxeda naast elkaar en stelde de vragen: "Wat geeft men uit aan kleding en hoeveel mensen zijn dat? Hoeveel mensen daarvan zijn tenger en/of klein?" Het resultaat bleek voldoende en na vijf jaar heeft haar winkel zijn bestaansrecht bewezen.

Inkopen bleek echter niet makkelijk. Nathan koopt de kleinste maten van Spaanse, Franse en Italiaanse merken in. De best verkopende maten in haar winkel zijn (de Nederlandse) 32 en 34. Maar omdat Europeanen langzaam steeds groter en zwaarder worden, zijn dat maten die zelfs vaak al in Italië niet meer worden ingekocht. Ze worden niet op voorraad gemaakt en kunnen dus niet worden nabesteld. Daarbij komt dat überhaupt niet elk label de allerkleinste maten nog voert, zelfs Mediterrane merken niet. Daarbij komt nog het probleem van verschuivende maten. Nathan: "Wat vroeger 36 was, heet nu 34. Voor vrouwen die werkelijk maat 34 hebben is het moeilijk passende kleding te vinden."

Probleem

Dat probleem zal alleen maar groter worden. Door het stijgende gewicht van de mens kopen steeds meer winkels kleine maten niet meer in. Het aanbod zal door de afnemende vraag steeds kleiner worden. Toch heeft Nathan geen behoefte een eigen merk te starten. "Er is genoeg te krijgen. Ik kan nog wel vinden wat ik nodig heb."

Ook grote modeconcens merken dat Nederlandse vrouwen steeds forser worden en houden met inkopen rekening met de toename in gewicht en maat van de Nederlander. Uit cijfers van het CBS blijkt dat in 2000 het gemiddelde gewicht van vrouwen boven de twintig jaar 69,1 kilo was. In 2007 was dit 69,5 kilo. Een toename van bijna een halve kilo in zeven jaar dus. Dat leidt ertoe dat zelfs Spaanse en Italiaanse ketens de kleinste maten hier al niet meer verkopen. "Iedereen was destijds dolblij met Zara, maar die verkoopt in Nederland nu maat 0 al niet meer," zegt Nathan.

Ook Nederlandse ketens hebben opgemerkt dat de vraag naar grotere maten groeit. Maar niet elke keten geeft daar onmiddellijk aan toe. "We blijven uiteraard gewoon maat 36-54 leveren," laat Linda Brandel van M&S Mode weten. Maar Brandel geeft daarbij toe dat M&S als policy heeft elke vrouw kleding te kunnen bieden. Wel blijft M&S de tendens in de gaten houden en zal de keten daar indien nodig op inspelen.

Een inkoopster van C&A uit Düsseldorf, waar het inkoopbeleid van C&A wordt bepaald, is daar stelliger over: "We do not buy small sizes. We cannot sell them. Experience," laat zij weten.

Ook Nienke Keizer, inkoopster dameskleding van inkooporganisatie Intres, heeft bij de bepaling van haar inkoopbeleid al toegegeven aan de veranderende maten. "We verkopen steeds minder kleine maten. We kopen zelfs pas in vanaf medium," zegt ze. En dat is niet iets van de laatste tijd. "Op het moment dat er geen vraag meer was naar maat 36, zijn we met die maat gestopt. De doelgroep vraagt met name om grotere maten, 38 en 40." Sinds wanneer is 38 groot? "Onze 38 is al veel groter dan een 38 van Zara of H&M. En hij wordt elke twee à drie jaar groter," licht Keizer toe. Wel zegt zij dat de klanten van winkels waarvoor Intres inkoopt zich voornamelijk buiten de grote steden bevinden en daar is de doelgroep anders. "Buiten de steden wonen oudere mensen en die hebben meestal iets grotere maten."

Toch heeft Nathan in haar winkel Extra Small klanten vanuit heel Nederland en zelfs België. "In het begin kreeg ik veel free publicity. Daardoor kwamen klanten van heinde en verre." Bang dat het ooit afgelopen is, is Nathan niet. "Reguliere winkels gaan steeds groter inkopen. De petites is echt een vergeten groep." Is er dus plek voor nog een Extra Small? "Hoe meer er voor de doelgroep is, hoe beter. Maar het blijft een niche. Het is niet voor niks dat de gewone bedrijfstak die kleine maten niet inkoopt."