Machtsblok in de modebranche

De definitie van een machtsblok is een groep personen die samen een krachtig geheel vormt. Zo'n groep heeft, zo wordt geformuleerd in de Van Dale, het vermogen om iets te doen of te beïnvloeden. Zo'n groep heeft macht. Wonderlijk genoeg wordt het woord 'macht' door veel mensen met iets negatiefs geassocieerd, alsof macht per definitie tot machtsmisbruik leidt. Machtsblokken binnen de modebranche zien zichzelf dan ook liever niet als zodanig geafficheerd. Maar dat organisaties zoals Modint en Mitex macht hebben staat buiten kijf. Zij hebben niet alleen een monopoliepositie en daarom veel leden, beide partijen hebben successen geboekt bij het verdedigen van branchebrede belangen en dat brengt weer aanzien met zich mee. Modint en Mitex vertegenwoordigen twee verschillende groepen binnen de Nederlandse modebranche. De eerste maakt zich sterk voor toeleveranciers in alle textiele producten, de tweede komt op voor de eigenaars van kleding- en schoenenwinkels. Hoewel beide partijen zich dus binnen de nationale modebranche bewegen, komen hun belangen niet altijd overeen. Nauwe onderlinge samenwerking is dan wel het credo - zo wordt er samengewerkt op het gebied van ketendigitalisering en EDI en vond in november 2004 zelfs voor het eerst een gezamenlijke ledendag plaats - maar wanneer de belangen van de ene partij niet stroken met die van de andere ontstaat er toch een conflict. Onenigheid komt voort uit verschil van mening over levering- en betalingstermijnen of wanneer een van beide zich teveel op het terrein van de ander begeeft. Als de twee grootste brancheorganisaties voor mode in ons land passen Modint en Mitex toch samen in één verhaal. Stoffige clubs Op buitenstaanders komen brancheorganisaties meestal over als logge, gesloten en stoffige clubs. Mitex voorzitter Jan Meerman zei daarover in een gesprek dat FashionUnited vlak voor zijn aantreden in 2003 met hem had: "Misschien lijkt het zo, maar de leden spreken dat tegen. Mitex is namelijk een stuk dynamischer dan de meeste mensen denken." Ook de leveranciersorganisatie Modint blijkt toegankelijker dan oorspronkelijk gedacht. Peter Artz, directeur van damesmodemerk Josephine & Co met ook de merken Jo. & Co Sport en Mark, is sinds drie jaar Modint-lid. Hij zegt: "Ik vind het knap dat je er altijd op een persoonlijke manier te woord wordt gestaan, want de organisatie heeft behoorlijk wat leden. Wanneer je als lid je ergens kritisch over uitlaat dan wordt daar goed mee omgegaan. Mijn ervaring is dat Modint zich niet afsluit voor kritiek en er een bevredigende reactie op geeft." Van een brancheorganisatie wordt verwacht dat die enerzijds de belangen van haar leden behartigt en daarnaast de ondernemer bij zijn dagelijkse bedrijfsvoering ondersteunt. Dat klinkt mooi, maar bereikt men ook wat? Modint heeft in ons land ongeveer 800 leden. Dat lijkt misschien niet zoveel, maar wie weet dat Modint daarmee ongeveer 70 procent van de totale omzet aan de leverancierskant binnen de branche vertegenwoordigt, realiseert zich dat deze organisatie wel degelijk iets te zeggen heeft. Deze invloed wordt onder andere aangewend bij onderhandelingen over een nieuwe CAO. Onder leden wordt verder bijvoorbeeld deelname aan buitenlandse beurzen gestimuleerd en er worden voor hen geregeld handelsmissies georganiseerd. De invloed van Modint is onlangs weer gegroeid. In januari van dit jaar is namelijk een fusie tot stand gekomen met de Vereniging van Nederlandse Tapijt Fabrikanten (VNTF). Hierdoor is een organisatie ontstaan die gezamenlijk een industriële en groothandelsomzet van 6,5 miljard  euro realiseert. Hiervan wordt door verkopen aan detail- en tussenhandel ca. 4 miljard op de Nederlandse markt afgezet en 2,5 miljard euro in het buitenland. Als belangrijkste diensten worden Modints algemeen geaccepteerde verkoop-, levering- en betalingsvoorwaarden vaak genoemd alsook de module Creditmanagement & incasso. "In geen andere bedrijfstak is een zorgvuldig debiteurenbeheer zo belangrijk," zegt men zelf en leden kunnen deze vorderingen door de leveranciersorganisatie laten innen. Bovendien wordt een 'zwarte lijst' met wanbetalers in binnen- en buitenland bijgehouden waar, zoals Peter Artz het zegt, "wij dankbaar gebruik van maken". Ook Oscar Goudsmit van Mixi Modes noemt de mogelijkheid voor het uit handen geven van de financiële afwikkeling de voornaamste reden dat hij met zijn bedrijf al ruim veertig jaar lid is van Modint. "Dat je kunt dreigen om wanbetalers op die zwarte lijst te laten plaatsen, blijkt vaak al genoeg om een snelle betaling af te dwingen." Zelf noemt de organisatie nog de module Inkoop & Productie als belangrijke poot. Deze biedt informatie omtrent uitbesteding van de productie en is inzetbaar bij het oplossen van douaneperikelen (met het wegvallen van de quota is naar dat laatste momenteel veel vraag). Hangjongeren Retailorganisatie Mitex heeft ongeveer 4500 leden die gezamenlijk zo'n 13000 winkels hebben. Ook deze organisatie fungeert voor haar leden als vraagbaak bij juridische, bedrijfsmatige en personele kwesties en voert namens werkgevers CAO-onderhandelingen. Zij kan kortingen aanbieden op allerlei producten - van verzekeringen en brandstof tot abonnementen op vaklectuur - en Mitex behartigt natuurlijk ook de 'algemene branche belangen'. Een opvallend wapenfeit was bijvoorbeeld de succesvolle boycot van de Pembaboete, de boete die wordt opgelegd als een werknemer in de WAO komt, drie jaar geleden. Daarnaast maakt de retailorganisatie vrij veel werk van promotie van de branche naar de eindgebruiker, de consument. Het goed bekeken tv-programma LookingGood waarin steeds vier mensen aan een metamorfose worden onderworpen, is een initiatief van de brancheorganisatie die daarvoor samenwerkt met het Hoofdbedrijfschap Detailhandel en het Hoofdbedrijfschap Ambachten, waarbij ondermeer kappers zijn aangesloten. Inmiddels is aan het programma ook een magazine opgehangen dat consumenten vaker over de drempel van modewinkel en kapperszaak moet trekken. Mitex weet de media überhaupt goed te vinden. Regelmatig komt de organisatie in het nieuws met onderzoeken en branchecijfers (zoals de Modemonitor met omzetcijfers per sector) of wanneer de noodklok wordt geluid over zaken die modeondernemers het leven zuur maken. Neem de hangjongeren die volgens Mitex de sfeer in winkelcentra zodanig verziekten dat mensen niet meer op koopavonden gingen winkelen. Eind vorig jaar veroorzaakte de organisatie de nodige ophef toen zij startende ondernemers ontraadde een winkel te beginnen vanwege de stijgende criminaliteit en gecompliceerde wet- en regelgeving in ons land. En half maart verscheen de Mitex voorzitter nog in het acht uur journaal toen hij bij Interpay 12.000 boze brieven en een schadeclaim van ondernemers afleverde vanwege hoge pintarieven. Een ondernemer die geen lid is van een brancheorganisatie heeft ook profijt van sommige activiteiten zoals hierboven genoemd. Onderzoek, publiciteit en belangenbehartiging zijn nu eenmaal initiatieven die aandacht voor de hele branche opleveren en waar iedereen zijn voordeel mee kan doen. Daarnaast is een lidmaatschap niet goedkoop. Maar zoals eigenlijk bij elke vereniging wordt het meeste voordeel behaald door diegenen die er wel actief lid van zijn. Liesbeth Bruisten, eigenaresse van Annette Mode in Druten en 17 jaar Mitex-lid zei in het februarinummer van het Mitex Magazine: "Ik ben actief lid. Ik volg workshops, Business Clubs en ik ga naar de jaarlijkse ondernemersdag. Het is erg belangrijk om andere ondernemers te zien, gezamenlijk te brainstormen en zo oplossingen te bedenken." Een positieve instelling, maar je moet er wel tijd voor vrijmaken. Oscar Goudsmit doet dat bijvoorbeeld niet. "Naar vergaderingen en bijeenkomsten van Modint ga ik eigenlijk nooit," zegt hij. "Ik heb daar gewoon geen tijd voor." Toch piekert hij er niet over om zijn lidmaatschap op te zeggen. Uit zijn woorden blijkt dus dat ook bij 'passief' lidmaatschap voordeel te behalen valt. Goudsmit: "Wie als modeondernemer professioneel bezig wil zijn kan eigenlijk niet zonder." Paul Gardner van kindermodemerk Imps & Elfs is ongeveer zes jaar Modint-lid. Hij zegt desgevraagd bijna hetzelfde: "Zolang wij zaken doen, zullen wij lid blijven."