Monique van Heist: "Ik kijk naar mensen die rare dingen aan hebben"

Modeontwerpster Monique van Heist heeft het stempel 'anders' te zijn dan andere ontwerpers van haar generatie. Een generatie waartoe designers als Daryl van Wouw, Mada van Gaans en Joline Jolink behoren en ook Percy Irausquin en Jan Taminiau die tot de couturiers worden gerekend. In dat rijtje neemt Van Heist inderdaad een aparte positie in met haar onalledaagse collectiepresentaties en eigenzinnige aanpak. "Ik word gezien als de rebel," zegt ze, maar volgens haar valt het met die rebellie in de praktijk best mee.

 

 

 

Wie aanbelt bij het atelier van Monique van Heist in Rotterdam wordt begroet door luid geblaf. Simon is anderhalf jaar oud en danst vrolijk rond de benen van zijn bazinnetje en bezoekers. Het atelier van Van Heist is gevestigd in een oud schoolgebouw en zij deelt de ruimte met haar drie stagiaires. Tijdens ons gesprek zijn de studenten druk met het uitzoeken van dozen kleding. Het zijn restanten van oude collecties, maar ook verknipte kledingstukken en proefmodellen die straks tijdens een stocksale moeten worden verkocht. "Er komt een bak met kleding die je zelf moet afmaken," zegt Van Heist, "er zijn genoeg mensen die dat leuk vinden om te doen." Zo'n voorraadverkoop ruimt natuurlijk lekker op en de ontwerpster hoopt er wat aan te verdienen. Zij heeft echter ook liever dat die kleding gedragen wordt, "dan dat het hier zomaar ligt". Het is typerend, want hoewel Van Heist als 'anders' wordt bestempeld en ook haar ontwerpen niet alledaags te noemen zijn, maakt zij toch vooral kleren om te dragen. "Kleding is een gebruiksvoorwerp," zegt ze nuchter, "ik maak een jurk en die wil ik verkopen." Dat verkopen doet ze nu aan twee winkels, Kiki Niesten in Maastricht en Margreeth Olsthoorn (Beljon) in Rotterdam. De bestellingen worden nog steeds in haar eigen atelier gemaakt, "maar hopelijk is dat dit seizoen de laatste keer," want ze is druk op zoek naar mogelijkheden om de productie uit te besteden.

 

Een eigen label

Monique van Heist (1972) is in 1996 afgestudeerd aan de kunstacademie in Enschede. Zij werd als finalist geselecteerd voor verschillende modeprijzen waaronder de Robijn Fashion Awards in 1998, het Festival International de la mode Hyères in Frankrijk, de Blvd-modeprijs, beide in 2002 en its#2 in Trieste in Italië (2003). Zeven jaar na haar afstuderen, in januari 2003, begon zij aan de masteropleiding FIA (Fashion Institute Arnhem). "Voor mij was het een logische stap," zegt zij. Van Heist had een waslijst aan baantjes gehad en ondertussen haar stijl verfijnd. "Ik ben fietskoerier geweest," zegt ze, "ik heb schoenen verkocht, in een bruidsmodezaak gewerkt en als caissière bij een nachtclub." Maar een eigen modelabel bleek toch het hoogste goed, "en het FIA is de enige masteropleiding in Nederland waar je wordt klaargestoomd om daarmee te beginnen."

 

Het merk Monique van Heist bestaat nu twee jaar en laat zich het beste omschrijven als een modemerk voor stoere vrouwen. Met de eerste collectie 'Tina', die geshowd werd op de tweede editie van de Amsterdam International Fashion Week in januari 2005, kwam ze voor het eerst in de publiciteit en werd meteen alom getipt als een van de leukste nieuwe modeontwerpers van Nederland. Van Heist had de garderobe van een imaginaire vrouw als voorbeeld genomen. "Tina is een stoere meid van 30 jaar die in een zelfgebouwde caravan woont en een autosloperij heeft", zei Van Heist indertijd over de collectie in de Volkskrant. "Tina draagt leggings met een beetje een laaghangend kruis, en T-shirts die draaien alsof ze te vaak gewassen zijn, een gabbertrainingspak van grijze jersey met gouden knopen, en haar spijkerbroek heeft contrasterende stiksels en strakke, iets te lange pijpen." Bij de presentatie, toen nog gewoon op een catwalk, werd het publiek op bier en popcorn getrakteerd. Voor de presentatie van haar tweede collectie, 'La fille Simon' - inderdaad vernoemd naar haar hondje, liet ze de brave catwalk van AIFW voor wat die was, dirigeerde haar publiek naar een drassig grasveld naast de Westergasfabriek en liet haar modellen over houten vlonders lopen. Simon is een stoere boerenmeid op klompen, "ruikend naar hooi en met een melksnor". De zomercollectie omvatte behalve de te voorspellen tuinbroek en overal, ook strakke truitjes en vestjes, wijde bermuda's, ruimvallende jeans, fris witte plooibloesjes en bloemenjurkjes met gesteven kraag. Met de derde collectie, gepresenteerd in januari 2006, ging Van Heist een stapje verder. Weer bracht ze haar publiek naar buiten, waar men drie kwartier in de kou bleef staan, vervolgens op een podiumpje moest klimmen en zelf werd gefotografeerd. Tussen het publiek bevonden zich modellen gekleed in Van Heists 'Clive' collectie. Deze 'Dresscode survival challenge' maakte nogal wat reacties los. Mensen liepen boos weg en veel genodigden hadden helemaal niet in de gaten dat er daadwerkelijk een nieuwe collectie werd getoond. "Dat was natuurlijk te verwachten," zegt de ontwerpster, "maar ik vind het wel leuk om mensen op de kast te jagen."

 

Agent

Met haar werk manoeuvreert Van Heist naar eigen zeggen in het grensgebied tussen mooi en lelijk. Daarom maakt zij bijvoorbeeld een oversized japon - "alsof je de jurk van je dikke oma aan hebt" - maar dan zo dat het toch goed zit en de draagster flatteert. Ook maakt ze veel gebruik van patronen voor mannenkleren en heeft zij voor komende zomer een unisex collectie ontwikkeld en die 'Kim, the Fashion Tourist' genoemd. In juli lanceerde zij deze collectie met een feestje waar de gasten hun eigen kleding konden ruilen tegen een Fashion Tourist T-shirt of een masker met konijnenoren.

"Ik heb moeite om mezelf netjes aan te kleden. Het lijkt wel of er altijd een rouwrandje aan zit. Maar het is ook iets dat bij mij hoort en dat in mijn collecties is terug te vinden. Er zit altijd een stukje van mezelf in een collectie en mijn werk wordt er steeds persoonlijker door." Inspiratie haalt zij uit wat zij op straat ziet of in de supermarkt. "Ik kijk vooral naar mensen die rare dingen aan hebben." Zo ook voor de wintercollectie '07 waar ze nu aan werkt. "Daarvoor heb ik een heel andere benadering gekozen." Vooraf is niets uitgedacht of gepland, "het gaat over iemand die zelf een garderobe in elkaar heeft geknutseld. Hoe je beïnvloed wordt door films en televisie en de manier waarop mensen met kleding communiceren." Het concept zal straks in de uiteindelijke collectie tot uitdrukking komen, zonder dat het afdoet aan de draagbaarheid. "Ik wil kleding maken die goed verkoopt en tevens trouw blijven aan mijn eigen visie." Inmiddels heeft Van Heist een agent in de arm genomen die komend jaar met haar collectie de boer op gaat om nieuwe verkooppunten aan te boren. Want hoewel de omzet groeit is de ontwerpster nog steeds genoodzaakt om freelance werk aan te nemen. Zo werkte zij als freelance ontwerper voor kindermodemerk Imps & Elfs en werkt ze momenteel als docent op kunstacademies in Rotterdam en Utrecht. Haar conceptuele aanpak doet niets af aan de wens van haar merk een commercieel succes te maken. "Veel bewondering heb ik voor een merk zoals American Apparel. Dat verkoopt gewoon spullen." Aan pr hecht ze weinig waarde. "Liever nooit meer in een tijdschrift, maar wel in alle winkels."