Qwstion: het Zwitserse merk dat hoogwaardige tassen maakt van bananenplanten

Als het op het duurzaamheidsprobleem van de mode-industrie aankomt, ligt het niet alleen aan de niet duurzame hoeveelheden kleding die deze sector produceert, maar ook aan het gebruik van synthetische vezels zoals polyester die enorm veel schade aan het milieu veroorzaken. Gelukkig zijn innovatieve merken wereldwijd bezig nieuwe materialen te ontwikkelen om de schade te beperken.

Het Zwitserse Qwstion is een van deze merken. Het in Zürich gevestigde label, dat werd opgericht in 2008, maakt tassen en accessoires van hoogwaardige kwaliteit met Bananatex, haar eigen stof gemaakt van de planten van de bananenboom.

De stof staat lokaal bekend als ‘Bananenhennep’, of als ‘Abacá’ in de Filipijnen waar het geteeld wordt en vervolgens verwerkt tot een duurzaam alternatief voor synthetische stof. De vervanging van deze vezels is momenteel een belangrijk gespreksonderwerp bij projecten die de mode-industrie willen opschonen.

Ooit aangeprezen als een wondervezel dankzij zijn goedkope, lichte en duurzame eigenschappen, is polyester inmiddels het meest gebruikte materiaal in de kledingproductie van vandaag de dag. Maar is de afgelopen jaren veelvuldig bekritiseerd aangezien er microvezels bij vrijkomen. Volgens een rapport van de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN) was een geschatte 25 procent van alle microplastics in de oceaan afkomstig van het wassen van synthetische textiel zoals polyester. Dit soort stoffen zitten diep verweven in de kern van fast fashion.

FashionUnited sprak met de medeoprichter en creatief directeur van Qwstion, Christian Kaegi, over het maken van Bananatex, de beslissing om de stof open source te maken en over de prijs van duurzame mode.

Welke stoffen gebruikte u vóór Bananatex?

Eerst gebruikten we katoen, niet biologische standaard katoen. Toen we begonnen was dat het enige materiaal dat we konden vinden dat voldeed aan onze criteria, namelijk: geschikt voor tassen. De volgende grote stap was het maken van onze eigen GOTS-gecertificeerde biologische katoenen doek. We gebruiken het vandaag de dag nog steeds in een paar van onze collecties. Het komt uit Turkije en wordt verwerkt in Hong Kong.

Voordat we bij katoen uitkwamen, hebben we nog een aantal proeven gedaan met andere materialen zoals bamboe, hennep en linnen, om er een paar te noemen. Dit waren allemaal natuurlijke vezels met een eigen stevigheid, iets dat heel belangrijk is voor onze tassen, maar deze stoffen hebben ons nooit tevreden kunnen stellen.

Tegen wat voor soort problemen liep u aan?

Het was gewoon moeilijk om een vaste bron te vinden voor de vezels. We hebben bijvoorbeeld overwogen om netel te gebruiken, een materiaal dat lange tijd veel gebruikt werd voor sterke rugzakken en gebruikt werd door het Zwitserse leger rond de jaren 1920-1930. Toen was er een vaste bron voor, die werd geoogst en geproduceerd, maar dat is niet langer het geval.

Wat hennep betreft zijn we er wel in geslaagd om een bron te vinden in Europa. We hadden het doel om de hele toeleveringsketen in een gebied dichtbij Zwitserland te vestigen maar ook daarbij liepen we tegen moeilijkheden aan. We hadden een vaste hennepbron in België gevonden, het spinnen zou dan gebeuren in Noord-Italië en het weefproces op speciaal aangepaste weefgetouwen in Zwitserland. Dit hele proces betekende echter dat er een totale afstand van 4,000 kilometer per vrachtwagen moest worden afgelegd binnen Europa.

We beseften dat het een veel grotere voetafdruk zou hebben voor het milieu als we het op die manier zouden doen. Dit vergeleken met wat we in Azië konden waarmaken, hetgeen uiteindelijk de doorslag heeft gegeven in onze beslissing om de laatstgenoemde regio te verkennen. In Azië vonden we uiteindelijk de bananenvezel.

Hoe is Bananatex tot stand gekomen?

We deden veel onderzoek naar hennep met de Aziatische partners waar we al mee samenwerkten aan de biologische katoen en zij vertelden ons dat ze een net opgestarte spinnerij kenden, die gebruik maakte van bananenvezels. Ze waren in een zeer vroeg stadium van hun ontwikkelingsproces dus wij sloten op een goed moment aan. Op die manier konden we samen met de spinnerij iets ontwikkelen. Dit leidde tot drie jaar experimenteren totdat we er in slaagden een textielsoort te vervaardigen waar we heel blij mee waren, Bananatex.

Welk deel van het producten assortiment beslaat Bananatex nu?

Ik zou zeggen dat Bananatex nu ongeveer het roer begint over te nemen van onze andere materialen. Zodra we zagen dat Bananatex zo presteerde als we wilden en aan de duurzaamheidscriteria voldeed, besloten we het zo snel mogelijk in het hele assortiment toe te passen. Als je ziet wat we de afgelopen twee jaar geproduceerd hebben dan is dat ongeveer 80 procent Bananatex. We verwachten dat Bananatex de komende drie jaar gebruikt zal worden voor bijna alle producten.

Hoe verhouden de tarieven zich tot die van andere materialen?

Bananatex kost ongeveer 27 dollar (23 euro) per meter dus het is aanzienlijk duurder als je het bijvoorbeeld vergelijkt met polyesters, nylons of Cordura, materialen die 3-4 dollar (3 euro) per meter kosten.

Hoe bent u er dan in geslaagd om uw prijzen niet aanzienlijk te verhogen?

Omdat we ervoor hebben gekozen om dit dure materiaal te gebruiken, zijn we gedwongen heel het ontwerpproces voor onze tassen om te gooien. De eerste lancering van Bananatex bestond uit een minimale collectie en daarbij ging het om het minimaliseren van het aantal onderdelen om de hoge prijzen zoveel mogelijk te compenseren. Zo zouden we uiteindelijk tot een prijspunt kunnen komen dat nog steeds toegankelijk was. Onze prijzen zijn licht gestegen maar ik zou zeggen dat het uiteindelijk om de prijs van duurzaamheid gaat.

Hoe presteert Bananatex op het gebied van duurzaamheid vergeleken met andere op plastic gebaseerde producten?

Als je kijkt naar de Martindale slijtagetest [een eenheid om de slijtvastheid van textiel te kwantificeren, red.] dan bevinden wij ons met Bananatex op een niveau van ongeveer 30.000, wat te vergelijken is met dunnere versie van Cordura. Zware varianten van Cordura kunnen de 100.000 eenheden overschrijden. Maar ik denk dat het belangrijk is om de ‘geschiktheid’ van materialen te beoordelen. Dat is een criterium waar plantaardige materialen die goed presteren heel ver in gaan - je zou er wel een ton van kunnen dragen in je rugzak, maar wie heeft dat nodig? Tijdens het ontwerpen keken we echt naar geschiktheid en dachten na over welke mate van performance van het materiaal werkelijk nodig is voor het beoogde doel van de drager ervan. Dat was onze focus.

En de tassen zijn biologisch afbreekbaar?

Ja. Aan het einde van 2020 hebben we ons nylon draad ingewisseld voor Tencel draad. Dus nu zijn de YKK-Rits en metalen haken er al afgehaald, die allebei gerecycled kunnen worden, en je kunt het gewoon op de composthoop gooien. We hebben het zelf getest en na ongeveer zes maanden is alles verdwenen. Ons idee was om echt een product te maken dat van plantaardige oorsprong is en uiteindelijk terug kan keren naar de planten en de natuur.

U zegt dat u bijna alle materialen rechtstreeks ontwikkelt en aankoopt. Bij welke materialen is dat momenteel niet het geval?

We gebruiken nog altijd leer in sommige van onze producten. We zijn ons ervan bewust dat er genoeg vegan alternatieven bestaan maar voor de meeste daarvan worden plasticsoorten gebruikt en ze bieden niet de mate van bestendigheid waar wij naar op zoek zijn. We hebben ook onze eigen experimenten gedaan met materialen op basis van paddenstoelen, maar hier slaagden we er weer niet in om tot dezelfde kwaliteit te komen. We weten dat er veel controverse bestaat over leer maar de koeienhuid die wij gebruiken is een restproduct uit andere sectoren, dus we hebben besloten het te blijven gebruiken.

Waarom heeft u besloten om Bananatex open source te maken?

Dat was een beslissing die voor ons natuurlijk leek omdat we een verandering teweeg wilden brengen in deze wereld en deze branche, die al zo excessief is wat productie en afval betreft. Zodra we zagen dat Bananatex een goed alternatief kon zijn voor stoffen op basis van plastic, wisten we dat we een grote impact konden hebben als we het met anderen deelden in plaats van het alleen maar voor onszelf en ons eigen assortiment te houden.

Hoeveel interesse heeft u tot nu toe gezien en waar komt deze interesse vooral vandaan?

We hebben een geweldige respons gekregen. Sinds we Bananatex ongeveer twee jaar geleden lanceerden, hebben we duizenden verzoeken ontvangen. Ook al kunnen we geen namen noemen omdat ze zich allemaal nog maar in prototyperingsfase bevinden, hebben we op alle vlakken interesse gezien. Hierbij horen ook grote sportkledijbedrijven en luxemerken, net als juwelen en horloge bedrijven. We hebben ook interesse gezien vanuit andere sectoren zoals de meubelsector en de auto-industrie.

Wanneer kunnen we verwachten dat andere merken Bananatex gaan gebruiken?

Je kunt in het eerste kwartaal van dit jaar een aankondiging verwachten met betrekking tot een bekend modemerk.

Wat is de toekomst van Bananatex?

We willen onze transparantie nog meer verbeteren. Momenteel werken we met leveranciers zodat er een wederverkoper tussen onszelf en de verbouwers van de bananenplanten zit. Er zijn ongeveer 400 micro-boerderijen die de bananenvezel kweken en ervoor zorgen dat deze in het magazijn terecht komt. Op dit moment werken we samen met onze partners om een compleet transparante toeleveringsketen in elkaar te zetten. Zo weten we welke boeren precies bezig zijn welke vezel te maken.

Beelden: Qwstion

Dit artikel is eerder verschenen op FashionUnited.UK en vervolgens vertaald en bewerkt naar het Nederlands door Veerle Versteeg.