Russische fashion wil Westers zijn

De Russische modewereld zit in een stroomversnelling. Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is de blik van de voormalige Sovjetlanden alleen nog maar gericht op het Westen. De modewereld loopt daarbij voorop. Van Oostblok grauw naar sexy Slavisch. Laatst hoorde ik een vriendin haar verbazing uitspreken over de vele Russische prostituees die ze tijdens haar vakantie in een toeristisch oord in Turkije tegenkwam. Overdag werden deze meisjes van plezier begeleid door bomen van kerels, om hen te beschermen tegen oneerbare voorstellen wanneer ze in hun minuscule bikinietjes langs het zwembad flaneerden. 's Avonds echter waren de bodyguards naar de achtergrond verdwenen en hingen de dames in strakke pakjes om de nek van rijke, Russische vakantiegangers. Hoezeer de animeermeisjes zich ook mochten begeven tussen een voor Russische begrippen rijk en high society publiek, hun outfits zagen er uit alsof het IJzeren Gordijn nog altijd niet was opgeheven. De bikini's waren dan wel minuscuul, het materiaal en de kleuren waren echter flets en ouderwets. Ook de jurkjes die de meisjes 's avonds droegen waren te strak, te klein en naar onze Westerse begrippen achterhaald en ordinair. Buitenland Toch is er veel gaande in de Russische modewereld. Sinds het einde van de Sovjet-Unie zijn de deuren naar het Westen geopend. Met de toetreding van de Balkanlanden tot de Europese Unie is Europa de buurman geworden. Een goed voorbeeld van de globalisering is dan ook de Russian Fashion Week, die sinds 2003 georganiseerd wordt. Designers uit landen van de voormalige Sovjet-Unie tonen daar hun werk tijdens modeshows. De afgelopen editie van de RFW trok 50.000 bezoekers en meer dan 700 binnen- en buitenlandse journalisten. Masha Popova, projectleider van de Russian Fashion Week, zet zich in om de link met het buitenland te leggen. Popova: "Sinds twee jaar organiseren we een 'international day' tijdens de Russian Fashion Week. Op de British day werden shows georganiseerd door zes ontwerpers die ook deelnamen aan de London Fashion Week. We hebben ook een Spaanse dag gehad, met ontwerpers uit Madrid en Barcelona. Dit jaar staat een Italiaanse dag gepland. Niet alleen designers uit Italië, maar ook uit andere landen, zoals de Verenigde Staten en Frankrijk, zullen bij de RFW aanwezig zijn." Hoewel er contact is met het buitenland, zijn er nauwelijks Russische ontwerpers die ook buiten de eigen landsgrenzen bekendheid krijgen. Slava Zaitsev, die wereldfaam verwierf met zijn parfum Maroussia, is in het Westen de enige grote naam. Zaitsev, vertegenwoordiger van een oudere modegeneratie, wordt ook wel de vader van het Russische modeontwerp genoemd. Typerend voor zijn werk is dat hij al decennia lang de kleuren zwart, wit en rood gebruikt. "Wanneer je ergens genoeg van krijgt, keer je altijd weer terug bij het klassieke, bij de wortels van de mode," zo sprak de beroemde ontwerper ooit. Nu de tijden veranderd zijn, lijkt dat credo niet meer op te gaan. Want de nieuwe lichting Russische ontwerpers vindt haar inspiratie volop in moderniteit en vooruitgang. Popova: "Afgelopen seizoen werden er 72 shows georganiseerd op de RFW. Alle designers spiegelden hun werk aan de Westerse modestijlen. Alleen in de ontwerpen van Daria Razumikhina zijn typisch Russische elementen te herkennen. Zij heeft een uitgesproken eigen stijl. Razumikhina combineert folklore met eigentijdse trends. Daardoor is haar werk heel populair in Rusland." Russin Natuurlijk zouden de ontwikkelingen in de professionele modewereld geen voet aan de grond krijgen wanneer er onder de Russische bevolking geen animo voor was. Voordat de Sovjet-Unie uiteenviel kon een doorsnee Russische vrouw het zich mode niet permitteren. Vooral de laatste jaren zijn de Russische inkomens echter fors gestegen. Tussen 2000 en 2004 nam het gemiddelde maandinkomen met 200 tot 250 dollar toe per werkend bevolkingslid. In grote steden was dat zelfs 400 tot 500 dollar. Daarmee kreeg een groot deel van de Russische bevolking toegang tot consumptiegoederen die voordien niet vanzelfsprekend waren, zoals eigen vervoer, opleiding voor kinderen, televisie, internet en luxe voedingsmiddelen en kleding. Popova: "Invloeden uit het Westen waaien over. Daar spiegelen Russische vrouwen zich aan. Ze kunnen én willen hun inkomen aan kleding besteden. Er heerst een gevoel van vrijheid." En die vrijheid willen Russische vrouwen maar al te graag uiten. Popova: "Buitenlandse ontwerpers vertelden me dat het hen opviel dat Russische vrouwen niet bang zijn om er sexy uit te zien. Ze kleden zich extravagant. Meer nog dan Westerse vrouwen." Naast mode zijn sieraden en vooral cosmetica erg populair bij Russische vrouwen. Veel meer dan in Westerse landen, gaat het in Rusland om uiterlijk vertoon. Wie geld heeft, is daar trots op. Dat er grote verschillen zijn tussen arm en rijk, daar lijkt niemand zich aan te storen. From Russia with Love Hoewel de Russische bovenlaag vooral oog heeft voor het buitenland, lijken Westerse ontwerpers juist inspiratie op te doen in het Bolsjoj gebied. Voor de collecties van het komende winterseizoen lieten Westerse modehuizen zich inspireren door Russische folklore en 'Matruschka' poppetjes. Wijde rokken, drukke kleuren, breisels en patronen in combinatie met luxe glanzende stoffen en opvallende sieraden maken de traditionele Russische klederdracht eigentijds. Ook Russische modellen zijn, vanwege hun Slavische, Oost-Europese en mystieke uitstraling erg in trek. Rusland lijkt te gaan meetellen op modegebied. Popova: "De Russische modewereld is bezig met een inhaalslag. Het beeld verandert razendsnel. In die zin is Rusland met geen enkel ander modeland te vergelijken." Nu de grenzen vervagen kan de Sovjet regio niet meer onderdoen voor de Westerse modelanden. Toch is het zonde wanneer de Russische elite zich teveel zou laten meeslepen door het West-Europese modebeeld. Om Folkloristische patronen, Slavische gezichten en bont hangt nog altijd een zweem van Oostblok-nostalgie. Datgene waar wij juist naar terugverlangen, romantiek, puurheid en geborgenheid, wordt in Rusland in rap tempo verruild voor strakke, blote kleding, waarvan de Russen denken dat het Westers is.