Te sexy?

Kinderen kleden zich graag ouder dan ze zijn. Mode-ondernemers spelen op die wens in door schattige jurken en truitjes te vervangen door volwassener spul. In navolging van de kledingstijl van jeugdidolen showen merken op hun catwalks stoere broeken en hippe prints. Maar ook: miniscule minirokjes, strakke leggings en blote halterjurkjes. Toch is de kans klein dat alle kinderen er uiteindelijk als mini-sekssymbolen bij zullen lopen.

 

 

Kinderlijke kleding heeft afgedaan bij jonge kinderen. Op het schoolplein hebben brave kinderoutfits plaatsgemaakt voor strakke spijkerbroeken, versierde riemen of kleurige glittertops. "Met schattige plaatjes hoef je niet meer aan te komen bij de jeugd van nu," zegt Jeannet van der Hart, van Coccinelle Kids Fashion in Rotterdam. "Ze willen dragen wat hun popidolen aan hebben, wat ze op televisie zien en wat er in de winkels van volwassenen hangt."

Volgens het Cap Gemini-onderzoek 'Trends in Retail' schuiven jonge tieners qua gedrag en kledingstijl op in de richting van dertigers. En Stefanie Jansen, hoofd van IPM Kidwise, een bureau dat gespecialiseerd is in kindermarketing, signaleert een trend genaamd 'kids getting older younger'. Het blijkt dat er meer elementen uit het leven van volwassenen opduiken in kinderlevens en dat dit niet alleen voor de mode geldt. Het omslagpunt van kind naar jongere was vroeger op een leeftijd van dertien of veertien jaar, tegenwoordig ligt het bij kinderen rond tienjarige leeftijd. Deze groep staat in marketingtermen bekend als 'Tweens'.

Het verlangen van kinderen om zich uit te dossen als volwassenen is een oud verschijnsel. De sociologie heeft daar zelfs een term voor: het 'trickle-down effect', wat inhoudt dat vernieuwingen bij mensen op het hoogste niveau doorsijpelen naar de lageren in rang, omdat die proberen op te klimmen. In de jaren zestig stelde socioloog Thorstein Veblen al vast dat mensen kleding gebruiken om te laten zien wat ze hebben en wie ze zijn: door het overtroeven van de mensen die ons omringen en het imiteren van degenen die boven ons staan.

De verandering die we in de kindermode bemerken, heeft andere oorzaken. Allereerst wordt door de toename van allerlei moderne communicatiemiddelen het mode- en merkbewustzijn van jongeren hoe langer hoe vroeger gevoed door hoe langer hoe meer impulsen. Jansen van IPM Kidwise: "Dankzij internet communiceren kinderen niet alleen met leeftijdsgenoten, maar komen ze ook in contact met ouderen die hun mening beïnvloeden. En reclame is overal. Internet, televisie, de mobiele telefoon. Maar ook in op het oog neutrale media als lesmaterialen."

 

Beïnvloeding

De discussie over de normvervaging die hier mogelijk een gevolg van is, speelt in de politiek, de hulpverlening en de media al langer. Zo zouden de 'breezersletjes' uit Amsterdam Zuid-Oost, meisjes die seks hebben in ruil voor een bacardi breezer, en het gewelddadige gedrag van jongens allemaal het gevolg zijn van verkeerde voorbeelden op televisie, internet en in tijdschriften. Ook de kledingkeuze van kinderen kan daardoor worden beïnvloed, zegt klinisch pedagoge José Sagasser: "Door kinderen op jonge leeftijd bloot te stellen aan seksueel getinte videoclips en blote lichamen in abri's zeggen we impliciet: 'Het is goed om je op deze manier te gedragen.' Wat er in de videoclips te zien is, heeft niet alleen invloed op hun gedrag, maar ook op hun kledingkeuze."

Het wordt kinderen makkelijk gemaakt om zich in Britney Spearsachtige rokjes te hullen of zich in Snoopdogg-broeken te hijsen. Producenten zorgen ervoor dat de door kinderen begeerde kleding ruimschoots vertegenwoordigd is in het assortiment. Logisch, want voor de modebranche zijn 'tweens' een interessante doelgroep. Kinderen staan immers nog open om van alles te proberen en zijn makkelijk te beïnvloeden. Bovendien hebben ze vaak ouders die bereid zijn veel geld aan hen uit te geven. Geen wonder dus, dat Blumarine, Tommy Hilfiger en La Perla speciale minilijnen uitbrengen voor kinderen. In de etalage van Coolcat hangen stoere en sexy outfits, en ook Bestseller lanceerde met Outfitters Nation een stoere en sexy kledinglijn voor de 'tweens'.

De kinderen zijn blij met het aanbod en kledingmerken zijn blij met hun omzet. Maar er zijn ook mensen die zich zorgen maken over de uitbreidende garderobekeuzes die kinderen tot hun beschikking krijgen. Volgens klinisch pedagoge José Sagasser gaat de mode te ver door kinderen de mogelijkheid te geven zich uit te dossen als jeugdidolen als Christina Aguilera en Beyoncé. "Ik vind het schokkend," zegt ze. "In het zwembad zag ik zelfs eens een kleuter lopen in een string. De boodschap die je daarmee geeft, is: 'Dit kind is seksueel aantrekkelijk.' Kinderen zelf beseffen niet dat ze sexy kleding dragen en ze hebben nog niet geleerd hoe ze volwassenen moeten afweren die ingaan op die boodschap. Ik vind dat mode daarin ook een verantwoordelijkheid heeft."

 

Grenzen overschrijden

Het is de vraag of die verantwoordelijkheid bij de branche kan worden neergelegd. Grenzen overschrijden ligt in de aard van de mode. Denk aan de bikini die heel wat opschudding veroorzaakte in de jaren veertig en in de introductie van de minirok, die in de jaren zestig goed was voor menig gefronsde wenkbrauw. Dennis Mok, algemeen directeur van Coolcat denkt dat de modebranche geen rekening hoeft te houden met wat hij 'behoudende volwassenen' noemt. "Kinderen zijn heel goed in staat zelf hun grenzen vast te stellen,"zegt hij. "Voor onze juniorlijn maken we de kleding die de kinderen zelf graag hebben willen. Die kleding is iets functioneler dan de jongerenlijn, maar nog steeds stoer en sexy. Dat er ouders zijn die daartegen ageren, vinden we niet verrassend. Dat deden ze ook tegen de kledingstijl van de Beatles. Zij bepalen niet waar onze grens ligt. Dat doen de kinderen zelf. Die zijn zelfbewuster en modebewuster dan de meeste volwassenen denken."

André Van de Visse van Bestseller is voorzichtiger: "Het is een lastige discussie. Bestseller is een commerciële organisatie, maar we hebben wel oog voor de maatschappelijke gevolgen. Aan de ene kant willen wij kinderen de mogelijkheid bieden om zich binnen een groep te manifesteren zoals zij dat zelf willen, maar we proberen dat wel binnen de grenzen te houden. Aan de blote-buikenmode hebben wij bijvoorbeeld maar minimaal meegedaan. De heupbroeken van onze kinderlabel Outfitters Nation waren weliswaar lager dan die van de kinderkleding van traditionele spijkerbroekenmerken, maar niet zo laag als we met een volwassener merk als Only zouden zijn gegaan." Hij vervolgt: "Het is bovendien heel persoonlijk waar je die grens trekt. Iemand in Oude Pekela houdt er heel andere grenzen op na dan iemand uit Amsterdam Centrum. Sommige ouders vinden sexy kleding best kunnen, ook bij kinderen."

Ouders spelen een cruciale rol, vindt ook Sagasser: "Zij stellen vaak te weinig grenzen," zegt ze. "Een kind zegt niet zo gemakkelijk 'nee' als het iets krijgt voorgeschoteld. Jonge jongens en meisjes zitten in een onzekere periode en willen erbij horen. Ze kunnen daarmee grote druk uitoefenen op hun ouders. Het is nu: 'Mama ik wil een bikini' in plaats van 'Mama ik wil een koekje'. En ouders weigeren niet omdat ze niet willen dat hun kind buiten de groep valt." Ook Jansen ziet die ontwikkeling. "Het is zelfs zo erg dat kinderen tegenwoordig bijna allemaal vinden dat ze te vrij zijn opgevoed. Dat willen ze bij hun eigen kinderen helemaal anders doen."

 

Voorbeeld

Hoe sexy de kinderkleding in de toekomst wordt, is dus afhankelijk van zowel de modebranche als van de kinderen en de ouders en de voorbeelden op televisie en op school. Kortom de maatschappij als geheel. Welke mogelijkheden zijn er dan om uitdagende kleding aan banden te leggen? Regels opstellen voor de minimale roklengte wekt griezelige associaties op met een politiestaat of dictatoriaal bewind, en het is de vraag of een moralistische voorlichtingscampagne in staat is het belang uit te wissen van het stoere imago dat de sexy kleding verschaft. Een samenwerking met de hulpverlening en de overheid is arbeidsintensief en dus kostbaar. Volgens Jansen zijn dergelijke maatregelen allemaal niet nodig. "Een tendens countert zichzelf," zegt ze. "Trends en tendensen volgen golfbewegingen. Op een gegeven moment ontstaat vanzelf een tegengestelde beweging." Dennis Mok, algemeen directeur van Coolcat gelooft ook niet in dergelijke ingrepen: "Grenzen schuiven vanzelf mee met de maatschappelijke ontwikkelingen." Sagasser weet wel hoe die ontwikkeling gestimuleerd kan worden: "Door kinderen te laten zien hoe het wél moet. Door uit te leggen waar de grenzen liggen en waarom dat zo is. En door ze niet alles klakkeloos voor te schotelen wat er op televisie gebeurt."

Behoudende volwassenen kunnen gerust zijn; Het maatschappelijke debat over sexy kinderkleding zal hoe dan ook op gang komen. In de media is de seksuele moraal van tieners inmiddels al aan de kaak gesteld en dankzij de ChristenUnie is het debat over schaarsgeklede vrouwen op abri's terug op de agenda. Als we kunnen vertrouwen op de golfbeweging van de maatschappelijke ontwikkelingen, slinkt de kans dat alle kinderen erbij zullen gaan lopen als kleine sekssymbolen met de dag. Het enige dat helpt is ervoor zorgen dat kinderen het goede voorbeeld krijgen.