Valentino, overstoorbaar tijdloos

Het Nederlandse publiek maakte in 2002 massaal kennis met de Italiaanse couturier Valentino Garavani toen hij de ontwerper bleek van de bruidsjurk van kroonprinses Máxima. Op 14 februari 2007 volgde een hernieuwde kennismaking toen in Amsterdam de Valentinowinkel officieel geopend werd. Dit jaar viert de ontwerper zijn 45-jarig jubileum, maar de 74-jarige denkt nog steeds niet aan pensioen. Sinds de overname door de Italiaanse textielproducent Marzotto in 2002 en de oprichting van de dochteronderneming Valentino Fashion Group in 2005 groeit het bedrijf nog harder dan daarvoor. Valentino is tijdloos en weet iedere nieuwe generatie, van Europese prinses tot Hollywood-actrice, voor zich te winnen.

”Maakt Valentino dé jurk?” Wie weet dat deze krantenkop dateert uit 2002, weet meteen dat het de trouwjurk van kroonprinses Máxima betreft. In dat jaar maakte het Nederlandse publiek via het koninklijke huwelijk kennis met de Italiaanse couturier Valentino Garavani. Valentino was al wereldberoemd toen Jackie Bouvier Kennedy in 1964 klant bij hem werd, maar de klassieke bruidsjurk van de kroonprinses leverde hem in ons land massaal aandacht op. De jurk trok duizenden bezoekers in de daarop volgende expositie. Hij werd toegevoegd aan de tentoonstelling ”Ja, ik wil”, die eerst in de Nieuwe Kerk in Amsterdam te zien was en vervolgens verhuisde naar Paleis Het Loo in Apeldoorn. Op 14 februari jl. werd de kennismaking tussen Valentino en het Nederlandse publiek hernieuwd. Die dag was de officiële opening van de eerste Valentinowinkel in ons land aan de P.C. Hooftstraat in Amsterdam. De zaak was al sinds september open, maar volgens storemanager Leontien Ultzen was Valentijnsdag de perfecte dag voor een groot openingsfeest. Die bewuste woensdag lag er dan ook een rode loper voor de winkel, werd overdag veel pers ontvangen en volgde 's avonds een feestje om de komst van Valentino naar Amsterdam te vieren. De maestro zelf was niet van de partij, maar topman Mateo Marzotto en Mauro Grimaldi - directeur retail en groothandel - van moederbedrijf Marzotto waren er wel en beschikbaar voor interviews. De zoektocht naar een geschikte locatie voor de winkel in Amsterdam blijkt helemaal niet zo lang te hebben geduurd. Mauro Grimaldi vertelt dat hij gebeld werd met een tip over het pand. ”Ik was op zoek naar iets 'huiselijks'. Wij willen dat onze klanten zich bij ons welkom en thuis voelen.” Dat het pand drie verdiepingen telt bleek een tweede voordeel. ”Het was de bedoeling om al onze collecties hier te presenteren, en door de verschillende etages is er een natuurlijke scheiding tussen het jongere 'jeanslabel'  Valentino Red in de kelder, de accessoires op de 'bel-etage' en de meer exclusieve prêt-à -porter boven.”

Rood

Met de exclusieve mode is het eind jaren vijftig allemaal begonnen. Toen opende Valentino Garavani in Rome een atelier. Valentino (1932) was al op jonge leeftijd in mode geïnteresseerd. Hij vertrok op 17-jarige leeftijd naar modehoofdstad Parijs. ”Paris made me!” zei hij vorig jaar in een gesprek met de International Herald Tribune. Hij begon bij Jean Dessès. Eigenlijk had hij bij Jacques Fath of Balenciaga willen werken, maar daar verprutste hij zijn toelatingstest. Bij Dessès zat hij de hele dag te tekenen en hielp bij de dagelijkse ontvangst en shows voor de coutureklanten. Na vijf jaar - en onenigheid over een te lange vakantie in Saint Tropez - stapte hij over naar Guy Laroche, toen nog een piepklein modehuis. Eind jaren vijftig besloot hij terug te keren naar zijn geboorteland, waar hij in 1959 met financiële steun van zijn ouders het atelier opende. In 1960 ontmoet hij in een café student architectuur Giancarlo Giammetti. Het is het begin van een duurzame vriendschap en Giammetti ontpopt zich tot het zakelijke brein van de onderneming. Volgens de couturier beschermt Giammetti hem ”tegen dingen waar ik treurig van word.” Zo kan de maestro voortleven op de roze wolk die ten grondslag blijkt te liggen aan zijn romantisch signatuur. Valentino's eerste show in 1962 betekent zijn doorbraak. Het verhaal van de internationale clientèle, van Jackie Kennedy en Marie Hèlène de Rothschild via Elizabeth Taylor naar hedendaagse beroemdheden als Julia Roberts en Isabella Rossellini, mag bekend worden verondersteld. Opvallend is de constante stijl van zijn ontwerpen. Waar tijdgenoten als Courrèges en Yves Saint Laurent actualiteiten als de landing op de maan of de oorlog in Vietnam kanaliseerden in hun werk, leek de leefwereld van Valentino zich in een parallel universum te bevinden. Modejournalist Suzy Menkes schreef: ”Zijn zwierige vrouwelijkheid hoort thuis in Rome, in het 'la dolce vita' van de jaren vijftig. Nooit werd in zijn werk de seksuele revolutie zichtbaar of de feministische golven die de Westerse wereld op zijn kop zetten. De minirokken werden steeds korter, maar Valentino bleef onverstoorbaar synoniem met elegante couture.” Hoe tijdloos zijn stijl is, bleek onder meer toen actrice Julia Roberts een 'vintage' Valentino uit 1982 droeg naar de Oscaruitreiking in 2001. De kleur rood is zijn handelsmerk. Volgens Mateo Marzotto was Valentino de eerste die dat durfde. ”Vóór de jaren zestig was er niemand die zo'n felle kleur zo nadrukkelijk gebruikte. Nu is er geen ontwerper meer die niet minimaal een rode avondjurk in zijn collectie heeft.”

Harrods

Zakenpartner Giammetti is verantwoordelijk voor de expansie van het bedrijf en heeft de toekomst van het couturehuis veiliggesteld met een prêt-à-portercollectie, geurlijn en andere producten. Maar de verkoop van het bedrijf in 2002, voor € 340 miljoen, aan het Italiaanse Marzottoconcern en vervolgens de afsplitsing en beursgang van de Valentino Fashion Group in 2005 heeft de belangrijkste groeispurt ingezet. Mateo Marzotto is directeur van de Valentino Fashion Group, waartoe ook Hugo Boss, Missoni en Marlboro Classics behoren. Het merk Valentino is het boegbeeld van de onderneming, hoewel het maar een relatief klein deel van de omzet voor zijn rekening neemt. Kledingmerk Hugo Boss is bijvoorbeeld goed voor ruim de helft van de jaaromzet van het bedrijf. De directeur ziet het merk Valentino in de toekomst twee tot drie keer zo groot worden. Volgens retaildirecteur Grimaldi concentreert men zich voor expansie met name op het Verre Oosten. ”Met winkels in Rome, Milaan, Florence, Barcelona, Cannes, twee filialen in Parijs, een shop-in-shop in Harrods en nu een winkel in Amsterdam zitten we in Europa bijna aan de grens. Een winkel in Knokke behoort nog tot de mogelijkheden en in juni wordt er één in Brussel geopend. De Nederlandse markt heeft de directie van de Valentino Fashion Group verrast. ”Vooraf hadden wij verwacht dat vooral de meer betaalbare lijnen hier goed zouden verkopen, maar nu na vijf maanden blijkt dat de prêt-à -portercollectie het hier ook uitstekend doet.”

Hoewel Valentino de pensioengerechtigde leeftijd inmiddels ruimschoots heeft bereikt, in mei wordt hij 75, wordt over een eventueel vertrek nog niet gesproken. ”Ik hoop dat ik er zelf nog ben als Valentino stopt,” zegt Mauro Grimaldi, terwijl de goedlachse retaildirecteur toch zo'n 30 jaar jonger is. In het gesprek met IHT vorig jaar zei de maestro zelf dat hij er nooit aan denkt. ”Ik weet niet of dat goed of slecht is, maar we praten er niet over. Helemaal nooit. Ik ga door tot ik wil stoppen.”