ABN Amro: Aantal passanten winkelstraat loopt terug

Sinds 2004 is het aantal bezoekers in de winkelstraat met maar liefst 20 procent gedaald. Ten opzichte van 2004 liepen er in 2015 zo’n 730.000 mensen door winkelgebieden op een koopzaterdag. Dat meldt ABN Amro Economisch Bureau in zijn thema update ‘Leegstand in de Winkelstraat’.

Op een koopzaterdag in 2004 liepen er voorheen nog 3,4 miljoen passanten door winkelgebieden in Nederland, maar nu zijn dat er slechts 2,7 miljoen; een daling van 21,2 procent. Sinds 2010 daalde het aantal passanten met 14,2 procent, wat neerkomt op 450.000 minder passanten in 5 jaar tijd. ABN Amro spreekt van een ‘onafgebroken daling’ in het rapport.

Sinds 2004 liep het aantal passanten in binnensteden terug met 19,8 procent, maar in grote winkelgebieden en kleine gebieden daalde dat aantal met respectievelijk 22,3 procent en 25,8 procent. In ondersteunende stadsdeelcentra ging het nog slechter; daar daalde het aantal passanten met 26,1 procent. Een aantal steden vielen overigens wel op door stijgende percentages, zoals Leeuwarden (37,5 procent), Amsterdam (29,6 procent) en Eindhoven (22,4 procent). Ook de PC Hooftstraat in Amsterdam zag het bezoek sinds 2012 met een derde stijgen.

”Leegstand en teruggelopen bezoek doet leegstand oplopen”

In de afgelopen jaren gingen er veel bedrijven failliet door de crisis en de grote concurrentie, stelt ABN Amro, waardoor de leegstand opliep. “Leegstand maakt een winkelgebied minder attractief om te bezoeken, en door teruggelopen bezoeken kan de leegstand juist verder oplopen. Sturing vanuit de overheid (als transformatie tot woningen in groeiregio’s) is noodzakelijk om uit die negatieve spiraal te komen,” aldus de bank in het rapport.

Veel grote internationale retailers springen graag in op de ontstane leegstand in de Nederlandse winkelstraten. Ze azen echter alleen op A-locaties en de binnensteden. Kleinere winkelgebieden hebben het daarentegen veel lastiger. De concurrentie en overcapaciteit van fysieke winkels maken het lastig voor retailers. Uit cijfers blijkt dat er 19 procent meer vloeroppervlakte is dan in 2004, terwijl de verkoopvolumes met 1,8 procent zijn gedaald. Veel consumenten kopen nu ook online hun waar; 10 procent van de bestedingen van de consument aan kleding werd online gedaan.

”Sturing vanuit de overheid is noodzakelijk om uit die negatieve spiraal te komen.”

De leegstand in detailhandel liep tussen 2009 en 2015 op van 4,9 procent naar 6,4 procent. Zo bedraagt de leegstand nu officieel 8,3 procent. “Dat is wel een vertekend beeld,” zegt ABN Amro Economisch Bureau. “Vooral in binnensteden zal de extra leegstand die ontstaan is door het faillissement van V&D, in veel gevallen namelijk om tijdelijke leegstand gaan.”

Steeds minder passanten in de winkelstraten

Internationale retailketens azen op leegstaande panden op A-locaties. Zo kwamen er vorig jaar alleen al 18 internationale ketens naar Amsterdam, blijkt uit onderzoek van CBRE. Vooral door dalende huurprijzen, die 20 procent lager liggen dan in 2009 is het interessant voor grote ketens. Volgens ABN Amro blijft de interesse voor A-locaties nog een tijd aanhouden. De B- en C-locaties zijn daarentegen een stuk minder in trek; daar staat respectievelijk 13 procent en 14 procent van de winkels leeg, tegenover 7 procent op A-locaties.

“Internationale retailers hebben een duidelijke voorkeur voor de binnensteden en A-locaties daar. De gedaalde huurprijzen spelen hierin een rol, evenals het aantrekken van de economie. De urgentie moet daarom vooral bij kleinere winkelgebieden groot zijn. Die bevatten vaak een zeer versnipperd geheel aan vastgoedeigenaren,” concludeert ABN Amro Economisch Bureau. “Dat maakt het moeilijker om grote initiatieven snel door te voeren om het winkelgebied aantrekkelijk te maken. Daarom is het noodzakelijk dat op korte termijn slagen kunnen worden gemaakt in de overheidsplannen om het winkelgebied aantrekkelijk te maken.” De bank verwacht dat steeds meer passanten winkelen zien als een dagje uit, en dat recreatief winkelen nog belangrijker wordt.

“Het collectief denken als winkelgebied moet topprioriteit hebben.”

ABN Amro pleit in het rapport voor een samenwerking tussen vastgoedeigenaren, retailondernemers en gemeenten om meer regionale initiatieven te realiseren. “Denk daarbij aan verrassende combinaties met horeca, het organiseren evenementen, parkeerbeleid gezamenlijke afspraken over bijvoorbeeld gastvrijheid in winkels. Het collectief denken als winkelgebied moet topprioriteit hebben.”

Ook de overheid moet zich inzetten om een winkelgebied aantrekkelijker te maken, vindt het Economisch Bureau van ABN Amro. “De overcapaciteit en de concurrentie is echter een structureel probleem, die tot meer leegstand en faillissementen kan leiden. De sector zelf kan dat probleem niet alleen oplossen.” Leegstaande panden zouden kunnen worden omgebouwd tot woningen en omdat leegstand vaak aan de rand van een winkelgebied zit, maakt dat het winkelgebied ook aantrekkelijker, denkt de bank. Maar in krimpregio’s zou de overheid ook niet bang moeten zijn om winkelcentra te sluiten als dat de overige winkelgebieden aantrekkelijker maakt. ABN Amro: “Dat maakt het winkellandschap in een provincie als geheel sterker.”

Beeld: FashionUnited