Consument verwacht slimme retailer in 2015

Na jaren van laagconjunctuur zal het volume in de retailsector weer toenemen. De kledingbranche zal daar de vruchten van plukken, maar de prijsdruk blijft onverminderd hoog door het overaanbod van kledingwinkels op de Nederlandse markt. En niet alle retailers zullen overleven. Dat stelt ABN Amro in haar Visie op Retail 2015.

In 2014 daalde de omzet van de kledingwinkels met 1,2 procent. In de eerste twee kwartalen daalden alleen de prijzen, maar in de laatste twee kwartalen vielen ook de volumes tegen. In het vierde kwartaal daalde de volumes met circa 1 procent. Een van de oorzaken is de zachte winter, die voor een lagere verkoop van winterkleding zorgde. De omzet voor de schoenenwinkels daalde iets sterker, met 1,8 procent. Ook hier waren vooral de laatste twee kwartalen negatief.

ABN Amro: De consument is zuinig en selectief

De zuinige consument is de belangrijkste oorzaak van de teruggelopen verkoop, zegt ABN Amro. Zowel de totale bestedingen aan mode, als de bestedingen per huishouden aan mode zijn in 2014 afgenomen. De bestedingen per huishouden daalden scherper, dit komt voornamelijk door een toename van het aantal huishoudens. Zo werd er in 2014 circa 18 miljard euro besteed aan mode; dat is 9 procent minder dan er in 2008 voor de crisis werd uitgegeven.

Retailers kampen tevens met de druk voor de hele modebranche om mee te komen met de fast fashion van de grote internationale ketens, zoals Primark, Zara en H&M, en hoge concurrentie. “De internationale modebedrijven zijn door schaalgrootte in staat om hun hele keten optimaal en zeer efficiënt in te richten, waardoor er meerdere collecties per seizoen voor relatief lage prijzen in de winkels kunnen hangen. Dit geldt vooral voor kleding, maar ook de schoenenwinkels willen graag mee. Voor deze laatste groep blijkt het lastiger om de keten optimaal in te richten voor snellere wisselingen van de collecties,” staat er in het rapport.

Maar de lage bestedingen is niet het enige probleem van de modebranche; door de toename van online winkelen is de consument een stuk selectiever geworden. Op A-locaties en bij fashion outletcenters zijn de resultaten nog goed dankzij een groot en divers aanbod en trekken genoeg recreatief winkelend publiek, maar andere locaties hebben het zwaar. In vijf jaar tijd is het aantal bedrijven in de mode (schoenen- en kledingwinkels) met 12 procent afgenomen. Een deel van deze bedrijven is failliet gegaan en een ander deel is er mee gestopt. Vooral de middelgrote bedrijven zijn het slachtoffer; het aantal bedrijven tussen de 20 en 100 werknemers is met meer dan 20 procent afgenomen in de afgelopen vijf jaar. En waar winkels vertrekken of failliet gaan, blijft leegstand achter die er niet aantrekkelijker op wordt. “Een vicieuze cirkel waarbij winkels op A-locaties duidelijke winnaars zijn,” zegt ABN Amro. “Bij veel fysieke winkeliers staat de vloerproductiviteit flink onder druk, onder meer door hoge huurkosten die druk zetten op de toch al dunne marges.” Toch biedt de oplopende leegstand –hoe wrang ook, zegt ABN Amro- een mogelijkheid voor retailers bij wie de huurcontracten afloopt. Zo zijn huurders namelijk eerder bereid om de huurprijs te verlagen of om kortere huurperiodes te accepteren op locaties met een hoge leegstand. Online fashion winkels hebben aan de kostenkant minder problemen met de huurprijzen, ‘daar zit de uitdaging vooral in de efficiënte logistiek van (retour) zendingen en in de hoge internet marketingkosten’.

Online bestedingen stijgen met 134 procent volgens ABN Amro

De opkomst van online retailing heeft gevolgen voor de hele sector. Tussen 2008 en 2014 daalde de omzet in fysieke winkels met 7 procent, terwijl de online omzet een stijging van 134 procent boekte. Online bestedingen beslaan inmiddels bijna 7 procent van alle retail-bestedingen, zegt ABN Amro. Maar de non-food retail ligt daarbij een stuk hoger, door een sterke stijging van online aankopen van een aantal productgroepen. Zo’n 15 procent van de kleding wordt online gekocht, evenals 25 procent van de online speelgoedaankopen. De foodretail blijft nog achter met slechts 1 procent, maar in 2014 was er wel een verdubbeling ten opzichte van het jaar daarvoor. Tegelijkertijd daalden de verkopen in fysieke winkels fors, met als gevolg dat de prijzen onder druk staan en er veel overcapaciteit is. De invloed van online retail verschilt overigens wel sterk per sector. Volgens ABN Amro is de grootste groei juist mogelijk in segmenten waar de ommezwaai naar online net is begonnen.

’Modezaken moeten zich aanpassen aan veranderende omgeving en consument’

Voor 2015 verwacht ABN AMRO dat de particuliere consumptie aantrekt, hier zal ook de modebranche van profiteren. De export en import gaan omhoog en ook voor de particuliere bestedingen wordt een toename van 1,5 procent verwacht. In potentie is dat goed nieuws voor veel modezaken, ‘mits ze zich aan weten te passen aan de veranderende omgeving en consument’. “ Kledingbedrijven profiteren traditioneel snel van een oplevende conjunctuur. Maar met name technologische innovaties veranderen consumentenbehoeften in rap tempo. De consumentenvoorkeuren veranderen in hoog tempo door technologische innovaties en de rol van het internet. “De consument verwacht een slimme retailer die continu inspeelt op de veranderende wensen op het gebied van persoonlijke benadering, een bijzonder en liefst uniek assortiment, snelheid en service. Hierop hebben niet alle retailers een passend antwoord. Het is belangrijk dat zij duidelijke keuzes maken en zich onderscheiden in assortiment, doelgroepbenadering en inspiratie. De rol van de fysieke winkels verandert; de winkel moet inspireren, niet alleen het assortiment uitstallen. Het is per locatie de juiste mix van offline en online en service en prijs die de omzet kan vergroten,” zegt Chris Meijers, sector Banker Retail van ABN Amro.