Achter de camera. Interview catwalkfotograaf Peter Stigter

De kranten staan bol van mode en catwalkreportages, hetgeen betekent dat het nieuwe mode-seizoen is aangebroken. Het internationale modecircuit van journalisten, fotografen en modellen strijkt neer in New York reist door naar London, naar Milaan en naar Parijs. Wereldwijd werken nieuws- en moderedacties op vol vermogen om de continue stroom van foto's en inkomende berichten te verwerken en bijna dagelijks halen uitgebreide reportages de krant. Verhalen en foto's, want zonder goede beelden zou het voor de meeste lezers moeilijk zijn zich voor te stellen waar de modejournalist over schrijft. Prachtige plaatjes zijn het, maar momentopnamen. Want zelfs als een reportage meerdere pagina's omvat moeten tientallen shows in enkele beelden worden uitgelegd. Peter Stigter, de enige gespecialiseerde catwalkfotograaf van ons land, beheerst dit als geen ander. In het kader van dit themanummer sprak FashionUnited met hem.

Hij praat makkelijk en zelfverzekerd over zijn vak. Graag vertelt hij anekdotes en spreekt met bewondering over grootheden als John Galliano en Karl Lagerfeld. Zijn hart ligt bij de catwalk, waarschijnlijk de moeilijkste discipline binnen het vakgebied van de modefotografie. "De spanning, de druk en impact van een grote show, ik ben eraan verslaafd. Daar kan geen studiosessie tegenop." Peter Stigter is freelance fotograaf en maakt samen met zijn vrouw, modejournaliste Jetty Ferwerda, catwalkreportages van alle grote internationale shows. Fashiontalk heet hun bedrijfje en zij maken tevens prachtige albums met digitale foto's van de belangrijkste internationale shows. Hiervoor wordt een relevante selectie van bijna 9.000 foto's gemaakt uit de ca. 45.000 die Stigter ieder seizoen schiet. De lookbooks zijn vaak al binnen twee weken leverbaar voor de redactie. Opdrachtgevers zijn landelijke dagbladen en tijdschriften van NRC Handelsblad tot Elle, maar bijvoorbeeld ook de Toronto Star - de grootste krant van Canada - is een vaste afnemer van Stigters werk. En dat terwijl Peter Stigter, hij zit nu 15 jaar in het vak, dit werk oorspronkelijk niet had gekozen.

Door toedoen van zijn vrouw is hij in het vak gerold. "Zij werkte voor een regionale krant en belde mij op vanuit Parijs dat het er geweldig was en dat ik moest komen. Ik studeerde nog en ben gegaan." Stigter volgde een opleiding tot industrieel ontwerper in Eindhoven en fotografie maakte daar deel van uit. Hij bleek talent te hebben en kon al snel werk exposeren. "Ik heb het geluk gehad," zegt hij, "dat het hoofd van de afdeling iets bijzonders in mij zag." Die docent heeft Stigter naast de reguliere lesstof opgeleid tot fotograaf. Volgens de catwalkfotograaf is dit van groot belang geweest voor zijn ontwikkeling. Hoewel fotografie grotendeels een ervaringsvak is, moet je toch eerst de basisprincipes leren." De eerste show die hij bijwoonde was er een van Guy Laroche en Stigter werd direct gegrepen door de hectiek van het modewereldje. "Hoe meer druk des te leuker ik het vind," zegt de veertiger die erkent dat een goede conditie onontbeerlijk is. "Er is veel stress in dit vak, maar die spanning maakt het de moeite waard. Het licht gaat uit, de muziek gaat aan en binnen 10 minuten lopen de modellen in een razend tempo voorbij. Dan is er geen tijd om na te denken, zelfs niet om te kijken soms, dan moet je presteren."

Ook inhoudelijk heeft hij zijn hart aan mode verpand. "Als maatschappelijk fenomeen vind ik mode interessant, evenals het feit dat je uiteindelijk met mensen bezig bent." De fotograaf ziet mode als een weerspiegeling van de wijze waarop mensen zichzelf willen zien en onderscheiden. "Maar met kleding plaats je je tevens binnen de bepaalde groep waar je bij wilt horen." Het spanningsveld waarin mode enerzijds dient ter zelfexpressie en anderzijds om je te conformeren aan een groep, is het gebied dat Stigter fascineert. Daarnaast kan hij mode als kunstvorm zeer waarderen. "Het artistieke aspect is net zo belangrijk. Anders zijn het alleen-maar kleren," zegt hij. "Voor aanvang van een show, en van ieder seizoen, probeer ik me helemaal open te stellen voor alle nieuwe dingen die komen gaan." Die liefde voor het genre is volgens hem voorwaarde om mooie foto's te kunnen maken. "Je moet je hart openen," zegt hij en hij noemt de shows van modekoning Galliano als 'de traktatie van het seizoen'.

Stigters liefde voor mode is in zijn werk terug te zien. Het is compleet en kleurrijk, de modellen zijn altijd elegant geportretteerd en de kleding komt tot zijn recht. Maar er is ook iets dat moeilijk in woorden te vatten is en dat dit vakwerk fris en swingend maakt. Het is een feest om naar te kijken. Stigter voelt kennelijk aan wat de trends en tendensen zijn. "Waar het om draait is dat je meteen herkent wat nieuw is of bijzonder."

Andere voorwaarde voor mooie modefoto's is volgens Stigter dat de kleding door echte mensen wordt gedragen. "Ik zie 800 tot 1000 shows per jaar over de hele wereld en heb de meest zonderlinge concepten gezien; tableaus vivants, een lopende band waar de meisjes op stonden, mode op poppen, lopende banden waar poppen aanhingen. Maar dat alles werkt niet, heeft niet dezelfde impact als een echte show. Mode op een pop betekent niets voor mij." En hij citeert John de Greef (moderedacteur Elsevier, red.) 'De jurk moet wel iets voor het meisje doen en het meisje iets voor de jurk'.

Met de komst van digitale fotografie en internet is een duidelijk signatuur nog noodzakelijker geworden. Bij iedere show zijn veel fotografen aanwezig, die links, rechts, voor en achter hem staan, en die allen hetzelfde onderwerp schieten. Bovendien staan de grote shows inmiddels binnen enkele uren integraal op internet. "Toch behoud ik mijn klanten, omdat mijn foto's waarschijnlijk iets extra's hebben. De meesten van mijn collega's zien het verschil niet tussen Dior en Chanel en het betekent ook niets voor hen. Zij slagen er slechts in om de juiste plek te veroveren en daar een goeie foto te maken."

Peter Stigter heeft zich als enige Nederlandse fotograaf kunnen specialiseren in modefotografie, terwijl anderen ook commerciële opdrachten en reportagewerk doen. "Ik geloof in specialisatie als je dit werk op niveau wilt doen. Ik ben gestopt met commerciële shoots, omdat ik in een studio niet dezelfde spanning ervaar als op de catwalk. Als ik uit de mode zou stappen, zou ik stoppen met fotograferen."

Catwalkfoto's op internet voldoen vaak niet voor modereportages omdat daar alleen totaalbeelden op staan. "Essentiële informatie zit vooral in de details." Vaak ontbreekt de tijd om die details rustig te bekijken, want binnen een fractie van een seconde is het moment waarop de foto kan worden gemaakt alweer voorbij. "Dat is het mooie van dit vak. Als het licht uitgaat, de muziek aan en de meisjes gaan lopen raak je bijna in trance. Dan lijkt het of alles stil staat en je uren de tijd hebt om te fotograferen."