Bergen: het modedorp van Nederland - Achtergrond

Vraag 1: Waar doet de eigenaresse van Sissy-Boy graag

inspiratie op? Vraag 2: Wat hebben de merken Oilily, Room Seven en PiP Studio met elkaar gemeen? Vraag 3: In welk dorp liggen de roots van het nieuwe polomerk Morse Code? Vraag 4: Waar werd de eerste eigen winkel van Vanilia gevestigd?

Blijkbaar is Bergen nog steeds het dorp van de ondernemende vrijbuiters en de creatieve avonturiers

Het antwoord op alle vragen is: het dorpje Bergen in Noord-Holland. 1. Marlou Hage woont al negentien jaar in Bergen en houdt van de zee. 2. Oilily, Room Seven en PiP Studio zijn allemaal (mede-)opgericht door een ‘Olsthoorn’ uit Bergen; Willem en Marieke Olsthoorn startten in 1963 het merk Oilily. Hetzelfde deed dochter Brecht Olsthoorn in 1995 met haar merk Room Seven. Zoon Geert Olsthoorn en zijn partner Anke van der Endt richtten in 2004 het succesvolle lifestylemerk PiP Studio op. 3. In 2008 zette Ruud Mors uit Bergen het nieuwe merk Morse Code in de markt. 4: Michel Hulzebosch is al ruim twintig jaar eigenaar van het merk Vanilia. Hij woont in Bergen en daar werd ook de eerste Vanilia-winkel geopend.

Allemaal leuk en aardig, zo’n quiz, maar waar gaat het nu eigenlijk over? Dit verhaal gaat over de vraag hoe het kan dat een dorpje met een doorsnede van slechts enkele kilometers, waarin 5.823 mannen en 6.634 vrouwen wonen, zoveel vooraanstaande modemerken voortbrengt. Oftewel: waarom is Bergen zulke vruchtbare grond voor modebedrijven? Om daar achter te komen, duiken we eerst in de geschiedenis van Bergen. Sinds mensenheugenis is Bergen een trekpleister voor binnenlandse en buitenlandse toeristen. Niet zo vreemd, want Bergen was en is een bruisend dorp aan de Noordzeekust dat wordt omringd door bossen, duinen, polders, strand en zee. Niet alleen reizigers voelen zich tot het pittoreske badplaatsje aangetrokken, ook veel bekende schilders, schrijvers en architecten weten de weg naar het dorp te vinden. Sinds begin vorige eeuw staat Bergen bekend als ‘kunstenaarsdorp’. Terwijl bos, strand en zee voor hen als inspiratiebron dienden, stilden zij hun honger naar de meer ‘wereldse’ geneugten in één van de gezellige taveernes. Tussen 1915 en 1925 ontstond zelfs een kunststroming die naar het dorp werd vernoemd: de Bergense School. De kunstenaars van de Bergense School woonden en werkten allemaal in of nabij Bergen. Over school gesproken: Hoe klein Bergen ook is, het dorp beschikt wel over een zogenaamde ‘vrije school’ voor het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. De school heeft creativiteit hoog in het vaandel staan en streeft ernaar dat leerlingen ‘hun leven vormgeven als vrij denkende en zich vrij voelende mensen’.

Vruchtbare grond
In dat licht bezien is het niet verwonderlijk dat Bergen zulke vruchtbare grond is voor modemensen en modebedrijven. Blijkbaar is Bergen nog steeds het dorp van de ondernemende vrijbuiters en de creatieve avonturiers. Eén van de laatste avonturiers in Bergen op het gebied van mode is Ruud Mors. Met zijn merk Morse Code heeft hij zich volledig toegelegd op het ontwikkelen en vermarkten van de perfecte polo. We ontmoeten hem in de hippe strandtent SB Noord in Bergen aan Zee. De letters S en B staan trouwens voor Sissy-Boy... Er hangt een prettige relaxte sfeer in het compleet witte strandpaviljoen. Voordat Mors in 2008 voor zichzelf begon, werkte hij ruim vijftien jaar in verschillende functies bij Levi Strauss. Het concept achter Morse Code getuigt van creativiteit. “Morse Code is een universele communicatiecode, waarbij gebruik wordt gemaakt van lange en korte signalen”, vertelt Mors. “Het totale concept is hierop gebaseerd. Het logo bestaat bijvoorbeeld uit een punt (kort) en een streep (lang) en die tegenstellingen voeren we overal in door: zwart-wit, links-rechts, oud-nieuw. Onze polo’s onderscheiden zich onder andere door de button down kraag, de slanke fit en het rubberen ‘Morse Code’ logo op de rechterborst en dus niet op de linkerborst zoals bij andere merken.” Mors komt oorspronkelijk niet uit Bergen: “Ik kom uit Heiloo, niet ver hier vandaan. Ik ben meer een stadmens, terwijl mijn vriendin juist van het dorpsleven houdt. Wonen in Bergen is voor ons een prima compromis. We hebben hier het beste van twee werelden: het bruisende van de stad - er valt hier altijd wel iets te beleven - en het rustige en gemoedelijke van een dorp.”

Het leuke aan Bergen is volgens Mors dat het zoveel verschillende soorten mensen aantrekt: “Van penoze tot hippies en van bankdirecteuren tot kunstenaars. Je ziet alles voorbij komen. Dat maakt het heel ‘werelds’. Eén ding hebben de mensen hier gemeen: ze zijn niet narrow minded, staan open voor nieuwe dingen en nieuwe mensen. In andere dorpen heb je vaak een bepaalde gereserveerdheid, van ‘doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg’. Hier wordt het juist gewaardeerd als je je kop boven het maaiveld uitsteekt, als je ergens helemaal voor gaat. Maar ook mensen die zich juist een beetje terug willen trekken en gewoon hun eigen ding willen doen, worden in hun waarde gelaten. Juist die verschillen maakt het hier interessant. Ik denk dat dat de reden is waarom modemensen – creatievelingen en ondernemers bij uitstek – zich hier thuis voelen.”

Een korte rondgang door Bergen maakt duidelijk dat ook modedetaillisten zich tot Bergen aangetrokken voelen. Hoewel het kleine dorpscentrum slechts enkele straten beslaat, struikel je er over de modewinkels. Naast bovengenoemde zaken als Vanilia en Sissy-Boy zijn er Summum Woman, Tally-Ho, Het Modekantoor, De Finse Winkel, Camelot, Lancelot 4 kids, Switch Mode, De Pee Herenmode, Smodzy, Joblin, Dames van Gijzel, Shoebox, Manjeviek, Kos, Van Dam, Nox… en ga zo maar door. Het aantal loopt zeker tegen de dertig. Zelfs voor een badplaats waar het hele jaar door vakantiegangers komen, is dat aantal groot te noemen. Het moge duidelijk zijn: als ooit de verkiezing ‘Hét modedorp van Nederland’ in het leven wordt geroepen, gaat Bergen er met de eerste prijs vandoor.

Wat zeggen de mode-ondernemers uit Bergen zelf? Enkele reacties:
Gijs de Kogel marketing manager bij Oilily (en getrouwd met Sophie Olsthoorn):
“Dat er zoveel modebedrijven uit Bergen komen, heeft volgens mij te maken met het feit dat de familie Van Reenen halverwege de 19e eeuw eigenaar werd van de heerlijkheid Bergen. De oudste zoon trouwde met de Duitse hoogleraarsdochter Marie Völter. Zij was erg gecharmeerd van het kunstenaarsdorp Laren en samen met haar man modelleerde ze ‘haar’ Bergen tot een soortgelijk dorp. Zo liet ze onder andere een speciale wijk aanleggen waar kunstenaars konden wonen en werken. Al met al zijn de roots van de Bergense bevolking van nu, toen gevormd. Er wonen nog steeds veel kunstzinnige, creatieve, maar ook ondernemende mensen. Wat Oilily betreft: Bergen is het dorp waar bijna de hele familie Olsthoorn – oprichters Willem en Marieke en hun vier kinderen met hun gezinnen - woont en waar dus ook veel creatieve ideeën ontstaan. Zelf zijn Sophie en ik vijf jaar geleden, toen we kinderen kregen, weer in Bergen komen wonen. Bos, heide, weilanden en strand: al het mooie van Nederland komt hier samen. In het begin voelde het alsof ik permanent op vakantie was.”

Marlou Hage richtte samen met haar man Michael Smit in 1982 Sissy-Boy Op. Michael overleed vorig jaar op 53-jarige leeftijd.
“Michael en ik woonden in Haarlem toen we met Sissy-Boy begonnen. Toen we kinderen kregen, wilden we graag naar een plek met meer licht en ruimte. Ik hou ontzettend van de zee, dus de keuze voor Bergen was snel gemaakt. Wat Bergen vooral bijzonder maakt, is de mentaliteit die hier heerst. Meer een stadse dan een dorpse mentaliteit. Het is hier niet zo benepen, er wonen veel ruimdenkende mensen. Veel meer dan in andere dorpen en steden hier in de buurt en zelfs dan in een vergelijkbaar dorp als Laren, vind ik. De winkels zijn elke dag open, er is altijd vermaak en vertier. Dat werkt aanlokkelijk, mensen willen hier graag vertoeven. We hebben bijvoorbeeld ook helemaal geen last van leegstand, er komen nog steeds winkels bij. De zee, het licht, de ruimte, de kleuren, de vrijheid, de mensen… na negentien jaar kan ik er nog steeds van genieten.”

Michel Hulzebosch, oprichter en eigenaar van Vanilia:
“Bergen is een dorp met veel mooie elementen, maar met name de zee en de duinen vind ik heerlijk. Daarnaast voel ik me goed bij de mix van verschillende mensen. Kunstenaars en zakenlui; iedereen gaat op een heel relaxte manier met elkaar om.”

Eleonora Nieuwenhuizen van MIM-PI:
“Tien jaar geleden ben ik met MIM-PI begonnen, omdat het in mijn ogen aan een apart en betaalbaar kindermerk ontbrak. MIM-PI is ontstaan in de polder van Grootschermer. Uiteraard was ik niet in de veronderstelling dat MIM-PI zo groot zou worden, maar we verkopen inmiddels aan 485 winkels in Nederland en het buitenland. Omdat MIM-PI zo’n succes werd, hebben we een mooi ‘stukje bos’ in Bergen kunnen kopen. Wat je hier vooral merkt is dat mensen die kinderen hebben van het leven willen blijven genieten en zoveel mogelijk leuke dingen willen doen. We hebben het hier enorm naar onze zin. Je hebt hier bos, strand, gezelligheid, veel ondernemers en blije mensen: wat willen we nog meer?”

Alle mode- en lifestylemerken uit Bergen nog eens op een rijtje*:
Vanilia, Summum Woman, Sissy-Boy, Room Seven, Place du Soleil, PiP Studio, Oilily, Morse Code Clothing, MIM-PI, Joe Color Boyswear, Dames van Gijzel.
* Misschien komen er meer modemerken uit Bergen, maar hebben wij ze niet kunnen vinden.

Dit artikel is gepubliceerd in FashionUnited vakblad nummer 3 van 2012