Geen klanten, geen verkopers, maar… vrienden!

Winkeltje spelen… wie heeft het niet gedaan? Winkel inrichten, kassa erbij en verkopen maar. En betalen natuurlijk, met écht plastic geld. Gelukkig is niet alles veranderd de afgelopen decennia. Kinderen spelen nog steeds graag winkeltje. Maar willen ze ook nog in een winkel werken als ze volwassen zijn?

Voor fashion minded . jongeren is werken in de modedetailhandel altijd hét walhalla geweest. Klanten aankleden en adviseren, op de hoogte zijn van de laatste trends, elke dag in de laatste mode gekleed zijn en alle begeerde items ook nog voor een zacht prijsje kunnen aanschaffen - met dank aan de werknemerskorting. Vroeger was werken in een modewinkel hot. Hoe anders is dat anno 2012? Het lijkt steeds moeilijker om vacatures voor verkoopmedewerkers of verkoopspecialisten opgevuld te krijgen. En dat in een tijd van economische malaise. Stellen werkgevers te hoge eisen aan nieuw personeel? Of is de magische aantrekkingskracht van ‘werken in een winkel’ bij de huidige generatie schoolverlaters en werkzoekenden verdwenen?

Een eenduidig antwoord is niet te geven. Meerdere factoren spelen een rol. Zoals onder andere de economische omstandigheden, de situatie op de arbeidsmarkt en de tijd waarin we leven. Wat betreft de economie: Nederland verkeert in een recessie. Consumenten houden de hand op de knip, winkeliers - en dat geldt voor vrijwel iedere branche - hebben het zwaar. Dat maakt de retailbranche momenteel minder ‘begeerlijk’ voor werkzoekenden. Verkopers willen tenslotte verkopen en als er geen klanten komen, is de lol er snel af.

De arbeidsmarkt

Dan de arbeidsmarkt: er is sprake van vergrijzing en ontgroening. In tegenstelling tot een paar jaar geleden nemen veel meer 65-plussers de komende jaren afscheid van de arbeidsmarkt en tegelijkertijd komen er veel minder jongeren de arbeidsmarkt op. Hoewel je het nu nog niet zou zeggen, betekent dit dat werkzoekenden de banen straks voor het oprapen hebben. Zelfs als werken in een winkel hip en happening zou zijn, zal er waarschijnlijk een gat blijven bestaan tussen aantal vacatures en aantal geschikte kandidaten. En dan nog het tijdsbeeld. iPhones, tablets, iPods… jongeren slepen tegenwoordig een arsenaal aan elektrische voorzieningen met zich mee. De 35-plussers onder ons kijken het wat meewarig aan, maar voor jongeren zijn die spullen een eerste levensbehoefte. Ze kunnen niet zonder. Een storing bij een provider is zo ongeveer het ergste wat hen kan overkomen. Gewoon even bellen; jongeren weten al bijna niet meer wat het is. In plaats daarvan delen ze hun leven met hun vrienden op Facebook en Twitter en whatsuppen ze erop los. Wát men er ook van denkt: dit zijn de werknemers van de toekomst en het is geen geheim dat deze generatie werken in een winkel niet ‘zo sexy’ meer vindt. Al is het alleen maar omdat ze hun mobieltje niet kunnen checken als ze met een klant in gesprek zijn.

Bijzonder, uniek en speciaal

Maar werken in een modewinkel is natuurlijk wél leuk. Werken tussen en in de leukste mode, klantencontact, de kick van het verkopen, toffe collega’s, het stylen en etaleren van kleding en accessoires…. Er zullen altijd mensen zijn die zich tot het winkelvak aangetrokken voelen. Maar is dat genoeg? Nee, waarschijnlijk niet. Werkgevers moeten echt hun best gaan doen om ‘werken in hun winkel’ aantrekkelijk te maken, om niet te zeggen: bijzonder, uniek en speciaal. Dat kan op allerlei manieren, ook zonder het ‘salaris’ erbij te betrekken. Ten eerste moeten winkels af van het ‘zomaar’ kleding verkopen. Een succesvolle winkel anno 2012 zet een lifestyleconcept neer. Dat gaat veel verder dan kleding alleen. Als je als winkelier een duidelijk statement neerzet, voelen niet alleen bepaalde bezoekers zich thuis in je winkel, maar ook potentiële verkopers. Een vacatureprobleem is dan niet meer aan de orde; geschikte verkopers komen vanzelf naar je toe.

Bij een echt sterk concept klopt het totaalplaatje: alles straalt dezelfde look & feel uit: winkel, personeel en bezoekers. Maar ook website, uiteraard met webshop, facebookpagina, twitteraccount, blog, phone-app en ga zo maar door. Waarmee we meteen op het volgende punt komen: bij de verkoopopleidingen draait het nog steeds om vaardigheden als verkoopstyling, verkoopgesprekken, aanname en opslag van de artikelen… Natuurlijk uiterst belangrijk, maar wordt een jongere daar nog warm of koud van? Tegelijkertijd is iedereen ervan overtuigd dat winkeliers zaken als internet, social media en cross selling moet inzetten om te overleven. Slimme ondernemers kunnen dus twee vliegen in één klap slaan: geef de jeugd van tegenwoordig de kans om zich uit te leven met social media, laat ze bijvoorbeeld klanten begeleiden bij het webshoppen – inderdaad, gewoon in de winkel - en werken in de winkel wordt voor hen weer de ultieme uitdaging. En voordat de slimme ondernemer het weet, heeft hij geen klanten of verkopers meer, maar ‘vrienden’, en niet alleen een winkel, maar ook nog eencommunity van mensen die elkaar graag een keer live ontmoeten. En voordat de slimme ondernemer het weet organiseert hij een evenement waar alle vrienden van de winkel elkaar kunnen ontmoeten. Met alle commerciële kansen van dien…

Creatief behouden

Een medewerker die precies in het plaatje van de winkel past, en met wie het goed met de andere personeelsleden klikt, is moeilijk te vinden. Daarom kunnen werkgevers er beter voor zorgen dat hun huidige werknemers tevreden zijn en dus blijven. Volgens Kienbaum Executive Search uit Amsterdam dwingt de huidige economische situatie werkgevers om op een andere manier naar hun bedrijfsvoering en eventuele kostenbesparingen te kijken. Uit een onderzoek van dit bureau naar de salarissen in de Europese retail blijkt dat steeds meer retailorganisaties er – met het oog op de toekomst - voor kiezen om hun werknemers op een creatieve manier te behouden, in plaats van ze te ontslaan. “Uit ons onderzoek blijkt dat werkgevers vaker een variabele beloning aanbieden of deze ruimer maken”, aldus Claudia Talsma, research consultant bij Kienbaum. “Hierdoor ontstaat een betere relatie tussen het salaris en de prestatie van de werknemers. Daarbij wordt niet alleen naar de omzet van de betreffende werknemer en naar de totale bedrijfsprestaties gekeken, maar ook naar gedrag. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat bij de beoordeling van werknemers steeds vaker gebruik wordt gemaakt van zogenaamde mystery shoppers. De mystery shopper wordt ingehuurd om een aankoop te doen en om de gang van zaken in de winkel vervolgens uitvoerig te beschrijven.”
Dankzij dit ‘niet geld gerelateerde meetsysteem’ krijgt de werkgever een goed beeld van de vaardigheden die de werknemer al beheerst en aan welke vaardigheden nog gesleuteld kan worden. Een logische volgende stap is om in de ‘goede’ werknemers extra te investeren, bijvoorbeeld middels een bonus, een training of opleiding, met als doel goed personeel voor de eigen organisatie te behouden.

Kijk voor meer informatie over het onderzoek op www.kienbaum.nl

Dit artikel, geschreven door Judith Munster, is gepubliceerd de ‘Werken in de mode’ special 2012, van het FashionUnited print vakblad.