Project: modestad Arnhem – Achtergrond

Arnhem profileert zich sinds een aantal jaar als modestad.

Naast exposities, een wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse mode-identiteit en de Arnhem Mode Biënnale is er nu ook hotel Modez, waarmee de stad Amsterdam van zijn modetroon probeert te stoten.

Het heeft geen zin om Arnhem te vergelijken met Amsterdam of Antwerpen

Het leuke aan Arnhem is dat mode echt leeft

Ontwaken in de extravagante wereld van Bas Kosters, onbijten in het atelier van een couturier: het is nu mogelijk in het onlangs geopende hotel Modez in Arnhem. Het project maakt onderdeel uit van het Masterplan Mode en Vormgeving Arnhem dat de gemeente, de provincie Gelderland en ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten in 2010 hebben geïniteerd. Gezamenlijk hebben de partijen 2,7 miljoen euro uitgetrokken om in cultureel en economische opzicht meer uit de sector halen.
Hotel Modez is volgens illustrator Pieter ’t Hoen, beter bekend als Piet Paris, ‘de kers op de taart’. “Het hotel staat middenin de wijk Klarendal die de gemeente en de provincie aan het opwaarderen zijn,” vertelt Paris, die de art direction van het modehotel op zich heeft genomen. “Daar waren zij al een tijdje mee bezig door kleine modewinkels en ateliers te openen, maar de stad was nog op zoek naar een ontmoetingsplek. Stap voor stap is zo het idee ontstaan voor een hotel.”
De vaste illustrator van de Nederlandse Vogue wil met iedere ruimte in het hotel een verhaal vertellen. “Het doel is dat zodra gasten zijn ingecheckt en verwelkomt in het hotel met een glaasje champagne, zij zich in hun kamer gaan verwonderen over de inrichting. In elke kamer en in elke ruimte van het hotel is er echt een verhaal aanwezig, bijvoorbeeld over de geschiedenis en het huidige gebruik van kant. De lift is het kleinste modemuseum ter wereld en de ontbijtzaal gaat over het scheppen van een jurk. Bij binnenkomst zien gasten een foto van een ontwerper die een jurk aan het mouleren is, waardoor het voelt alsof gasten zich in de werkruimte van een ontwerper bevinden,” aldus Paris. Maar om de vraag te beantwoorden of Arnhem zich met hotel Modez definitief op de modekaart zet, daar is het volgens Paris nog te vroeg voor. “Bij een modestad denk ik aan Parijs of Milaan. Ook heeft het geen zin om Arnhem te vergelijken met Amsterdam of Antwerpen. Arnhem moet het op zijn eigen manier doen, anders werkt het niet. Het leuke aan Arnhem is dat mode echt leeft. De academie, de middenstand en de gemeente zetten zich allemaal in voor mode. Arnhem is zichzelf aan het uitvinden en daar is het hotel ook een onderdeel van, maar het moet geen gebakken lucht zijn. De laatste jaren begin ik dat te geloven.”

Werkgelegenheid
Naast initiatieven om het grote modepubliek naar Arnhem de trekken, werkt de gemeente ook aan de werkgelegenheid in de sector. Op die manier willen de initiatiefnemers de overlevingskansen voor modeondernemers en het aantal bedrijven in de creatieve sector vergroten. En dat is nodig, want Arnhem mag dan grote ontwerpers als Viktor & Rolf, Lucas Ossendrijver, Jan Taminiau en Iris van Herpen hebben opgeleid, allen verlieten de stad na hun afstuderen wegens gebrek aan mogelijkheden. Om ervoor te zorgen dat minder oud-studenten wegtrekken uit de stad, is de Arnhem Mode Incubator opgericht: een broedplaats voor startende ontwerpers in het Modekwartier. De Mode Incubator biedt plaats aan acht startende modeondernemers. Naast beschikking over een atelier worden de deelnemers ook begeleid om een netwerk op te bouwen en krijgen ze financieel advies om versnelde groei van hun bedrijf te stimuleren. Het project duurt twee jaar, daarna moeten de jonge ondernemers plaats maken voor een nieuwe lichting. “Het is heel voordelig om hier te zitten,” vertelt ontwerpster Pauline van Dongen, een van de huidige ‘bewoonsters’ van de Mode Incubator. “Na mijn afstuderen had ik niet meteen inkomsten, dus was het tricky om én een woonruimte én een studio te moeten huren.”
Voor Van Dongen is de Mode Incabutor de ideale werkplek. “Sommige ontwerpers hebben de energie van een grote stad nodig, maar dat geldt niet voor mij. Zodra ik mijn atelier binnen stap, ben ik in mijn eigen zone. Hier heb ik een groot atelier waar mijn drie stagiaires, onze grote tekentafels en mijn archief inpassen en er zijn goede faciliteiten, zoals een leermachine en een patronenplotter waar we les op krijgen. In mijn eentje had ik dat nooit kunnen aanschaffen. Daarnaast ben ik omgeven door andere creatieve mensen met dezelfde ambitie en drive en met wie ik kan sparren, kennis uit kan wisselen en bij wie ik terecht kan voor feedback. Zo produceert een collega al in China en kan ik bij haar terecht met vragen.”
Maar de ontwerpster denkt niet dat zij de rest van haar leven in Arnhem zal blijven. “Arnhem is niet dé wereldstad voor mij, maar voor nu is het perfect. In Arnhem heerst een goed klimaat voor modeontwerpers. Er is veel steun en dat geeft een prettige vibe. Naast de Mode Incabutor is ook de Biënnale een mooi platform, maar het probleem is dat de markt, de pr-bureaus en de contacten hier niet aanwezig zijn. Ik denk dat als je als ontwerper bepaalde ambities hebt en je je werk wilt verkopen, dat je dan internationaal moet gaan. Ook Amsterdam is nog te klein.”

Mode en Arnhem
Mode is sinds 1953 verankerd in Arnhem. Dat jaar richtte wijlen Elly Lamaker de afdeling Modevormgeving op van de ArtEZ, de toenmalige Academie Beeldende Kunsten. De opleiding begon met zeer beperkte middelen, volgens oud-student Matthijs Boelee slechts met een kruk, een tafel en een naaimachine, en een handjevol studenten, maar groeide onder Lamaker’s hoede uit tot de meest prestigieuze modeschool van Nederland. Zij legde de basis voor de opleidingstraditie van de ArtEZ. Studenten moeten eerst de kennis eigen maken van productie en het proces, voordat ze ermee kunnen experimenteren. Ook conceptualiteit en artisticiteit staan hoog in het vaandel. Lamaker leidde onder meer Alexander van Slobbe, Lidewij Edelkoort, Piet Paris en Hans Demoed en Geert de Rooij van People of the Labyrinths op. In 1998 werd de academie uitgebreid met een masteropleiding. In 2011 ontving de Arnhemse mode-academie de belangrijkste modeprijs van Nederland, de Grand Seigneur, die voor het eerst aan een opleidingsintituut werd uitgereikt. Sinds 2005 organiseert de stad elke twee jaar de Arnhem Mode Biënnale, waarin Nederlandse mode centraal staat in tentoonstellingen, modeshows, films, lezingen en debatten.

Dit artikel is gepubliceerd in FashionUnited vakblad nummer 4 van 2012