Fong-Leng tentoonstelling feestelijk geopend

Harde muziek, kleurrijk uitgedoste mensen en champagne. De persopening vanmorgen in het Amsterdam Museum was niet alledaags. "Het is een beetje uit de hand gelopen," zei museumdirecteur Paul Spies, "net als de tentoonstelling.

Maar het is eigenlijk wel heel leuk als dingen zo uit de hand lopen." Het was ook wel een passende start voor een tentoonstelling met werk van een van de meest flamboyante ontwerpsters uit de Nederlandse modegeschiedenis.

Fong-Leng Tsang (Rotterdam, 1937), 'la grande dame', was in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw zeer bekend met haar eigenzinnige creaties en groots opgezette modeshows. Haar shows waren happenings waarvoor wel 50 tot later 150 gulden entree werd betaald, waar de modellen over het plankier dansten en de champagne gul geschonken werd. Memoirabel was de show in 1983 het PSV stadion voor 15.000 mensen. Maar in de jaren zeventig gaf zij vanwege de grote publieke belangstelling al presentaties in hotels, musea en theaters. Door de gevestigde orde van Nederlandse couturiers en modepers werd een beetje op haar neergekeken. Fong-Leng was autodidact en voor haar tijd waren modeshows in Nederland salonpresentaties; vrij ingetogen en keurig.

Fong-Leng heldin voor jong ontwerpers

De invloed van de Chinees-Nederlandse modeontwerpster en kunstenares op hedendaagse ontwerpers is groot. Voor Walter van Beirendonck is zij een voorbeeld. Net als voor Bas Kosters die Fong-Leng in interviews vaak een van zijn helden heeft genoemd. Viktor & Rolf, Saskia van Drimmelen, Michiel Keuper en Franscisco van Bethum hebben allemaal in de pers laten weten geïnspireerd te zijn door Fong-Leng. Bij de persopening vanmorgen mochten modeontwerpers Bas Kosters en Mattijs van Bergen het woord richten tot hun heldin, waar vooral Van Bergen nogal verlegen van werd.

Samen met het Centraal Museum in Utrecht werden eerder dit jaar nog zes 'eenvoudiger kledingstukken' van Fong-Leng aangekocht bij Ferry van der Nat. De vandaag geopende tentoonstelling in Amsterdam toont zowel historische creaties als recent werk. Want hoewel Fong-Leng sinds midden jaren 90 geen mode meer maakt, is zij niet gestopt met werken. "Ik belde Fong met de vraag of ik twee recentere werken mocht lenen," vertelt modecurator Annemarie den Dekker, "maar dat vond ze te weinig." Tegenwoordig maakt Fong-Leng schilderijen en wandkleden van leer. Het materiaal, en dan vooral goudleer, was en is bij haar favoriet.

In het museum zijn twee zalen voor de tentoonstelling ingeruimd. Jurken uit het begin en het midden van de jaren zeventig en wandkleden, krukjes en kussens uit de laatste paar jaar. Er zit veertig jaar tussen, maar de stijl is constant. Kleurrijke japonnen en mantels met dierenapplicaties, in leer en geplisseerde zijde, bont en strass. In het recenter werk staan naast sterke vrouwfiguren, wilde dieren - apen, tijgers en zelfs een olifant - centraal. De figuren zijn gemaakt van kleine stukken leer, zijde en bont. De geappliceerde apen op een groot rond kussen hebben harige wangen; het roofdier op de beroemde luipaardjas uit 1973 heeft 'echte' leren snorharen.

De naam Fong-Leng wordt vaak in een adem genoemd met die van Mathilde Willink. De twee ontmoetten elkaar in de P.C. Hooftstraat waar Fong-Leng in 1971 Studio Fong-Leng opende. "Mathilde heeft heel veel voor mij betekend," zei Fong-Leng in een interview met Kunststof TV. "Zij was mijn ambassadrice." Het was vooral de natuurlijke en vanzelfsprekende manier waarop de kunstenaarsvrouw (Mathilde was getrouwd met kunstschilder Carel Willink, red.) de excentrieke creaties droeg, die bijzonder was en haar veel bekijks opleverde in de stad. Fong-Leng: "Ze droeg het terwijl ze de trap poetste en de kachel van Carel. Als ze op straat liep stopte de tram." Mathilde Willink is in 1977 begraven in een broekpak van geplisseerd goudlamé van de hand van Fong-Leng.

Behalve de opvallende creaties waar Fong-Leng beroemd mee werd, heeft zij ook confectie gemaakt. Ze had een eigen lijn met meer draagbare kleren en ontwikkelde collecties voor onder meer Levi's, Kreymborg en Adidas. In 1987 werd Studio Fong Leng bv failliet verklaard. Fong-Leng werkte door. "Ik heb altijd veel gewerkt," zei ze in een interview met het Parool in 2008 (een dubbelinterview met Bas Kosters, red.). "Met dag en nacht werken bedoel ik ook écht dag en nacht werken. Ik heb altijd gedaan wat ik wilde doen, maar als je optelt hoeveel ik gewerkt heb, dan heb ik al tien levens achter de rug." Dat doet ze nog steeds. In Kunststof TV zegt ze: "Er moet toch kaas op de boterham."

Fong-Leng - Fashion & Art, Amsterdam Museum, van 13 december 2013 tot en met 16 maart 2014.

Esmerij van Loon

Literatuur: 'Fong-Leng', Karin Schacknat, uitgeverij d'jonge Hond/ArtEZ Press (2010).
Terugkijken: Interview Fong-Leng, Walter van Beirendonck en Rene van den Berg, Kunststof TV, NTR, uitzending 8 december 2013.