Het Gemeentemuseum herleeft de Fabulous Fifties

Dankzij de Amerikaanse televisieserie Mad Men is de zoveelste herleving van de jaren vijftig aan de gang in de mode. Reden genoeg voor het Gemeentemuseum in Den Haag om in de archieven te duiken en de mooiste creaties uit het tijdperk van

de golden age of style tentoon te stellen.

Wie

aan de jaren vijftig denkt, denkt aan de New Look van Christian Dior. De Franse couturier brak in 1947 door met zijn silhouet van hoge, smalle tailles en wijduitlopende rokken tot ver over de knie. Dankzij deze collectie – een naoorlogse poging om de voorheen internationaal befaamde Franse mode te doen herleven – hervond couture haar vooroorlogse elegantie.

Logisch dat de eerste zaal van de expositie 'Fabulous Fifties – Fabulous Fashion' dan ook draait om Dior’s New Look. Vormgever Maarten Spruyt, die eerder Mode hartje Kunst en Voici, Paris! vormgaf, heeft de ruimte ingericht als een naoorlogs kantoor; compleet met ouderwetse dossierkasten, bureaus, kamerplanten, draaitelefoons en kapstokken. Op en om het interieur heen staan mannen- en vrouwenpoppen in mantelpakjes en kostuums uit die tijd van Madame Grès, Brooks Brothers en Charles Montaigne. Maar een echte Dior uit de New Look-periode, ontbreekt.

Wat er het dichtst bij komt is een bruin mantelpakje ontworpen door Maison Dior, maar uitgevoerd door C.H. Kuhne en Zonen. In de jaren vijftig kon men namelijk via licenties knippatronen van grote modehuizen kopen. Wie zich geen couture kon veroorloven, naaide op die manier zelf een garderobe in elkaar of liet een thuisnaaister het werk doen om er alsnog volgens de laatste mode bij te lopen.

De vormgeving van Spruyt maakt een hoop goed. De stylist bootst met hetzelfde gemak een strand (inclusief zand en handdoeken) als een nachtclub (inclusief jukebox en muzieknoten) na. De zalen draaien om het naoorlogse optimisme dat in de jaren vijftig heerste, vanwege de werkweek die werd ingekort van zes naar vijf dagen, de uitvinding van nieuwe apparaten als de wasmachine die het huishouden makkelijker maakten en de opkomst van de televisie waardoor de Amerikaanse rock-‘n-roll mode overvloog naar Europa.

Deze ontwikkelingen

waren overduidelijk terug te zien in het modebeeld. Pastelkleuren, klokkende rokken en uitbundige prints met balonnen, bloemen en polkadots waren en vogue. De jeugd werd in die periode voor het eerst als aparte doelgroep gezien die geld te besteden had, waardoor warenhuizen massaal collecties met jongerenkleding inkochten. Naar Amerikaans voorbeeld droegen jongeren losse kledingstukken die ze onderling combineerden, zoals truien, twinsets en leren jacks. Het was de tijd van de vetkuiven voor mannen en de paardenstaarten voor vrouwen.

Behalve de confectie, floreerde ook de couture-industrie. Voor mannen draaide het om de smoking, vrouwen droegen cocktail- en avondjurken. Ook nepsieraden waren in opkomst, zodat juwelen ook met de mode mee konden gaan. In deze zaal, die is ingericht als een nachtclub, wordt de bezoeker dan eindelijk beloond met een echte Dior: een beeldschone roze, zijden strapless jurk met een strak lijfje, een glanzende strik en een wijduitlopende rok. Ook zijn er een zalmroze mantel van Dior uit 1956-1962 en een katoenzijde jurk met geborduurde tule van Balenciaga te bewonderen.

Een lust voor het oog is de Plastic Fantastic zaal, die een ode is aan nylon dat in de jaren vijftig werd geïntroduceerd als nieuwe stof. In zuurstokkleuren komen allerlei nylonvarianten voorbij, van kousen tot babydolls en kamerjassen inclusief bijpassende pastelkleurige pruiken met hoog Grease-gehalte. Het hoogtepunt is een zuurtjesroze negligé met peignoir.

De expositie eindigt met ontwerpen uit de lente/zomercollectie 2012 van Prada, waarmee het museum het onderwerp nostalgie en escapisme aansnijdt. In tijden van recessie grijpen we terug naar mode uit betere tijden, zo bewees ook Miuccia Prada met haar op de jaren vijftig geïnspireerde zomercollectie. Maar verder dan een presentatie van ontwerpen van het Italiaanse modehuis gaat het museum niet. Een gemiste kans, want door dieper op dit onderwerp in te gaan, had het museum een vernieuwende kijk op de geliefde jaren vijftig kunnen bieden. Aan de vrolijke vormgeving van Spruyt lag het in ieder geval niet.

'Fabulous Fifties - Fabulous Fashion' is nog tot 3 februari te zien in het Gemeentemuseum in Den Haag.