Hugo Boss onderzoekt nazigeschiedenis

Coco Chanel sliep met een nazi-spion, Hugo Ferdinand Boss leverde uniformen voor de SS en voor de Hitler Jugend. Historicus Roman Köster, publiceerde in opdracht van het Duitse modemerk een studie over het vermeende naziverleden

van Hugo Boss: 'Hugo Boss, 1924-1945. Eine Kleiderfabrik zwischen Weimarer Republik und ‘Drittem Reich'. "In die tijd probeerden veel meer Duitse textielbedrijven orders van de regering en het leger binnen te krijgen."

Vandaag is het boek van Roman Köster verschenen, over de geschiedenis van het Duitse modemerk Hugo Boss; van de geboorte van Hugo Ferdinand Boss in 1885 tot de naoorlogse periode. Drie jaar deed de professor aan de Universität der Bundeswehr München, over het onderzoek.

Dat Hugo Boss een naziverleden had, was al sinds de jaren negentig onderwerp van discussie. Het modebedrijf wilde nu de roddels van tafel vegen. Ze vroegen historicus Köster de zaak te onderzoeken, èn ze betaalden hem daarvoor. Maar invloed op het onderzoek uitoefenen was er volgens de beide partijen niet bij. "We willen niet, en hebben nooit iets willen verbergen. Nu willen we vooral duidelijkheid brengen in het verleden. Het is onze verantwoordelijkheid, voor het bedrijf, voor onze medewerkers, onze klanten en iedereen die geïnteresseerd is in Hugo Boss en zijn geschiedenis," zegt Philipp Wolff senior vice president communication bij het modemerk.

Dat Boss bonden had met de nazi's staat volgens Köster buiten kijf. Al één van de eerste orders van Hugo Boss - toen het bedrijf enkel twintig naaisters in dienst had - betrof een opdracht voor het in München gevestigde textielbedrijf Rudolf Born, en omvatte enkele nazi-bruinhemden. Of hij toen al wist wat de bedoeling was van de uniformen, weet Köster niet. Hij weet wel dat Boss zich in 1931 aansloot bij de NSDAP. Het was een moeilijke tijd voor het bedrijf, en Boss verklaarde dat hij zich bij de NSDAP aansloot, omdat de parij iets zou ondernemen tegen de fikse werkloosheid in Duitsland.

In de jaren dertig leek het produceren van uniformen voor textielbedrijven de enige mogelijkheid om te overleven. Volgens verklaringen van getuigen, produceerde Hugo Boss tijdens de Tweede Wereldoorlog veel uniformen, vooral voor de Waffen SS. Zelfs in 1945 zou het bedrijf nog een order hebben aangenomen. Boss maakte verder gebruik van dwangarbeiders - zo'n 140 - en 40 krijgsgevangen. Toch relativeert onderzoeker Köster: "Er is geen enkele aanwijzing dat Hugo Boss een leidinggevende rol had in de uniform-productie sector. Noch dat hij betrokken was bij het ontwerpen van
de SS-pakken."

Hugo Boss kreeg wel een boete voor het economische slaatje dat hij sloeg uit de oorlog. Hij werd na de Tweede Wereldoorlog aangemerkt als 'verantwoordelijk' en moest 100.000 Reichsmark betalen. Van SS-uniformen ging het bedrijf over op het produceren voor uniformen voor het Rode Kruis, en nu vooral pakken voor de gewone man. Boss was aanhanger van het nationaal-socialisme, maar was niet de persoonlijke kleermaker van Hitler. Momenteel gaat het goed met het bedrijf: in 2010 zette Hugo Boss een record omzet neer, van 1,73 miljard euro.

Hugo Boss is niet het enige modemerk met een oorlogsverleden. Ook Chanel zou niet helemaal zuiver zijn. Dit jaar verschenen twee boeken, een van journalist Hal Vaughan en een van Lisa Chaney, waarin staat dat Coco Chanel niet alleen een relatie had met een nazi-spion, maar zelf ook meegewerkt zou hebben aan de militaire inlichtingendienst van de nazi's.

Foto: Hugo Boss Winter 2011