Jaren 80 flashback in Londense V&A

Mode in de jaren 80. Daarbij denk je al snel aan power dressing, breedgeschouderde silhouetten met smalle heupen, spijkerjasjes, schoudervullingen, maillots en walkmans. Maar er is meer. Met de tentoonstelling ‘Club to Catwalk: London Fashion

in the 1980s’ brengt het Londense Victoria & Albert Museum de kruisbestuiving tussen mode en andere creatieve disciplines uit die tijd in beeld.

De pas geopende

expositie trekt veel bezoekers naar het V&A. Binnen draait alles om de creatieve golf in de jaren 80: het tijdperk waarin een levendige muziek- en club scene ontstond, de London Fashion Week voor de eerste maal plaatsvond en nieuwe, invloedrijke magazines het levenslicht zagen. The Face, i-D en BLITZ – ze zijn stuk voor stuk geboren in 1980. Die explosie van creativiteit vormde voor vele getalenteerde ontwerpers het begin van een glansrijke carrière.

Zoals die van John Galliano – het V&A heeft de ‘gevallen’ Britse modeontwerper niet geboycot. Als student bracht hij uren in het museum door om de omvangrijke modecollectie te bestuderen. Individualiteit werd op zijn opleiding gestimuleerd: “Op donderdag en vrijdag was Central St Martin’s College zo goed als uitgestorven. Iedereen werkte thuis aan zijn outfits voor het weekend,” aldus Galliano. Ook ontwerper Georgina Godley herinnert zich: “Het draaide in die tijd allemaal om het nemen van risico’s en het creëren van iets uit niets door passie en ambitie.”

Gevreesd was het strenge deurbeleid bij legendarische clubs als Taboo, Heaven en bovenal Steve Strange’s ‘New Romantic’ nachtclub Blitz. Wie underdressed was, kwam simpelweg niet binnen. Het excentrieke nachtleven had een grote invloed op de mode van die tijd. Punk, Glam Rock, Glam Fetish en Goth – elke stijl had wel een bijhorende club als inspiratiebron. Dus hulde je jezelf in een bodysuit met peniskoker of in een shockerende blouse met hakenkruizen, die nu echt niet meer zou kunnen.

Bekende ontwerpers customizen spijkerjack

Eén van de leukste voorbeelden van de experimentele eighties-mode is het spijkerjasjesproject van BLITZ magazine, dat 22 ontwerpers de opdracht gaf om een jack van Levi Strauss & Co te customizen. Vivienne Westwood, Paul Smith, Betty Jackson, Zandra Rhodes, John Galliano en Katherine Hemnett waren van de partij. Performancekunstenaar en ontwerper Leigh Bowery gaf zijn exemplaar een spectaculaire make-over met ‘franjes’ van honderden gouden haarschuifjes. Het resultaat werd geshowd in The Albery Theatre in Londen. Niet met een klassieke modeshow, maar met een grootschalige, theatrale productie. Acteurs, dansers en muzikanten fungeerden als modellen, onder wie Daniel Day-Lewis, Tina Chow, Marie Helvin en Boy George.

De scenografie van ‘Club to catwalk’ is – vergeleken met de spectaculaire, deels overlappende David Bowie-tentoonstelling – minimalistisch. Grafische vlakken geven kleur aan de glazen vitrines beneden en de bovenverdieping verbeeldt een club met een dansvloer en zwarte dansblokken. De nagebouwde entree van Blitz geeft toegang tot een schemerige ruimte met filmpjes van de losbandige, soms exhibitionistische jeugdcultuur in het uitgaansleven.

Eerder dit jaar verscheen bij uitgeverij ACC Editions het koffietafelboek ‘As seen in BLITZ – Fashioning ‘80s Style’. Het magazine BLITZ werd zoals gezegd in 1980 opgericht, precies een maand voordat de gelijknamige club voorgoed zijn deuren sloot. De naamkeuze was overigens toevallig: de uitgever vond het lekker klinken en had nog nooit van de club in Covent Garden gehoord. Het boek is een bundeling van meer dan honderd modeverhalen, interviews, nooit vertoond archiefmateriaal en originele foto’s. Zo krijg je een kijkje achter de schermen bij een shoot voor het decembernummer van 1986. Het idee is simpel: een checklist van alle trendy items die je dat jaar moest hebben gedragen. Maar wat als je ze allemaal op hetzelfde moment zou dragen? Dus poseren de modellen op één foto in een zwarte lycra haarband, een Levi’s 501, een leesbril, een spijkerjack, een fietsshort en handschoenen. Het resultaat typeert de spirit van het decennium. Niet het perfecte plaatje telde, maar experimentele mode met zoveel mogelijk zeggingskracht. Alleen saaiheid was uit den boze. Deze flashback naar diverse jaren 80-stijlen zal ook bij de jongste generatie herkenning oproepen: vintage- en retrowinkels hangen er momenteel vol mee.

‘Club to Catwalk, London Fashion in the 1980s’ is nog tot 16 februari 2014 te zien in het V&A Museum in Londen. De catalogus is verkrijgbaar in de museumwinkel voor 23 euro.

‘As seen in BLITZ – Fashioning ‘80s Style’ van Iain R. Webb is onder andere via Bol.com te koop en kost 40,99 euro.

Natasja Admiraal

Foto's: The Cloth, Summer Summit
Denim jacket, 'BLITZ', by Levi Strauss & Co., customised by Leigh Bowery, 1986